Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800

513 Water, Jona Willem te

Zaamslag (Zeeuws-Vlaanderen), 28 oktober 1740 - Leiden, 19 oktober 1822

Na een studie in de theologie te Utrecht en het proponenten-examen werd Te Water achtereenvolgens predikant in Haamstede (1761), Veere (1763) en Vlissingen (1765). In 1780 ging hij wijsbegeerte en vaderlandse geschiedenis doceren aan de Illustere School te Middelburg. Vervolgens werd hij in 1785 tot hoogleraar in de kerkgeschiedenis en de exegese van het Nieuwe Testament in Leiden benoemd. Reeds in 1766 had het gewest Zeeland hem tot officieel geschiedschrijver benoemd. Onder koning Lodewijk en onder Napoleon was Te Water lid van de commissie ter regeling van kerkelijke zaken. Van 1793-1822 trad hij op als voorzitter van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde. Hij werkte mee aan de Byvoegsels en aanmerkingen op J. Wagenaar (zie: 507, f) en aan het Kerkelyk plakaat-boek, dat in vijf delen tussen 1722 en 1802 verscheen. Bovendien schreef hij zijn eigen Levens-berigt (Leiden, [1823]). Hij was een zoon van W. te Water*.

a Kort verhaal der reformatie van Zeeland in de zestiende eeuwe; benevens eenige verhandelingen dienende tot ophelderinge van de historie der kerk-hervorminge aldaar. Begonnen door Willem te Water. Voltooid en uitgegeven door Jona Willem te Water. Middelburg 1766 [480 + 117 pp.; 8^o] (zie: 514, d).

b Plechtige inhuldiging van zyne doorluchtigste hoogheid Willem den Vyfden prins van Oranje en Nassau enz. enz. enz. als erf-heer van Vlissingen op den XXX van bloeimaand MDCCLXVI, met eene voorafgaande beschryvinge van de voornaamste geschiedenissen der stad Vlissingen sedert haare eerste beginselen tot op dezen tyd. Uit echte stukken samengesteld, en, met toestemming van de edele achtbaare regeerders dier stad, uitgegeeven. Middelburg 1767 [92 pp.; f^o].

c Tweede eeuw-feest van de vryheid in den burgerstaat en godsdienst binnen de stad Vlissingen sedert den zesden van grasmaand MDLXXII ... met eenige aanteekeningen en oorspronglyke stukken, betreffende de geschiedenissen van Nederland. Middelburg 1772 [70 + 64 pp.; 8^o].

d Verhandeling over een' penning van Ptolemaeus, zoon van Mennaeus, tetrarcha van Chalcidene, in: Verhandelingen uitgegeven door het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Vlissingen, V (1776) 609-629 [8^o].

e Historie van het verbond en de smeekschriften der Nederlandsche edelen ter

[p. 443]

verkrijginge van vrijheid in den godsdienst en burgerstaat in de jaaren 1565-1567. 4 dln. Middelburg 1776-1796 [446 + 504 + 558 + 488 pp.; 8^o].

Deel 1 werd bij het verschijnen van deel 2 in 1779 herdrukt.

f Oratio de praestantia et dignitate historiae Batavae. Medioburgi [1780] [67 pp.; 4^o].

g Rede ter gelegenheid van de tweehonderdste verjaardag van de Unie van Utrecht, in: Verhandelingen uitgegeven door het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Vlissingen, IX (1782) xciii-cxxxi [8^o].

h Aanmerkingen over eenige Smyrnasche penningen, in: Verhandelingen uitgegeven door het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Vlissingen, IX (1782) 481-506 [8^o].

i De vaderlandsche historie van den heere J. Wagenaar, verkort, en met leerzaame aanmerkingen, ten dienste der Nederlandsche jeugd, uitgegeven door J.W. te Water. 4 dln. Amsterdam/Leiden/Dordrecht/Harlingen 1784-1800 [291 + 307 + 344 + 334 pp.; 8^o] (zie: 507, f).

j Oratio de studio historiae ecclesiasticae cum disciplina theologiae diligenter coniungendo. Lugduni Batavorum 1785 [51 pp.; 4^o].

k Aanhangsel achter de tweede druk van Willem te Water, Historie der hervormde kerke te Gent ... Utrecht 1794 [87 pp. aparte paginering; 8^o] (zie: 514, a).

l Narratio de rebus academiae Lugduno Batavae, seculo octavo et decimo, prosperis et adversis. Accedunt B. Vulcanii consilium de studio medicinae. Auctarium legati Papenbroekiani. Series curatorum et professorum Academiae Lugduno Batavae, seculo XVIII. Lugduni Batavorum 1802 [96 pp.; f^o].

m Levensbijzonderheden van Pieter Adriaansz. van der Werff, burgemeester der stad Leijden, ten tijde van hare beide belegeringen door de Spanjaarden in de jaren 1573 en 1574; meest uit ongedrukte stukken verzameld, in: Verhandelingen van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, II (1814) eerste stuk, 3-184 [8^o].

n Levensberigt van den heere mr. Johan Meerman*, heer van Dalem en Vuren; voorgelezen in de jaarlijksche algemeene vergadering van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leyden, in 't jaar 1816. S.l.s.a. [72 pp.; 8^o].

o Levensbeschrijvinge van den heere mr. Corn. Joh. Kneppelhout. S.l. 1819 [112 pp.; 8^o].

[p. 444]

p Levensbeschrijvinge van mr. Herman Tollius*. S.l. [1822] [32 pp.; 8^o].

Literatuur

Van der Aa, XX, 78-82; BLGNP, I, 454-456; NNBW, IV, 1438-1440; W.W. Mijnhardt, ‘Het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen 1765-1794’, Archief Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, (1985) 1-94.