Hoe hoort het eigenlijk?

[p. 16]

Afkortingen.

a.b. - aan boord.

a.b.M.S. - aan boord van het motorschip (volgt naam).

A.C. - anno Christi - in het jaar van Christus.

A.D. anno Domini - in het jaar onzes Heeren.

A.R. - Academiae Rector - bestuurder (voor een jaar) van een hoogeschool.

A.S. - Anno Sancto - 't Heilige jaar, 't eerste jaar eener eeuw.

A.T. - administratie troepen.

A.u.s. - Actum ut supra - verhandeld als boven, n.l. op denzelfden datum (op akten).

a.a. - ana (op recepten) dezelfde hoeveelheid als bovengenoemd, van elk evenveel.

a/b.s.s. - aan boord van het stoomschip.

acc. - accusatief.

afb. - afbeelding.

afd. - afdeeling.

afl. - aflevering.

a.h.w. - als het ware.

a.i. - ad interim - bij tusschentijd: de minister van koloniën a.i.; de waarnemende minister.

al. - alinea, zie aldaar.

a.m. - amica manu (op adressen), door vriendenhand (bezorgd).

a.r. - anti-revolutionnair.

arr. - arrondissement.

art. - artikel.

ass. res. - assistent-resident.

a.s. - aanstaande.

atm. - atmosfeeren.

a.u.b. - als 't u belieft.

Bar., Baresse. - baron, baronesse.

B.B. - (Ind.) ambtenaar B.B. - bij het binnenlandsch bestuur.

bb. - bankbiljet.

b.b.h. - ook z.b.b.h.h. - zijne bezigheden buitenshuis hebbende. (in advertentiën).

b.d. - in buitengewone dienst, of buiten dienst indien het gepens. officieren betreft.

b.i. - bouwkundig ingenieur, met diploma T.H.

Bijl. - bijlage.

bijz. - bijzonder.

[p. 17]

B.M. - beatae memoriae - zaliger gedachtenis. - bene misceatur - goed vermengd (op recepten).

B.V. - beata virgo - de Heilige Maagd.

B.W. - burgerlijk wetboek - artikel 84 van het B.W.

B. en W. - burgemeester en wethouders.

Bl., Blz. - bladzijde.

b.v., bijv. - bijvoorbeeld.

Ca. - circa - ongeveer.

Cand. of C. - candidatus - candidaat.

Cant. - Cantica - (in den Bijbel) het Hooglied.

Cap. of C. - caput - hoofdstuk.

carg. - cargadoor.

c.c. - corps consulaire.

c.d. - corps diplomatique.

cert. - certificaat.

c.i. - civiel ingenieur.

C. Ex. - cum expensis - met de kosten.

C.M. of Cand. Min. - Candidatus Ministerii - candidaat in de Godgeleerdheid.

c.M. - centimeter.

c.o.d. - (hand.) cash on delivery - betaling bij levering.

Conf. - conferatur - men vergelijke.

Cons. - consul.

C.q. - Casu quo - in welk geval, voor het geval dat.

Cresc. - crescendo - (in de muziek) met toenemende sterkte.

C.s. - cum suis - met de zijnen; - cum sociis - met zijne deelof lotgenooten.

C.t. - Commandant.

Ct. of Crt. - Courant - krant.

Ct. of Cts. - cent of cents.

Cur. - curator.

c.i.f. - costs-insurances-freights. (Kosten van zeevracht en verzekering voor rekening van den verkooper).

d.a.v. - daaraan volgend.

D.B. - dagelijks bestuur.

D.C. - da capo, zie ald.

d.d. - dienstdoende (schutterij bijv.)

dd. - de dato - van den zooveelsten dag dezer maand.

deb. (Dt) - debet, debent - is, zijn schuldig.

Dep. Dept. - Departement, afdeeling van algemeen bestuur.

[p. 18]

D.G. - Dei Gratia, door Gods genade - ook Deo Gratias - God zij dank.

dgl. - dergelijke.

