Ghetto

[p. 117]

Bijlage.

Op de blz. 40 en 76 is een noot aangebracht. Die gezegden van Rafaël werden bij latere opvoeringen achterwege gelaten, na een correspondentie tusschen de ‘Nederlandsche Tooneelvereeniging’ en den schrijver. Te curieus is de historie om haar onvermeld te laten:

Amsterdam, 4 Januari 1899.

Den WelEd. Heer

Herm. Heijermans Jr.,

Alhier.

Geachte Heer!

Ik ontving van den heer Franken, hoofdcommissaris van politie, een uitnoodiging om naar aanleiding der Ghetto-opvoeringen even bij hem te komen.

Aan dat verzoek voldeed ik heden.

De heer Franken wenschte in Uw stuk te doen wijzigen de gezegden van Rafaël op blz. 40 en 76. Ik wees hem er op, dat in geen der vijf voorstellingen, die plaats gehad hebben, deze gezegden tot eenige rustver-

[p. 118]

storing, zelfs niet tot gefluit aanleiding gegeven hebben en dat trouwens elke voorstelling een stijgend succes had. De heer Franken bleef evenwel in overweging geven, deze gezegden te verzachten of achterwege te laten, daar bij eventueel voorkomende wanordelijkheden de voorstelling onherroepelijk verboden zou worden.

Wilt U mij even omgaand mededeelen of U de gewenschte wijzigingen wilt aanbrengen!

Na beleefde groeten

Hoogachtend,

n.d. N.T.V.:

Uw dr.,

A. v.d. Horst.

Amsterdam, 4 Januari 1899.

Den WelEd. Heer

A. v.d. Horst,

President-Directeur der ‘Nederlandsche Tooneelvereeniging’,

Alhier.

Geachte Heer,

Het doet mij genoegen dat de heer Franken, hoofdcommissaris van politie, wiens critische bekwaamheden op letterkundig terrein ik vol-

[p. 119]

komen erken, zulke bescheiden wijzigingen verlangt. Ik ben het met U eens dat geen der drie gezegden eenig protest, laat staan ‘rustverstoring’ ontlokte tijdens de 5 eerste voorstellingen. Om echter in Uw belang te voorkomen dat 's heeren Franken's inzichten zich plotseling mochten verwerkelijken - de wegen der politie zijn ondoorgrondelijk - zal ik morgenavond vóór de voorstelling dezen ‘Grober Unfug’ verwijderen. Waarom zouden wij mijn litterairen collega Franken 't pleiziertje misgunnen?

Zeer de Uwe

Herm. Heijermans Jr.