Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800

419 Sande, Johan van den

Arnhem, 28 juni 1568 - Leeuwarden, 17 november 1638

Van den Sande studeerde in Wittenberg en promoveerde in de rechten te Leiden (1597), waarna hij hoogleraar in Franeker werd. In 1604 werd hij benoemd tot lid van het Hof van Friesland. Hij woonde als ouderling de synode van Dordrecht bij en zat als afgevaardigde van Friesland in de rechtbank die het oordeel over Oldenbarnevelt uitsprak. Met zijn broer Frederik gaf Van den Sande het geschiedwerk van hun oom E. van Reyd* uit.

a Nederlandtsche historie ... dienende voor continuatie vande historie van wijll. Everhard van Reyd’, tot de doodt van sijn excellentie graef Hendrick Casimier van Nassauw stadthouder van Vrieslandt, stadt Groningen Omlanden ende Drenth. 1641. Leeuwarden 1650 [217 pp.; f^o].

Dit vervolg op Van Reyds werk is met eigen titelblad opgenomen in diens Historie der Nederlantscher oorlogen begin ende voortganck tot den jaere 1601. Daer bij gevoegt de Nederlandsche geschiedenissen dienende voor continuatie tot de doodt van sijn excellentie graef Henrick Casimier van Nassauw stadthouder van Vries-landt stadt Groeningen, Omlanden, ende Drint, 1640, door Johan van Sande. Leeuwarden 1650 (zie: 396, a). Boek 15 is vanaf p. 209 door de drukker Gijsbert Sijbes voltooid.

[p. 362]

Nieuwe drukken verschenen onder de titel: Kort begrijp der Nederlandtsche historien, waer in 't begin, voort-ganck en eynde derselver beroerten en on-eenigheden klaerlijck aengewesen wort. Beginnende vanden jare 1566 tot het jaer 1648. Amsterdam 1650 (2 drukken), 1651; Leeuwarden 1651; Utrecht 1651; Leeuwarden 1658 (op titelprent 1651), 1663.
Een vervolg is bijgevoegd over 1638-1648 in de Amsterdamse edities van 1650 en 1651 op pp. 544-714, en in de afwijkende Leeuwardense editie van 1651 pp. 539-696, met een appendix. Boek 15 hierin is een uitgewerkte versie van het verhaal over 1638-1644 in het vervolg op Van Reyd (II. deel) in de editie van 1644 (zie: 396, a).
De Leeuwardense druk heeft behalve een titelblad met Kort begrijp ook al een titelblad met De waeckende leeuw, want de laatste drukken van 1658 en 1663 verschenen onder de titel: De wakende leeuw der Nederlanden. Historie verthoonende 't begin ende voortganck der Nederlandtsche oorlogen, ende beroerten, tot den jare 1650.
Dikwijls is bijgebonden een vervolg door P. de Lange: Seven boeken, der Nederlantsche historien; ofte een vervolg op d'heer Johan van den Sande: van den jaare 1648 tot in grasmaand 1661 des jaars vervattende al 't gedenkwaardigste in die tijd in de Nederlanden voorgevallen. Amsterdam 1661; Leeuwarden 1663. Achter De wakende leeuw uit 1663 met iets afwijkende titel: Tweede deel der Nederlandtsche historien ... en voortgezet tot zomermaand 1663 (zie: 287, e).

Belgicarum historiarum epitome. Qua initium, progressus, et exitus motuum atque discordiarum lucide demonstrantur, ab anno 1566 ad 1648. Ultrajecti 1652.

Met een appendix tot 1650.

Literatuur

De Wind, 428-434; Van der Aa, XVII, 70-73; NNBW, V, 1199-1200.