D.H. - Doorluchtige Hoogheid, titel van een Prins. (niet van Kon. bloede)

d.i. - dit of dat is.

dien. (dr.) - dienaar.

D.J.U. - doctor juris utriusque, meester in beide rechten.

D.M. - doctor medicinae - doctor in de geneeskunde.

Dr. Phil. - doctor philosophiae, doctor in de wijsbegeerte.

Drs. - doctorandus.

Dr. theol. - doctor theologiae, doctor in de Godgeleerdheid.

Ds. - dominus, heer, predikant.

D.S. - dal segno (muz.), van dit teeken af (te herhalen).

D.V. - Deo volente, zoo God wil.

dv. - dienstvaardig.

dw. - dienstwillig.

d.w.z. - dat wil zeggen.

dr. - dokter.

Dra. - doctoranda.

Da. - domina. (predikante)

e.a. - en andere.

e.d. - en dergelijke.

Ed. Gestr. - Edelgestreng.

E.G.A. - Edelgrootachtbaar.

E.H.A. - Edelhoogachtbaar.

E.G.M. - Edelgrootmogende.

EE. MM. HH. - Edelmogende Heeren.

e.e. - errore excepto - behoudens vergissingen.

Eerw. - Eerwaarde.

e.i. - electro-technisch ingenieur.

E.K. - eerste kwartier.

e.k. - eerstkomende.

Em. - eminentie.

Em. of Emer. - emeritus.

e.m.a. - en meer anderen.

e.o. - ex officio, - ambtshalve.

e.p. - en personne - in persoon (op visitekaartjes).

Esq. - Esquire - (in Eng.) Weledelgeboren Heer (achter den naam op adressen).

[p. 19]

etc. - et cetera - en zoo voort.

e.v. - eerstvolgende.

F.fec. - fecit - heeft (dit) gemaakt (op schilderijen enz.,) naast den naam van den maker.

F. - fiat - (op recepten) 't worde gereedgemaakt; (op wissels enz.,) betaling kan geschieden.

F. - Fahrenheit, op thermometers.

F., FF. - fijn, suprafijn (in den handel) op prijscouranten.

Fo. Fol. - folio, op bladzijde.

f., fl. - florijn, gulden (in prijsopgaven).

Fr. - frater - broeder, inz. ordebroeder.

f.o.b. - free on board. (franco a.b.)

geb. - geboren.

Gebr. - gebroeders.

get. - geteekend.

Gez. - Gezusters (ook gezang).

G.G. - Gouverneur Generaal.

h.b.b.h.h. - hare bezigheden buitenshuis hebbende (in advertentiën).

H.B.S. - Hoogere Burgerschool.

h.c. - honoris causa - eershalve.

h.e. - hoc est - dat is.

H. Ed. - Hun - Haar-Edele (op adressen).

H.H. - Hare Hoogheid.

HH. - Heeren.

HH. KK. HH. - Hunne (of Hare) Koninklijke (of Keizerlijke) Hoogheden.

HH. KK. MM. - Hunne (of Hare) Koninklijke (of Keizerlijke) Majesteiten.

h.i. - huns (of haars) inziens.

H.I.J.S.M. - Hollandsche IJzeren-Spoorweg Maatschappij

H.K.H. - Hare Koninklijke Hoogheid.

H.KK.H. - Hare Keizerlijke en Koninklijke Hoogheid.

H.P. - (Eng.) horse-power - paardekracht.

Hs. - handschrift.

Hss. - handschriften.

h.t. - hoc tempore - op dezen tijd.

h.t.l. - hier te lande - officier bij de artillerie h.t.l.

i.b.d. - in buitengew. dienst, b.v. kamerheer der Koningin i.b.d.

i.c. - in casu, in dit geval.

id. - idem, hetzelfde.

[p. 20]

i.f. - ipse fecit, hij heeft het zelf gemaakt.

incl. - inclusief, ingesloten, met inbegrip van.

I.N.D. - in nomine Dei of Domini - in naam Gods of des Heeren.

I.N.R.I. - Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum - Jezus van Nazareth, Koning der Joden.

