Logo DBNL
Gedichten (1981)

Gedichten

(1981)–Willem van Hildegaersberch–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

+LXXI. Van helen.

 
Ic sach in enen winter cout,
 
Ende overdochte menichfout,
 
By wat zeden hier op eerde
 
Die menighe comt in groter waerde
5
Ende wort gheprijst in sinen staet.
 
Een ander leeft in dommer daet
 
Ende is van eren al ontweecht;+
 
Sulc wil loven al datmen seecht
 
Ende clappent lichtelijcken voert,
10
Al comt hy, daerment gaerne hoort,
 
Vanden dommen sijn ghelijc.
 
Int lest soe daelt hi inden slijc
 
Ende wort onwaert ende zeer ghelaect.
 
Soe wye die doecht van helen smaect,
15
+Die scheltmen wijs entaer toe vroet,
 
Wantter rechter eren hoet
 
Die en worde nymmermeer volcomen;
 
Al sochtmen aldertiere bloemen,
 
Die men te Meye op eerden ziet,
20
Men vonde gheen bloem die Helen hiet.
 
Helen is der eren vaen,
 
Als ic u noch wil doen verstaen.
 
Die wel heelt an elken rinck,
 
Die mach weten menich dinck
25
Datmen clappers hout verborghen.
 
Die helen connen ende besorghen,
 
Daer en is nyemant voir gheveynst;
 
Die wel heelt ende overpeynst
 
Wat hem schaden mach off vromen,
30
Twaer schade sy en sonden comen,
 
Al daermen loff van eren gheeft.
 
In wat staet die mensche leeft,
 
Sel hi prijs ende eer ghewinnen,
 
Hi moet die doecht van helen kinnen,
35
Often schiet hem nymmermeer.
 
Daer is menich edel heer,
 
Die sinen rade moet ghetruwen;
 
Soudment dan clappen off vernuwen
 
Hier entaer, tot elken hove,
40
Soe waert een met van crancken love,
 
Des zijt seker ende ghewes;
 
Want als een met ghesloten es
 
Ende om nutscap overdraghen,
 
Soe en salmens clappen noch ghewaghen
45
Voerden tijt, datmen mach sien
 
Die wercken, die by rade gheschien.
 
Om dat die bose altijt begaert
 
Die doecht te setten achterwaert,
 
Soe selmen voer hem helen vast
50
Nauwen raet ende swaren last,
 
Gheliken oft in biechten waer,
 
Alsoe langhe datment openbair
 
Int ghemene moet vertellen,
 
Om schade, om hinder mede te vellen,
55
Off eens heren last daer mede.
 
Oeck kiestmen rade in elker stede
 
Ende oec schouten ende wet,
 
Ende wes men daer te rade set,
 
Dat selmen wiselic behelen,
60
Off nymmermeer gheen recht bevelen
 
Die ghene, die hem anders spoen;
 
Want wisen met es wel te doen
 
Inder heren moghentheit.+
 
Ende alsmen dan te rade gheit
65
Mit dien, die helen niet en counen,
 
Soe ist onnuttelic begonnen;
 
Wanttet tende mach faelgeren.
 
Selmen oock ter werlt hanteren
 
Goede minne, sonder fel,
70
Die ghedurich bliven sel
 
Staende, daer si is gheresen,
 
Helen moet haer sloetel wesen,
 
Nacht ende dach, spade ende vroe.
 
Minres die ontdecken hoe
75
Off waer hem heil es gheschiet,
 
Die draghen minne sonder bediet,
 
Ende hem sel selden heil gheschien;
 
Want min is blint, si en mach niet sien,
 
Ende nyemant en can hoer bekinnen,
80
Wyen sy comt int herte binnen,
 
Eer sijt selve openbaren,
 
Daer die minne in coomt ghevaren
 
Heymelic verborghen al.
 
