Logo DBNL
Gedichten (1981)

Gedichten

(1981)–Willem van Hildegaersberch–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

+XLVI. Van twifel.

 
Twifel heeft mi soe bedwonghen,
 
Dat ic mit ouden noch mit jonghen
 
Niet en waen ten besten sijn.
 
Dede hoop my hulp aenschijn
5
Ende goet gheval my wilde mede,
 
Dan waende ic comen binnen der stede,
 
Daer die lieve is gheseten.
 
Mit rechte most ic helpe weten.
 
Wondic al die werlt dwinghen.
10
Des ghelijck waendic volbringhen
 
Dat my die lieve quaem te baten:
 
Dus dwinct mi twifel boven maten,
 
Ende watmen boven mate drecht,
 
Dat is een last die zwaerlic wecht.
15
Aldus is boven maten last
 
Op mi gheladen alsoe vast,
 
Dat ic qualic mach van steden;
 
Mar woude mi tgheluc bevreden,
 
Tmocht mi noch wel helpen draghen.
20
Twifel is na sijn behaghen
 
Alsoe vast in mi ghevest,
 
Dat mijn herte luttic rest;
 
Ende wye sonder ruste leeft sinen tijt,
 
Selden is hi wel verblijt,
25
Ten waer off natuerlijcke ghenoecht
 
Wilde zinnen vervollen mocht.
 
Wat een mit ghenoechten doet,+
 
Al waert al quaet, dat docht hem goet.
 
Dat rust soe langhe van my merret,
30
Dat doet al twiffel diet verwerret:
 
Dus volch ic buten rusten na.
 
Veel ic jaghe, cleyn ic va,
 
Doch bin ic inden wil altoes:
 
Dus hout mi twifel rusteloes.
35
Hi is salich ende wel ghesint,
 
Die sonder twifel Gode mint.
 
Om dat minne is menich sens
 
Soe maket twifel my ghepens,
 
Dat ic niet en can mijn mienen
40
Altemael an yen veryenen.
 
Dic en is ruste niet gheheelt,
 
Daer die sinnen sijn ghedeelt:
 
Des mach elcman wesen vroet.
 
Als mi hopen maect die moet,
45
Soe comt twifel ende werpten neder:
 
Dus verliese ic hope weder.
 
Daer mi dan die sin toe staet,
 
Dat doe ic zeker, off ic laet,
 
Sonder twifel teen van tween:
50
Wil ende macht is niet alleen.
 
Had wille macht nae mijn begheren,
 
Wat soude mi twifel moghen deren?
 
Om datter middel twisschen gaet,
 
Soe comt twifel, die mi slaet
55
+Menichwerven buten kere.
 
Die vroede raet in sijnre lere:
 
Set dijn wille wel in maten,
 
Soe sel di twifel rusten laten.
 
Dat een begheerde grote schat,
60
Creghe hijs niet, wat holp hem dat,
 
El dan hi in ghiericheiden
 
Mit twifel had sijn tijt gheleden?
 
Condic dit selve wel versinnen,
 
Soe waendic noch die lieve winnen.
65
Die mi te vaste sit bemuert,
 
Dat ic dicwijl heb besuert;
 
Nochtan ics nye bate en hief.
 
Dat een mint, dat is sijn lieff;
 
Daer is menich die van minnen spreect,
70
Daer rechte lieve in ghebreect.
 
Watmen sonder twifel mint,
 
Dat is lieff, oec wyet ghewint.
 
Mijn wille raet my dat ic minne,
 
Mar om dat ict soe selden winne
75
Dat ic minne, maket mi versaecht
 
Twifel, dat my die minne wanhaecht;
 
Doch en is nyemant, groot noch cleen,
 
Inder werlt nu alleen,
 
Hi en mint ymmer dit off dat:
80
Sulck hoghe borghe, sulck groten scat,
 
Schone vrouwen of dierbaer paerde,
 
Cleder, steen van rijcker waerde,
 
Goeden wijn, duerbaer morseel;
 
Sulc die kiest tot sinen deel
85
Gode, die hi mint voer al,
 
Die sonder twifel lonen sal
 
Van des men pleecht in desen leven.
 
Al is natuer van Hem ghebleven,
 
Diemen minnen sel bi haer,
90
Hy weecht boven allen minne zwaer,
 
Ende Hi is goet van sinent weghen;
 
Wat minne mach daer liken tieghen?
 
En gheen dinck datter werlt is binnen:
 
Wye en mint, hi selre wel an winnen.
95
Daer is menich die by naturen kiest
 
Te mynnen daer hi an verliest;
 
Harde goet waert offghelaten,
 
Datmen besuyrt buten baten.
 
Buten baten is mijn begheren
100
Menichwerff, des ic ontberen
 
Soude, en waer dat twifel dede.
 
Twifel is van sulker zede,
 
Dat hi enen man doet stille staen,+
 
Ommesien ende voerwerts gaen,
105
Wederkeren daen hi quam;
 
Twifel maect den zinnen lam,
 
Datmen wort al tenden rade;
 
Twiffel doet den menighen schade;
 
Twifel doet den sulken laten
110
Dat hem comt tot groten baten:
 
Dus is twifel menich sens.
 
Twifel maect wel groot ghepens,
 
Dat die siende niet en siet;
 
Al spraeckmen hem toe, hi en hoerde niet;
115
Nochtan soe en is hi niet dooff.
 
