Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800

114 Cluverius, Philippus

Emsen (bij Gdansk/Danzig, Polen), 1580 - Leiden, (begr.) 23 april 1623

Cluverius' vader, muntmeester te Danzig, zond zijn zoon eerst naar Warschau naar het Poolse hof en daarna voor een rechtenstudie naar Leiden (1601). De invloed van J.J. Scaliger* bracht de jonge student er toe historisch-geografisch onderzoek te doen. Cluverius maakte vele reizen om zelf daarvoor gegevens te verzamelen. Zo ging hij onder andere naar Praag, Frankrijk en Engeland. Zijn bevindingen riepen polemieken op met onder anderen J.I. Pontanus*. In 1616 verleende de Leidse universiteit Cluverius de titel ‘Geographicus Academicus’, waaraan een jaargeld verbonden was. Een reis met stipendium naar Italië in de daarop volgende jaren deed zijn gezondheid geen goed.

a Commentarius de tribus Rheni alveis, et ostiis; item, de quinque populis quondam accolis; scilicet de Toxandris, Batavis, Caninefatibus, Frisiis, ac Marsacis ... Lugduni Batavorum 1611 [232 pp.; 4^o]; in: P. Scriverius, Inferioris Germaniae provinciarum unitarum antiquitates. Lugduni Batavorum 1611 (zie: 436, a).

Batavische oudheden, ofte verhandeling van P. Cluverius over de drie uitlopen, en monden van den Rhyn, mitzgaders, wegens de vyf volken, die eertyds aan deselve gewoont hebben, te weten, Toxandren, Batavieren, Caninefaten, Frisen, en Marsacen ... 2 dln. 's-Gravenhage 1709; Amsterdam 1719, 1724.

b Germaniae antiquae libri tres. Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum. Adjectae sunt Vindelicia et Noricum, ejusdem auctoris. Lugduni Batavorum 1616 [400 + 203 + 230 + 36 pp.; f^o], 1631 (verm.); Guelferbyti 1663.

c Sicilia antiqua; cum minoribus insulis, ei adjacentibus. Item Sardinia et Corsica. Lugduni Batavorum 1619 [510 pp.; f^o]; in: J.G. Graevius, ed., Thesaurus antiquitatum et historiarum Siciliae, Sardiniae, Corsicae et insularum adjacentium. 15 tom. Lugduni Batavorum 1723-1725, I.

Capitolo XII del primo libro della Sicilia, in: F. Buonnanni di Roccafiorita, Delle antiche Siracuse. 2 vol. Palermo 1717, I.

d Italia antiqua. 2 tom. Lugduni Batavorum 1624 [1338 pp.; f^o].

Dit werk werd na Cluverius' overlijden uitgegeven door D. Heinsius*.

[p. 97]

Literatuur

Van der Aa, III, 505-507; ADB, IV, 353-354; NDB, III, 295-296; NNBW, X, 180-182; J. Partsch, Philip Clüver der Begründer der historischen Länderkunde. Ein Beitrag zur Geschichte der geographischen Wissenschaft (Wenen, 1899); H. van de Waal, Drie eeuwen vaderlandsche geschied-uitbeelding 1500-1800. Een iconologische studie (2 dln.; 's-Gravenhage, 1952); S.J. Fockema Andreae, ‘Philippus Cluverius, geographus academicus Leidensis (1580-1623)’, Tijdschrift van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap, tweede reeks, LXXV (1958) 19-29; H.J. Erasmus, The origins of Rome in the historiography from Petrarch to Perizonius (Assen, 1962).