Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800

[p. 411]

477 Vaernewijck, Marcus van

Gent, 21 december 1518 - Gent, 20 februari 1569

Van Vaernewijck stamde uit een oud Gents geslacht dat talrijke bekleders van bestuursfuncties had voortgebracht. Ook Van Vaernewijck vervulde functies in de armenzorg, kerkbouw, burgerwacht en bij de controle van de graanhandel. In 1564 werd hij schepen van de stad. Daarnaast was hij lid van de rederijkerskamer. Hoewel hij zich erop liet voorstaan over weinig schoolkennis te beschikken - hij kende geen Latijn en Frans -, heeft hij zijn gezichtskring toch verruimd door reizen naar Italië en door de Nederlanden in de jaren 1550 en 1556. De vroeger aan Van Vaernewijck toegeschreven Cronijcke van Vlaenderen in tcorte en levensbeschrijving van Karel V worden nu grotendeels als het werk van de drukker G. van Salenson beschouwd (zie: 415, a en b).

a Den spieghel der Nederlandscher audtheyt. Inhoudende die constructie, oft vergaderinghe van Belgis. Waerinne men zien mach als in eenen claren spieghel vele wonderlicke gheschiedenissen, die van alle oude tyden, over alle die weerelt geschiet sijn: maer bysonder in die Nederlanden, als sijn Vlaendren, Brabant, Hollant, Zeelant, Vrieslant, Ghelre, Gulic, Cleve, Westphalen, Henegauwe, Artois ende derghelijcke ooc van Inghelant, Schotlandt, Vrancrijcke, Duytschlant ende ander landen ende nacien, daert te passe commen sal: zeer lustich, vremt ende wonderlic om lesen, om der onghehoorder autheyt wille, by gheen historiographen, oft chronijckeurs int licht ghebracht, elck lese met een ionstich, ende wel ghesint verstandt. Gent 1568 [145 pp.; f^o], 1574; Antwerpen 1619; Brussel 1619; Ieper 1619; Antwerpen 1665; Gent 1784, 1829.

Anoniem verschenen. De tweede druk kreeg de titel: Die historie van Belgis, diemen anders namen mach: den spieghel der Nederlantscher audtheyt ...

b Van die beroerlicke tijden in die Nederlanden en voornamelijk in Ghendt 1566-1568. F. van der Haeghen, ed. Maatschappij der Vlaamsche bibliophielen 4e serie no. 1. 5 dln. Gent 1872-1881 [314 + 353 + 314 + 293 + 214 pp.; 8^o].

Mémoires de Marc Van Vaernewijck sur les troubles religieux dans les Pays-Bas. Gand 1905-1906.

Literatuur

De Wind, 160-165, 541-543; Van der Aa, XIX, 2-5; BN, XXVI, 17-20; NBW, VIII, 795-809; F. van der Haeghen, M.-Th. Lenger, ed., Bibliotheca Belgica. Bibliographie générale des Pays-Bas (7 dln.; Brussel, 1964-1975) V, 405-415; H. van Nuffel, ‘Marcus van Vaernewijck en de beroerlijcke tijden in de Nederlanden’, Standen en landen, XL (1966) 113-145.