Gedichten
(1981)–Willem van Hildegaersberch–
Auteursrechtelijk beschermdGa naar margenoot+CIV. Vanden lichte.Al dat werc ende al dat wonder,
Dat God ghewrocht heeft elc bi sonder,
Dat mocht mit reden sijn ghelaect,
Had hi gheen licht daer toe ghemaect,
5[regelnummer]
Al daerment mede bescouwen mocht.
Een edel werc hi daer an wrocht,
Want mitten lichte verchiertet al,
Hemel, borch, zee ende dal.
Alle behaghelijcke dinghen,
10[regelnummer]
Die den oghen wel ghelinghen
Of der herten sijn bequaem,
Die worden bekent by horen naem,
Alsmense scouwen mach int licht.
Wat soude een mensch der oghen sicht,
15[regelnummer]
Had God daer toe gheen licht ghescepen?
Worden wy in duusternis begrepen,
Der oghen licht is ons versperret:
Dan soe hoopmen ende merret
Naden licht mit allen sinnen;
20[regelnummer]
Mar wye dat quaetheit wil beginnen,
Die hatet licht die wijl hijt doet,Ga naar margenoot+
Want hi heeft anxt voer wederspoet,
Waert datmen sine wercken saghe
Byden licht of binnen den daghe,
25[regelnummer]
Dit doet hem buten pade mennen.
Mar wanneer die goede tlicht bekinnen,
Dat sonder blaem is opghesteghen,
Si verbliden hem daer tieghen
Ende dancken God, diet heeft verlient.
30[regelnummer]
Dat en doet hi niet die archeit mient,
Wanttet licht is hem contraer,
Hi en comt niet gaern int openbaer.
Des machmen wel ghelijcke toghen,
Alsmen dicke siet voer oghen,
35[regelnummer]
Waer si twee contrari sien,
Deen heeft recht, dander ghien.
Hoeneer sijt dan soe verre bringhen,
Dat elc sijn recht wil gaen bedinghen,
By tael ende wedertael
40[regelnummer]
Hoortmen die waerheit altemael,
Wye dat recht of onrecht heeft,
Ende naden tuuch die reden gheeft.
| |
[pagina 224]
| |
Ga naar margenoot+Op dat die rechter staet gherecht
An beyden zyden even slecht,
45[regelnummer]
Dan wortet onrecht schier becant:
Die onreckt heeft, hi biet die hant,
Ende hi wils bliven byder zake,
Op dat si weder mit ghemake
Mochten keren achterwaert,
50[regelnummer]
Want onrecht is int licht vervaert:
Dat doet, si en horen niet te gader.
Mar hi, die alder zonden vader
Is in dewighe duusterheit,
Die heeft horen coemst bereyt,
55[regelnummer]
Want hi heeft selve tlicht verboert;
Entaer om is hem toeghecoert
Dewighe duusternis te smaken,
Ende alden ghenen die daerna haken
Hier in duusternis te leven,
60[regelnummer]
Die worden tsijnre proy ghegheven.
Elcman hoede hem anders wel,
Die tijt, die hier na comen sel,
Die is lanc ende onghemeten.
Die dan in pinen is gheseten,
65[regelnummer]
Daer nymmermeer eynde en can ghewerden,
Dat is een zwaer verdriet te harden
In een yammerlijcke staet.
Hoe heymelijc, hoe nauwen raet
Dat wy schicken hier of daer,
70[regelnummer]
God die kennet openbaer
Onse consciencie, ons begheren,
Hoe wy hier den lichaem neren.
Ist mit boesheit, ist mit trouwen,
Hi selt claerlijc al bescouwen
75[regelnummer]
Voer toordel, daermen ons of leest.
Die inder werlt hebben gheweest
Horen tijt ghetrouwelijc,
Die nemt hi mit hem in sijn rijc,
Daer licht sel schinen sonder ende.
80[regelnummer]
Duusternis is swaer ellende,
Diere langhe staet in te sijn.
Al had een mensch gheen meerre pijn
Inder hellen, twaer ghenoech.
God, die selve sijn cruce droech,
85[regelnummer]
Die en moghen wy niet voldancken des,
Doe wy waren int verlies,
Ende ons gheen licht en mochte boren,
Dat hi die helle woude teschoren,
Ende nam die goede in sijn ghewelt.
90[regelnummer]
Wat staet ter werlt te prisen tghelt,
Duer juweel of cleder bont?Ga naar margenoot+
Ten waer al waerdich niet een pont,
Mochtmer gheen int licht bescouwen.
Hoghe heren, edel vrouwen,
95[regelnummer]
Ander menschen, meerre, minder,
Maechden, vrouwen, mannen, kinder,
Al had hem God ghescepen leven,
Waert al in duusternis te zweven,
Wat waer hem dan des levens te bet!
