Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800

445 Smallegange, Mattheus

Goes, (ged.) 19 december 1624 - Goes, 5 januari 1710

Smallegange studeerde rechten in Utrecht, maakte vervolgens een reis door Frankrijk, waar hij manuscripten bestudeerde, zijn Frans vervolmaakte en Italiaans leerde. Na teruggekeerd te zijn bekleedde hij van 1653-1655 het ambt van commissaris van het landrecht. Hij trok waarschijnlijk in 1661 naar Amsterdam, waar hij als broodschrijver leefde. Hij vertaalde onder andere Tasso, Boccaccio en Saavedra en publiceerde veel genealogisch-heraldisch en historisch werk. De eerste versie van zijn Nieuwe cronyk van Zeeland werd in 1690 door de Staten van Zeeland niet geaccepteerd. Sinds 1686 ontving hij van de Zeeuwse Staten een pensioen.

a Nederlands verquikking, of d'ontwaekte leeuw, waer Mercurius tyding brengt, van alle het gene in de Vereenigde Nederlanden is voorgevallen, op de ses eerste maanden des jaers 1673. Amsterdam 1673 [144 pp.; 4^o].

Anoniem verschenen.

b Tweede deel der ontwaekte leeuw, behelsende de geschiedenissen in en ontrent de Vereenigde Nederlanden voorgevallen, in de ses laetste maenden des jaers 1673. Amsterdam 1674 [144 pp.; 4^o].

Niederlands Erquickung oder der erwachte Löw. 2 Bde. [Nürnberg] 1674-1675.

c Geslacht-rekening der doorluchtigste vorsten van Nassau en Oraenjen, waer in den oorspronk, aenwas, en voortgank der selver, met het gene sy verricht hebben sedert den jare 682, tot het jaer 1675. Kortelijk t' saem-gestelt door M.S. Amsterdam 1675 [67 pp.; 8^o], 1690 (verm.).

d Nieuwe cronyk van Zeeland, eerste deel, vervattende de voor desen uitgegeven cronyken van de heeren, Jacobus Eyndius*, en Johan Reygersberg*, veel vermeerdert ontrent deses landschaps oudheden en herkomsten, wateren en stroomen, eilanden, steden en heerlykheden. Middelburg 1696 [774 pp.; f^o], 1966 (facs.), Schiedam 1976 (facs.) - Nijhoff/Van Hattum, 282.

Ondanks het jaar 1696 op de titelpagina werkte Smallegange nog tot 1700 aan de voltooiing van de kroniek. In het werk is opgenomen: Beschryving van den Zeelandschen adel (zonder afbeelding der wapenen).

Literatuur

Van der Aa, XVII, 746-748; NNBW, V, 755-756; P.J. Meertens, ‘Mattheus Smallegange’, in de facsimile-uitgave (Middelburg, 1966); P.J. Verkruijsse, Mattheus

[p. 385]

Smallegange (1624-1710) en zijn Cronyk van Zeeland (Schiedam, 1977); idem, Mattheus Smallegange (1624-1710): Zeeuws historicus, genealoog en vertaler. Descriptieve persoonsbibliografie (Nieuwkoop, 1983); idem, ‘Een oordeel over bronnen en de bronnen van een veroordeling. De bronnen voor Smalleganges Cronyk van Zeeland geïnventariseerd’, in: E.K. Grootes, ed., Geschiedenis, godsdienst, letterkunde. Opstellen aangeboden aan dr. S.B.J. Zilverberg ter gelegenheid van zijn afscheid van de Universiteit van Amsterdam (Roden, 1989) 167-177.