Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800

241 Hortensius (Van den Hove, Hofmans), Lambertus

Montfoort, 1500-1501 - Naarden, 1574

Omdat zijn vader hovenier was nam Hortensius deze Latijnse naam aan. Hij studeerde in Leuven, doceerde vanaf 1527 aan de Latijnse school in Utrecht geschiedenis en werd tot priester gewijd. Op verzoek van het stadsbestuur van Naarden aanvaardde hij in 1544 het rectoraat van de Latijnse school aldaar. Hortensius behoorde tot de zeven afgevaardigden, die in 1572 de stad op voorwaarde van behoud van lijf en goed aan de Spanjaarden overgaven. Dezen braken echter hun gegeven woord en richtten het beruchte bloedbad aan, waaraan Hortensius zelf ternauwernood ontkwam. Naast zijn historisch werk schreef hij gedichten en bestudeerde de klassieken.

[p. 201]

a Secessionum civilium Ultriectinarum, et bellorum, ab anno 1524 usque ad translationum episcopatus ad Burgundos, libri septem. Basileae 1546 [256 pp.; f^o]; Ultraiecti 1642 (zelfstandig), 1643.

De laatste uitgave verscheen samen met de uitgaven van Beka en Heda door A. Buchelius (zie: 90, a) en was voorzien van een levensbeschrijving van Hortensius door G. Lap van Waveren.
Een gedeelte van het werk was ook verschenen in: P. Scriverius, Batavia illustrata. Lugduni Batavorum 1609, 39-51 derde paginering (zie: 436, b).

Historie ofte wijder verklaringhe van de Utrechtsche gheschiedenissen, oorlogen ende veranderinghen van den jare 1524 tot de beschrijvinghe van 't bisdom aen die van Bourgondien. 's-Gravenhage 1625.

b Tumultuum anabaptistarum liber unus. Basileae 1548 [84 pp.; 4^o]; in: S. Schardius, ed., Historicum opus ... 3 tom. Basiliae [1574], II, 1306-1331; Amstelodami 1636.

Het boeck ... van den oproer der Wederdooperen. Enkhuizen 1614, 1624; Hoorn 1624; Amsterdam 1659, 1660, 1694, 1699.

De uitgaven van Enkhuizen en Hoorn zijn aan elkaar identiek en lagen ten grondslag aan de Amsterdamse uitgaven, die een andere titel hebben: Verhaal van de oproeren der Wederdoopers.

c De bello Germanico libri septem. Basileae 1560 [208 pp.; 4^o]; in: S. Schardius, ed., Historicum opus ... 3 tom. Basiliae [1574], II, 1579-1663.

Warhaffte und eigentliche Beschreibung des protestierenden Kriegs Teutscher Nation. Basel 1573.

d De origine et interitu oppidi Nerdae liber, in: Hortensius over de opkomst en den ondergang van Naarden. P.H. Peerlkamp, A. Perk, ed. Werken Historisch Genootschap, Nieuwe serie no 5. Utrecht 1866 [8^o].

Literatuur

De Wind, 146-147, 539-540; Van der Aa, VIII, 2, 1284-1288; NNBW, I, 1158-1160; Muller, 73; G. Mees Azn., Lambertus Hortensius van Montfoort als geschiedschrijver (Utrecht, 1836).