100[regelnummer]
Nu heeft ons God een licht gheset,
Opdat wy niet en souden dwalen.
Hi woude Adams schout betalen,
Op dattet licht ons wederquam,
Dat verduustert had Adam.
105[regelnummer]
Natuer die prijst die duusterheit,
Hoeneer deen den anderen wert bereyt
Daert verborghen hoert te wesen;
Mar ic en priser gheen van desen,
Dan diet redelijc beghinnen
110[regelnummer]
Nader ewe, uut rechter minnen.
Wat mit sonden is becoort,
Dat gaet in duusterheden voert,
Ende maect den pat der armoede.
Hier om sellen hem die vroede
115[regelnummer]
Setten hier int licht te wanderen,
Op dat deen mitten anderen
Comen mach int licht hier boven,
Daer Lucifer wert uutghescoven,
Om die misdaet die hi dede
120[regelnummer]
Hem selven mit hoveerdichede.
Wye sinen rechten heer misdoet,
Die staet te scuwen sinen moet
Ende tlicht daer sijn heer in wandert,
Tot dat hem sijn sin verandert,
125[regelnummer]
Ende hi die misdaet wil vergheven:
Anders mocht hire zeer om sneven.
Mar Lucifer die comt te spade,
Nymmermeer soect hi ghenade:
Hoverde is in hem soe groot,
130[regelnummer]
Hi en kent God niet sijn ghenoot.
Na maten, die hi meten soude,
Waert datmens hem volghen woude,
Dat God sijn goedertierenheit,
Die hi menichwerven spreit,
135[regelnummer]
Op Lucifer woud laten zincken,
Hem selven soude nochtans dincken,
Dat hem groot onrecht ghesciede,
Om dat hi ende sijn mesnyede
| |
[pagina 225]
| |
Ga naar margenoot+Soe langhe in pinen hebben gheduert;
140[regelnummer]
Mar waer om des hijt had bezuert,
Des en kent hi niet een coern:
Dus blijftet asset was te voren.
Hoe soude een man ghenade vercrighen,
Die bidden en wil noch woert verswighen,
145[regelnummer]
Ende oftet recht ende reden sy?
Die sinen heer wil comen by,
Hi moet ruste mit hem maken,
Of hi en darf hem niet ghenaken,
Soe ist wel recht dat wy ons claren
150[regelnummer]
Ende voerden hoochsten heer vervaren,
Want hi is boven allen heren,
Entaer en mach ons nyemant bezeren,
Nyeuwer tonghen noch quadyen.
Elcman mach hem selven vryen,
155[regelnummer]
Wil hi wedden, ghelt of pande:
Langhe te borghen telmen schande,
Die sijn rechte scout wel weet.
Sijn ons hier die zonden leet,
Wy moeten beteringhe doen,
160[regelnummer]
Dat is een slot van elker zoen,
Diemen maect hier int leven,
Sel die misdaet sijn vergheven.
Sel ons God vergheven dan,
Daer moet betalinghe wesen an,
165[regelnummer]
Ja! goede betaling mit conscienci.
Aelmis, beding ende penitenci,
Die wasschen hier die sonden ave,
Hi en gheert schat noch ander have.
Is hi dan niet goed te custen?
170[regelnummer]
Een yghelijc mach wel lustenGa naar margenoot+
Alsulken heer te vriende te houden.
Deden wy als wy billics souden,
Sijn help en mocht ons niet faelgieren:
Hi is soe rechte goedertieren
175[regelnummer]
Ende ghenadich den zondaer.
Een recht berouw dat seit ons waer:
Waer gheen berou int herte sy,
Daer en comt gheen ghenade bi.
Al wilde hi swaer penitencie lyden,
180[regelnummer]
Hi en dorste niet hopen noch verbliden,
Oec hoe hi om sijn sonden dede,
Recht berou en waer daer mede.
Recht berou dat souct ghenade,
Berou is een die hoochste grade,
185[regelnummer]
Dar God die sonden om vergheeft.
Wye dat in berouwen leeft,
Die wil in beteringhe staen,
Ende tot sijns selfs reden gaen
Wat hi schuldich is of niet.
190[regelnummer]
Wye hem selven wel besiet,
Wat dat leven is alhier,
Die mach den tijt wel rouwen schier,
Heeft hi ter welt veel gheloeft,
Want staphans wort si ons berooft.
195[regelnummer]
Soe ist al ant licht belanc,
Des nymmermeer en wert verganc,
Ten sel voer den goeden schinen.
Haelt ons God dan biden sinen,
Als ic hope dat hi sel,
200[regelnummer]
Soe varen wy ewelyken wel.
|
|