Hoe hoort het eigenlijk?

Dessert.

(Zie onder letter M: Maaltijden).

[p. 89]

Dienstboden.

Het succes van een meisje als dienstbode is in niet geringe mate afhankelijk van het standpunt, dat haar werkgevers innemen ten opzichte van het dienstbodenvraagstuk.

Is de huisvrouw de overtuiging toegedaan, dat naast en boven de verhouding werkgeefster-werkneemster nog een andere verhouding n.l. die van mensch tot medemensch dient te bestaan, tusschen haar en haar personeel, dan zal dit ongetwijfeld aan den indruk, dien het meisje maakt ten goede komen.

De meeste meisjes zijn zeer gevoelig voor hartelijkheid, echte belangstelling en af en toe een grapje.

De huisvrouw, die kan verzoeken waar anderen bevelen, die kan lachen waar anderen weeklagen, die een eens gegeven standje als afdoende beschouwt en niet bij iedere gelegenheid alle oude koeien uit de sloot haalt, zoo'n huisvrouw wordt bijna zonder uitzondering goed bediend.

De groote moeilijkheid is, dat zij, die vriendelijk en vroolijk zijn van aard al te vaak den afstand uit het oog verliezen en te gemeenzaam worden, hetgeen zich altijd vroeger of later wreekt. Het is niet gemakkelijk om vroolijk en vriendelijk te zijn en zich toch stipt te laten gehoorzamen, maar wanneer men van den beginne af aan onwrikbaar vast houdt aan datgene wat afgesproken werd als plicht, dan moet het lukken.

Snauwen, grauwen en mopperen is ten allen tijde misplaatst.

Aanmerkingen dienen redelijk te zijn en nimmer op hatelijken toon te worden geuit.

Heeft de meesteres bijzondere reden tot tevredenheid, dan late zij niet na hiervan in woord en daad te doen blijken. Een weinig aanmoediging werkt waarlijk verrassend.

Een eerste vereischte is, dat de huisvrouw op de hoogte zij, niet alleen van den aard van het door de dienstbode te verrichten werk, maar ook van den daarvoor benoodigden tijdsduur.

Belangstelling in het werk van de dienstbode doet het meisje prettig aan.

Mevrouwen, die nooit iets zien, noch slecht, noch goed zijn evenmin bemind als zij, die ‘zoeken’.

De meesteres, die het vak zelf verstaat, die mede aanpakt als het noodig is, en zoo noodig kan voordoen en verbeteren, zal de achting van haar personeel verwerven.

[p. 90]

Wie heerschen wil over anderen, die moet zelf kunnen dienen, die moet zelfbeheersching en redelijkheid tot zijn deugden kunnen rekenen.

Onredelijk is het: van een dienstbode diensten te verlangen waarvoor zij niet is gehuurd.
haar te laten overwerken wanneer zulks niet strikt noodzakelijk is. Haar voor herhaald overwerk niet extra te beloonen.
haar te berispen wanneer men om andere redenen wrevelig gestemd is.
haar wanneer de dagtaak extra vroeg is afgeloopen, gauw nog iets anders te laten doen.
inbreuk te maken op haar vrijen tijd.
haar alleen oudbakken eten (brood, klieken, enz.) te geven, terwijl men ‘binnen’ andere kost nuttigt, die door de dienstbode moet worden toebereid.
haar des avonds na het werk in een koude keuken te laten zitten.

Men geve de inwonende dienstbode niet een kamertje, waar het traditioneele ‘blinde paard’ geen kwaad kan.

Indien mogelijk brenge men er wat gezelligheid aan.

Men vergete nimmer, dat het meisje alleen is en de gezelligheid van den huiselijken kring moet missen.

Heeft de huisvrouw aanmerkingen uit te deelen, dan bega zij niet de fout dit te doen in tegenwoordigheid van ander personeel of van de huisgenooten.

Diefstal, dienstweigering, (geconstateerd in bijzijn van twee getuigen), grove brutaliteit en onzedelijk gedrag zijn redenen tot onmiddellijk ontslag zonder schadevergoeding.

Men dient echter het loon te betalen tot en met den dag van vertrek.

Loopt het meisje zonder geldige reden weg dan verbeurt zij alle rechten, ook het-loon-tot-dien-dag en is zelfs nog schadevergoeding verschuldigd.

In de praktijk blijkt dit echter helaas meestal oninbaar.

De werkgeefster, die erop staat, dat haar personeel uniform draagt: katoenen japon, zwarte japon, witte schorten, aparte kleeding voor de nurse, huisjasje en livrei voor den huisknecht, dient hiervan de kosten op zich te nemen, ook van verstellen en wasschen.

[p. 91]

Dag-dienstbodes vallen buiten de wasch. Hebben dus ook geen recht op waschgeld evenmin als chauffeurs, tuinlieden en werksters.

Een meisje alleen weet, dat zij voor al het werk alleen op komt, ook het koken en het buitenwerk indien er geen werkster is. Meestal zal de huisvrouw óf koken óf alleen bedden opmaken en stof afnemen of helpen met vaten wasschen.

Zijn er twee dienstboden dan rust op het keukenmeisje de plicht voor de benedenkamers te zorgen, voor de keuken en de gang, voor de thuiswasch (wollen waschje), de maaltijden, voor het schoenenpoetsen en ontbijtdekken (daar een tweede (dag) meisje veelal pas later komt).

Het tweede meisje zorgt voor de slaapkamers, de badkamer, de buitenboel, ramen lappen, strijken, kousenstoppen, W.C. onderhoud, en zilverpoetsen.

Bestaat het personeel uit twee dienstboden en een huisknechtchauffeur, dan zorgt deze laatste behalve voor den wagen en de garage ook voor het zilverpoetsen, evt. parket wrijven, loopers kloppen, opendoen, tafel dekken en dienen en de telefoon.

Natuurlijk kan de huisvrouw iedere andere verdeeling maken, die zij wenscht, en die voor haar huis nuttig en noodig is.

Kinderjuffrouwen, chauffeurs en werksters deelen niet in de evt. fooien mede.

Dag-tweede meisjes wel. Dag-derde meisjes niet.

Een gestyleerde dienstbode helpt bezoekers bij binnenlaten en uitlaten met jassen, sjaals enz.

Zij brengt nimmer een glas water of een kopje thee binnen zonder dit op een blaadje te plaatsen. Ook brieven, couranten en drukwerken worden op een blaadje binnengebracht.

Een dienstbode komt nimmer met een bonte schort voor binnen of aan de voordeur.

Alvorens de kamer binnen te gaan klopt zij aan.

Dit wordt echter nagelaten bij tafeldienen of bediening bij de namiddagthee.

In een huis met voldoende personeel worden des avonds de bedspreien afgenomen, de bedden schuin opengedekt en het nachtgoed uitgelegd.

(Voor huren, opzeggen, overeenkomsten, vacantieregeling, enz. zie letter P: Personeel. Voor fooien zie letter F: Fooien).