Ir. - Ingenieur (met diploma T.H.) - iridium, (scheikunde).

Isr. - Israëlietisch.

I.H.S. - In hoc signo (vincis) - in dit teeken (teeken des kruizes) zult gij overwinnen.

J.C. - Jezus Christus.

Jhr. - Jonkheer.

Jkvr. - Jonkvrouw.

jl. - jongstleden.

jr. - junior, de jongere.

K.B. - Koninklijk Besluit.

K.K. - keizerkoninkrijk.

K.M.A. - Koninklijke Militaire Academie.

K.v.A. - Kamer van Arbeid.

K.v.K. (en F.) - Kamer van Koophandel (en Fabrieken).

K.W. - Kilowatt.

K.W.U. - Kilowatt-uur.

l.k. - laatste kwartier.

L.O. - Lager Onderwijs.

Lt. of Luit. - Luitenant.

Luth. - Luthersch.

m^2 - vierkante Meter.

m^3 - kubieke Meter.

m.a.w. - met andere woorden.

m.d. - met dank, met deelneming.

m.g. - met gelukwensch.

Mgr. - monseigneur - titel, ook van een bisschop.

m.h.d. - met hartelijken dank (of deelneming).

m.h.g. - met hartelijken gelukwensch.

m.i. - mijns inziens.

m.r. - met rouwbeklag.

MS. - manuscript, handschrift.

MSS. - manuscripten, handschriften.

M.T.S. - Middelbaar Technische School.

M.v.A. - Memorie van Antwoord.

[p. 21]

M.v.T. - Memorie van Toelichting.

M.W.O. - Militaire Willemsorde.

Mr. - meester in de rechten (advocaat).

N.A.P. - Nieuw Amsterdamsch peil.

Ned. Ct. - Nederlandsche Courant, waarde in Nederlandsch geld

nl. - namelijk.

N.N.O. - Noordnoordoost.

N.N.W. - Noordnoordwest.

N.O. - Noordoost.

N.V. - Naamlooze Vennootschap.

o.a. - onder andere.

o.i. - onzes inziens.

O.M. - Openbaar Ministerie.

o.m. - onder meer.

Op. - opus - werk (inz. van een muziekwerk).

O.W. - Oorlogswinst.

o.w. - onder wie.

P. of Pag. - pagina - bladzijde.

Po. - primo - eerstens, ten eerste, o.d. eersten dag der maand.

P.A. - post annum, na een jaar.

p.a. - per adres - (op brieven) - par ami of amie - met vriend of vriendin (op adressen).

pct. - percent - ten honderd.

P.D. - pro Deo - om Godswil, om niet, gratis.

p.f. - par faveur - uit gunst (op ingesloten brieven).

p.f.v. - pour faire visite - om een bezoek af te leggen (op visitekaartjes).

P.K. - paardekracht.

p.m. - plus minus - min of meer, zoo ongeveer.

p.o. - per order, op bevel, op last van.

p.p. - per procurationem, par procuration - bij volmacht, als lasthebbende.

p.p.c. - pour prendre congé - tot afscheid (op visitekaartjes).

P.S. - postscriptum - naschrift (onder een brief).

q.e. - quod est - hetwelk beteekent.

Q.Q. - qualitate qua - in hoedanigheid van.

rab. - rabat - korting.

Red. - Redacteur of redactie.

R.I.P. - requiescat in pace - hij (zij) ruste in vrede; bekende

[p. 22]

slotzangwoorden des priesters bij uitvaartdiensten of lijkplechtigheden.

R.P.D. - (op telegrammen) dringend antwoord betaald.

R.W. - Rijkswaterstaat.

R.F. - Republique Française.

S. of St. - sanctus, saint sint, - heilige of heilig.

S.A. - Salvation Army - leger des heils.

Sen of Sr. - senior, de oudste.

sh. - shilling.

S.J. - (achter den naam) societatis Jesu - van het genootschap van Jezus, (lid der Jezuïeten-orde).

