Het dagboek van dr. G.H.C. Hart
(1976)–G.H.C. Hart–
Auteursrechtelijk beschermdWoensdag 30 oktober 1940Alle aandacht is nu gevestigd op den Griekschen oorlog; ik kan niet ontkomen aan den indruk, dat Italië gedeeltelijk is geleid door bezorgdheid over een al te grooten invloed van Duitschland in den Balkan, Italië's begeerde invloedssfeer. Er moeten wel heel gewichtige militaire en politieke verwachtingen op korten termijn aanwezig zijn, dat Italië dezen inval doet, en juist tháns doet: nog geen week vóór de presidentsverkiezingen in de V.S.A., waar deze nieuwe, brutale en moreel door niets gerechtvaardigde daad niet zal nalaten diepen indruk te maken. Overigens zal deze gebeurtenis Roosevelt's kansen vermoedelijk vergrooten, een groot nadeel voor de as-mogendheden, want als Roosevelt wordt herkozen, zal de ontwikkeling van Amerika's hulp aan ons voortgaan; wordt Willkie verkozen dan ligt, hoe Willkie ook voorne- | |
[pagina 183]
| |
mens is de geallieerden te helpen, die hulp voor maanden stil, totdat Willkie zijn functie heeft aanvaard in Maart 1941; Roosevelt doet dan niets meer na een nederlaag en Willkie kán tot Maart niets doen. Overigens heeft Willkie den laatsten tijd, naar alle berichten, sterke vorderingen gemaakt: het wedden op de beurs is thans acht tegen vijf op Roosevelt en was tot voor kort 2½ tegen 1. Merkwaardig is, dat beide partijen het als een sterk voordeel beschouwen, dat men hen voor anti-oorlog houdt: Willkie beschuldigt Roosevelt ervan, dat hij de V.S.A. in den oorlog zal brengen en deze laatste doet alles om dat te ontkennen, wél een bewijs, dat Republikeinen en Democraten beiden de publieke opinie in Amerika beschouwen als gekant tegen deelneming aan den oorlog. Roosevelt heeft zelfs ambassadeur Kennedy uit Londen laten overkomen, om te getuigen, dat hij altijd tegen deelneming aan den oorlog is geweest en dat Amerika's deelneming ook voor Engeland een ramp zou zijn. Ik ben dit overigens eens, maar dezer dagen zei Halifax tot Van Kleffens, dat de Britsche Regeering er anders over denkt. De uitslag zal van enorm belang zijn voor de heele wereld. Overigens is die wereld dezer dagen vol van onzekerheden, welker uitkomst van onschatbaar gewicht is. Waarom is de uitslag van de Fransch-Duitsche onderhandelingen nog altijd niet bekend gemaakt? Een échec voor Hitler; een succes voor Pétain en Laval? Houden zij het been stijf? Waarom trad Baudouin plotseling afGa naar voetnoot346? Wat gebeurt er in Spanje? Onze politieke berichten wijzen op een zéér critieken toestand daar: ernstige gisting en gevaar voor spoedigen hongersnood; latente conflicten tusschen de Falange van Minister Suñer en een groot deel van het Spaanse volk. Zal Duitschland binnengeroepen worden om de orde te handhaven? Suñer is zéér pro-DuitschGa naar voetnoot347. En de eenmaal binnentrekkende Duitschers zullen dan bliksemsnel door het weerloze Spanje op Gibraltar kunnen lostrekken en wellicht de ééne ingang tot de Middellandsche Zee verzegelen. Het zou ongunstig voor Duitschland kunnen zijn met het oog op de publieke opinie in het voor hen zoo belangrijke Spaansche Zuid-Amerika maar misschien ils s'en fichent. En wat gaat er geschieden aan het andere uiteinde van de Middellandsche Zee? Enorm veel zal afhangen van hetgeen Engeland kan doen om Griekenland te helpen; er komt zeker een harde strijd om Kreta. | |
[pagina 184]
| |
Zal Engeland weer te laat komen of niet beslist genoeg doortasten? Dan is de Britsche vloot opgesloten en het leger in Egypte afgesneden, met hoogst ernstige gevolgen voor het verdere verloop van den krijg. Valt Duitschland Bulgarije aan en wat doet Turkije dan? Wat kán het doen? 't Leger is goed, maar hoe is de luchtmacht? Kan Engeland in Afrika voldoende vliegtuigen vrij maken voor een lucht- en zeeoffensief noordwaarts? De volgende dagen, of althans weken zullen op vele dezer vragen antwoord geven: nog nooit in dezen oorlog is de toekomst zoo onduidelijk geweest.
De Ministerraad aanvaardde Welter's standpunt inzake de Britsche voorstellen nopens den afstand van ons goud in CanadaGa naar voetnoot348. Schriftelijk wordt volledig afgewezen het voorstel van Sir Kingsley Wood om Nederlandsch-Indië geheel binnen het sterling-gebied te brengen, ook economisch, en om onze producten te Londen te verkoopen met voorziening door Engeland in onze dollarbehoeften ‘within reason’(!); inlichtingen over het goud van de Nederlandsche Bank in de V.S.A. zullen alleen worden verstrekt, als men er opnieuw om vraagt. De rest zal mondeling worden behandeld: ziehier de note verbale, die daarover wordt aangebodenGa naar voetnoot349. | |
‘Schriftelijke samenvatting van het antwoord aan Sir Kingsley WoodYour letter of the 23rd instant concerning the absorption of the Netherlands Indies in the sterling area has been carefully studied, but I regret that our objections to this plan are so serious that we cannot see our way to enter into that proposal. | |
[pagina 185]
| |
|
|