Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800

[p. 338]

391 Racer, Jan Willem

Delden, 1 juli 1736 - Oldenzaal, 1 oktober 1816

Racer studeerde vanaf 1754 rechten in Groningen, waar hij in 1758 promoveerde. Daarna was hij korte tijd rentmeester van Twickel, vervolgens advocaat te Ootmarsum en Oldenzaal. In 1783 werd hij in die laatste plaats gemeensman en van 1786 tot 1787 burgemeester. Hij was zeer patriots gezind en werd in 1795 provisioneel ‘verwalter’ van het drostambt Twente. In 1799 werd hij bij een inval van émigrés gevangen genomen en kreeg zijn functie nadien niet terug. Voor de rest van zijn leven is Racer advocaat gebleven.

a Overysselsche gedenkstukken. 8 dln. Leiden/Kampen 1781-1797 [151 + 70; 336; 336; 349; 398; 384; 366; 87 pp.; 8^o].

Onder deze verzameltitel verschenen de volgende ‘stukken’:

1.	Verhandeling over het recht der jagt, van de kleine steden in Overyssel, en in het byzonder van Oldenzaal: als ook over derzelver recht van gericht in jagtzaaken, en van het yken van ellen, maaten en gewigten. Nevens een voorbericht, aangaande den oorsprong en voordgang der rechten van de groote en kleine steden in Overyssel. Een ‘vervolg’ met bewijsstukken verscheen in Kampen 1783 [135 pp.; 8^o].
2.	Vervattende de opkomst en samenstelling van de provincie Overyssel; nevens verscheiden merkwaardigheden betrekkelyk tot nabuurige gewesten. Zie ook: Carasso-Kok, 365.
3.	Vervattende de voornaamste landbrieven en oude landrechten van Overyssel.
4.	Aangaande de dienstbaarheid der vrye en hoorige ingezetenen van Overyssel. Eerste afdeeling, van de dienstbaarheid der vrye ingezetenen.
5.	Vervattende een betoog aangaande de bezwaaren der kleine steden van Twente, ten aanzien van derzelver rechten en vryheden.
6.	Vervattende een betoog van de voornaamste rechten en vryheden der stad Genemuden, en een betoog der stad Grafhorst, omtrent de bezwaaren in het gebruik van haare rechten en vryheden ...
7.	Vervattende een onderzoek en geschiedverhaal van het graafschap Dalen en heerlykheid Diepenheim; en van het oud Zalland en daaromstreeks gelegen gewesten; en van het dykrecht van den bandyk te Goor ...
8.	Behelzende breeder aantekeningen over het recht van jagt; en toepassing van dezelven op de volks-regeering van Bataafsch Nederland, byzonder van Overyssel.

b Almelosche oudheden, betreffende verscheiden merkwaardigheden omtrent de

[p. 339]

heerlykheid Almelo, onder anderen, haaren oorsprong, als ook den oorsprong van het stedeken Almelo en de gesteldheid van deszelfs stadrecht; den oudeigendom der heeren van Almelo van den grond deezer heerlykheid; het recht deezer heeren omtrent de wateren hunner heerlykheid; het bewind derzelven over de wapening in het land en stedeken aldaar; de diensten der ingezetenen van het landgericht van Almelo ten behoeve van den huize Almelo; en de patrimonieele vryheid zo wel van de ingezetenen deezer heerlykheid als van den heer ten opzigte van de provincie van Overyssel, waar aan de heerlykheid Almelo is verknocht. Met bylagen ... 3 dln. Kampen 1785-1786 [709 pp.; 8^o].

Literatuur

Van der Aa, XVI, 24-25; A.A.W. van Wulften Palthe, Levensschets van mr. J.W. Racer (Zwolle, 1886); C. te Lintum, ‘Mr. J.W. Racer als patriot’, Verslagen en mededeelingen van de Vereeniging tot beoefening van Overijsselsch regt en geschiedenis, XXI (1908) 89-128; G.J. Mecking, ‘Mr. Jan Willem Racer (1736-1816), leider van de patriotten in Overijsselse kleine steden, Overijsselse historische bijdragen, CI (1986) 67-127.