S.O.S. - save our souls (Eng.) - redt ons (het radiotelegrafisch sein voor in gevaar verkeerende schepen.

S.q. - (op recepten) - sufficiens quantitas - de toereikende hoeveelheid.

s.s. - stoomschip: per s.s. afgeladen - aangekomen per s.s. Sunda.

s.s.t.t. - (op adressen) Salvis titulis - met voorbehoud van titels.

Stbl. - Staatsblad.

Stct. - Staatscourant.

S.E. et O. - Salvo errore et omissione - behoudens vergissingen en weglatingen.

S.P.Q.R. - Senatus populusque Romanus: de Rom. Senaat en het Rom. volk.

Bij andere plaatsnamen wordt de R, vervangen door de beginletter van den naam van bedoelde stad.

Deze letters staan veelal boven de deur van een stadhuis of boven het tooneel in stads-schouwburgen.

T.a.T. - tout à toi - geheel de Uwe. (familiaar).

T.a.V. - tout à vous - geheel de uwe.

t.a.v. - ten aanzien van.

T.B. - (op telegrammen) telefoon bestelling.

t.b.c. - tuberculose.

t.g.t. - te gelegener tijd.

Thes. - thesaurier - penningmeester.

Th. Dr. - theologiae Doctor - doctor in de Godgeleerdheid.

t.o.v. - ten opzichte van.

t.q. - tutti quanti - allen van dat slag.

t.t. - totus tuus - geheel de Uwe.

t.u. - ten Uwent.

[p. 23]

t.w. - te weten.

t.z. - ter zake.

t.z. - ter zee; b.v. kapitein ter zee.

t.z.t. - te zijner tijd.

U.Ed. - U Edele.

U.L.O. - Uitgebreid lager onderwijs.

Ult. - ultimo - den laatsten dag der maand.

U.S. - United States - de vereenigde staten (van Noord-Amerika).

U.S.S.R. - United States Sovjet Republic.

V.D. - volente Deo - zoo God wil.

Vert. - vertatur - men keere (het blad) om.

v.g.g.v. - van goede getuigen voorzien (in advertentiën).

vgl. - men vergelijke.

v.h. - van huis.

V.M. - volle maan.

V.V. - vice versa - heen en terug.

W.C. - watercloset.

Wd. - waarnemend.

wed. - weduwe.

w.g. - was geteekend (op afschriften). - weinig gebruikelijk.

w.i. - werktuigkundig ingenieur.

W.v.B.R. - Wetboek van Burgerlijke rechtsvordering.

W.v.K. - Wetboek van Koophandel.

W.v.S. - Wetboek van Strafrecht.

z.b.b.h.h. - zijne bezigheden buitenshuis hebbende. (gebruikelijke afkorting in advertentiën).

Z.D. - Zijne Doorluchtigheid.

Z.E. of Z.Ed. - Zijne Edelheid.

Z.Em. - Zijne Eminentie; ook: Zijn Eerwaarde.

Z.Exc. - Zijne Excellentie.

z.g. - zaliger gedachtenis; (ook) zoogenaamd.

Z.H. - Zijne Hoogheid; (ook) Zijne Heiligheid.

Z.H.E.G. - Zijn Hoogedelgestrenge.

Z.H.G. - Zijn Hooggeleerde.

z.h.s. - zonder hoofdelijke stemming.

z.i. - zijns inziens.

z.k. - zonder kinderen (gebruikelijke afkorting in advertentiën).

Z.K.H. - Zijne Koninklijke (of Keizerlijke) Hoogheid.

Z.K.K.H. - Zijne Keizerlijke en Koninklijke Hoogheid.

[p. 24]

Z.K.M. - Zijne Keizerlijke (of Koninklijke) Majesteit.

Z.K.K.M. - Zijne Keizerlijke en Koninklijke Majesteit.

Z.M. - Zijne Majesteit.

z.o.z. - zie ommezijde.

Zr. Ms. - Zijner Majesteits.

z.z.g.g. - zag zich gaarne geplaatst (gebruikelijke afkorting in advertentiën).