Soe wye van minne maect ghescal,
85
Die versmaet vrou Venus bot;
 
Oeck sluut hi der minnen slot
 
Al auders dan vrou Venus telt;
 
Want als sy cryghen hoir ghewelt,
 
Twee herten, dien sy tsamen voecht
90
Mitter minnen inde doecht,
 
Die moeten hoer te dienste staen,
 
Soe en selment vorder niet verslaen
 
Dan sijt malcander weten laten
 
Heymelic in sulker maten,
95
Dattet emmer blijft verholen:
 
Dit heeft Venus eerst bevolen.
 
Hier om soe volcht horen leer,
 
Ridderen, knapen ende joncheer,
 
Moghende vrouwen ende joncfrouwen,
100
En laet u niet van buten schouwen,
 
Dattie nyders comt voer oghen;
 
Want sy moghent qualiken doghen,
 
Dat enich dinc in doechden rijst.
 
Hier om ist helen hooch gheprijst
105
Ende totter minnen oeck vercoren.
 
Men sel den nyders helen voren
 
Alle dinc, daer macht an leecht:
 
Dus is hi vroet die helens pleecht.
 
Wantmen beghin ende eynde siet,
110
Soe en moghen nyders letten niet,
 
+Dat doet, tis al hem ontseit.
 
By helen, dat te helen steit,
 
Moechdi der eren pat ghenaken,
 
Off u selven eyghen maken,
115
Al waerdi vry ende onverlient.
 
Al seg ic biechte minen vrient,
 
Ende bid hem voort om een ghestil,
 
Hi machet helen off hi wil;
 
Soe mach ic mit hem smeken dan
120
Ende bliven voert sijn eyghen man.
 
Dus moghen sy eerst hem selven menken,
 
Die mildelic in woorden schencken
 
Dat te helen is ghesat:
 
Dat doet, sy crighen menighen hat.
125
Doch ist beter openbaert
 
Daer schade off blame in is gheschaert,
 
Om te letten arch volbrenghen,
 
Dan off men hem gave vol onthenghen.
 
Oeck daer doecht off comen mach,
130
Dat selmen ymmer doen ghewach
 
Vroe ende spade, in allen tyden,
 
Op dat die goede hem des verblyden.
 
Dus selmen helen ende ontdecken,
 
Ende ymmer doecht in doechden trecken,
135
Sellen wy te recht ons leven leyden,
 
Ende der zielen pat bereyden
 
Mit Gode te varen onbelet.
 
Soe sijn sy oec beraden bet,
 
Die om doecht gaerne pinen,
140
Dan die boesheit laten schinen:
 
Want tis langhe tijt ghesproken,+
 
Dat alle ondoecht sal sijn ghewroken
 
Sonder twy ten lesten daghe,
 
Daer die vyant felle laghe
145
Elken sonder heeft gheleit.
 
Men wijst die goede ter ewicheit
 
Mitten hemelschen ghesinde;
 
In duusternisse als die blinde
 
Wijstmen die sonden onghehuer,
150
Dat openbaert ons die scriftner.
 
Doch wy en sellen nyemant wisen
 
Ewich dalen sonder rysen,
 
Want God heeft noch verholenthede,
 
Die hi sijn jongheren nye en zede,
155
Noch oec en sal te ghenen stonden;
 
Mar hi hiet hem schuwen sonden
 
Ende malcanderen niet vermoerden,
 
Weder in wercken noch in woerden.
 
Hier om ist te duchten zeer,
160
Crencken wy an goede off an eer
 
Yemant, daer hijs niet en hoert,
 
Tsel voer Gode sijn een moert;
 
Want hi heet ons broeders sijn
 
Sonder loghen off venijn
165
Malck op ander achter rugge.
 
Soe maecwy hier een vaste brugge
 
Onser zielen op te tyden.
 
Alsmen den lesten pat sal lyden,
 
Soe wise ons God ter hemelscher stede
170
Ende Willem van Hildegaersberch mede.

Vorige Volgende