Het dagboek van dr. G.H.C. Hart

Donderdag 27 maart 1941

De Duitschers hebben met gemotoriseerde colonnes de Britsche voorposten in Lybia aangevallen en El Aglicila veroverd. Misschien is dat niet ernstig, doch het is wel weer zonderling hoe ze daar komen.

Eenige nachten lang weer rust in de lucht.

Van Kleffens en Welter hebben besprekingen in Washington gehouden: men hoopt, dat die o.a. nuttig zullen zijn voor een vlottere uitvoering van de Amerikaansche wapenleveranties aan Indië en het verkrijgen van meer zekerheid van Amerikaansche hulp bij een Japansche aanval op Singapore /Nederlandsch-Indië.

Matsuoka is in Moskou geweest: heeft eenige malen met Stalin en Molotov geconfereerd en is daarna naar Berlijn vertrokken, waar hij met groot vertoon en versieringen is ontvangen. Hij hield een rede van trouw aan het Drievoudige Pact, nogal fel tegen de V.S.A.⁵⁴⁸; Michiels, die vanmorgen bij mij was, vond dit niet ongunstig, daar het de Amerikaansche houding nog zal versterken.

Een nota, door Westermann voor mij opgesteld, aan Steenberghe gestuurd over ons groeiend pondensaldo in Engeland⁵⁴⁹.

Er is groote ontstemming in Joego-Slavië over de aansluiting bij het Tripartite Pact: Duitschland, Italië, Japan.

Van het Ministry of Economic Warfare mededeeling ontvangen, dat men onderhandelen gaat met het Fransche maandaatgebied in Syrië om beperkte handelsbetrekkingen aan te knoopen, omdat Palestina landbouwproducten vandaar noodig heeft, terwijl ook het Britsche Hoofd-

548 Voor Matsuoka's reis naar Moskou zie Lensen, Strange neutrality, 21; verslagen van de besprekingen in Berlijn zijn afgedrukt in ADAP, D XII, nos. 218, 222, 230, 233, 266 en 278.

549 Dit pondensaldo was ontstaan ten gevolge van het Nederlands-Britse monetaire accoord van 14 juni 1940. Zie noot 85.

[p. 268]

kwartier in de Middle East in militaire behoeften daarvandaan wenscht te voorzien, o.a. muilezels; voorts wil men in samenwerking met de V.S.A. voorkomen, dat Syrische wol en zijde naar Duitschland gaan door die op te koopen, of ruiltransacties⁵⁵⁰ aangaan voor goederen, die Syrië van overzee noodig heeft en die niet gevaarlijk zijn voor uitvoer naar den vijand⁵⁵¹; men vraagt onze medewerking in het algemeen en in het bijzonder reeds aanstonds voor toestemming tot den uitvoer van 4000 tons Java-suiker naar Syrië. Heb den Gouverneur-Generaal aanstonds geseind⁵⁵². Een eenigszins analoge overeenkomst met Indo-China is bijna gereed.

550 In het manuscript volgt hierna: ‘wil aangaan’.

551 Zie Woodward, British Foreign Policy, I, 563.

552 Kol., LA: lettertelegrammen aan de gouverneur-generaal 1941, telegram JQ, 27 maart 1941. Dit telegram werd nader toegelicht in telegram KR-KU van 5 april 1941.