Twifel die maect menighen roeff
 
In rusten, die wel soude bliven
 
Hem, die twifel conde verdriven,
 
Datmen ghecrighen niet en can,
120
Des moet ontberen menich man.
 
Wat sel gheschien, dats quaet te weten!
 
Dus moet menich hem vermeten
 
Saken, die hi avontuert,
 
Die hi swaerliken besuert;
125
Eer hi tende volcomen siet,
 
En is hi sonder twifel niet.
 
Twisken tende ende tbeghin,
 
Watmen beghint, daer is twifel in;
 
Rechte menschelike nature
130
Is gaern in twifel, zoet of zure:
 
Hope, ducht, dats twifel beyde.
 
Twaent sulc mensch al ghereyde
 
Hebben des hi beyden moet,
 
Daer comt twifel onverhoet
135
Ende brenct den mensche wel in dien,
 
Dat is gheschiet off sel gheschien.
 
Mar trouwen, des men nye en sach,
 
Is twifel oft ghevallen mach,
 
Tis waer dat ymmer sal becliven,
140
Des en can twifel niet verdriven.
 
‘Ic sel,’ ‘ghine selt,’ dat staet in kive,
 
Ist dat ics an u selven blive
 
Sonder twifel wel ghemeten,
 
Daer is die kijff vergheten,
145
Meenwijt beyde mitten sinne.
 
Trouwen, isser twifel inne,
 
Soe en ist voer Gode niet ghenoech;
 
Tmoet der herten sijn ghevoech,
 
Datmen spreect mitten monde,
150
Sel vergheven sijn die sonde.
 
+Schone woorden sonder myenen
 
Daer moet twifel in veryenen.
 
Wes mi niet en staet tontberen,
 
Dat mocht een ander oec begheren.
155
Plachmen nymmermeer te lieghen,
 
Twifel soude te min bedrieghen
 
Menich mensche, die wel denct.
 
By deser zake wort ghemenct
 
Die man, om dat hi trouwe dede
160
Sonder hoede op schamelhede.
 
Wes men leven moet in sorghen,
 
Daer is twifel in verborghen.
 
Die consciencie wroecht den man,
 
Wye nu meest subtijlheden can,
165
Hem is twifel alre naest.
 
Hi peynst: die man heeft hem verhaest,
 
Dat hi viel van hoghen neder,
 
Hi sel lancsam oprechten weder.
 
Ic hieten enen wisen man,
170
Die exempel nemen can
 
An een ander, die voer hem gaet.
 
Die sonder twifel yet bestaet,
 
Hi is buten sorghe gheseten.
 
Twifel raet den man te weten
175
Weder hi quaet sel doen off goet;
 
Trouwen, hi waer harde vroet,
 
Diet altoes te voren wiste.
 
Twifel hout den man in twiste:
 
‘Wil ic, mach ic, ende ic dat can,
180
Sonder twifel doe ict dan.’
 
Waer enich vanden drien gbebrake,
 
Soe waer twifel in die zake;
 
Twifel hevet groot ghewelde.
 
Al waer een man rijck van ghelde,
185
Off dat hi hadde een schoon wijff,
 
Twifel maect wel in hem kijff,
 
Dat hire soude duchten voer.
 
Twifel gaet die werlt doer:
 
Die wandert, daer die werlt ent,
190
Die mach wesen wel bekent,
 
Dat is twifel boven al.
 
Twifel heeft nu sulck gheval,+
 
Dat nyemant sijns en is sonder.
 
Twifel maect menich wonder:
195
Dat merck ick by mi selven wel,
 
Om dat mi davontuer is fel,
 
Soe en laet mi twifel niet gheduren:
 
Hope, ducht tot allen uren
 
Moet ic lyden by twifels rade;
200
Goet gheval comt mi te spade:
 
Dit liden ghift my twifel inne.
 
Die schone lieve, die ic minne,
 
Daer ic of seide hier te voren,
 
Ten baet niet, tis al verloren
205
Wat ic door hoor heb ghedaen.
 
Come ic lopen of ghegaen,
 
Sittic, stae ic, wat ic doe,
 
Tis al te spade of te vroe:
 
Dus blive ic sonder troest onblyde,
210
Ende sy hout horen hals soe stide,
 
Sy soude hoer node te mywert porren:
 
Dus moet twifel in mi verworren,
 
Doch sy doet den menighen vrame.
 
Gheluc is der joncfronwen name,
215
Die ic soecke sonder vinden;
 
Hier om moet twifel mijns bewinden
 
Soe seer, dattet mi is te haert.
 
Oeck soe bin ic mede verveert,
 
Dat my nyemant en is ghetrouwe,
220
Om dat my haet die joncfrouwe,
 
Ende sy heeft mede ghezworen:
 
Wye te penninghen is gheboren,
 
Hy en comt nymmermeer te ponde;
 
Dat hi al die wijsheit conde,
225
Die die werlt can ghemeen,
 
Ten soude hem helpen groot noch cleen,
 
Stonde hem tgheluc niet in staden.
 
Elck man hoede hem voer misdaden,
 
Ende dancke Gode, wat hem gheschiet.
230
Al minne ic hoir, si en mint mi niet,
 
Mar om dat hope is soe goet,
 
Soe minne ic hoer, wat si mi doet.

Vorige Volgende