Christelicke gesanghen, ghetrocken uyt het Oude ende Nieuwe Testament

[p. 5]

De Gheboden onses Heeren Iesu beschreven
by Mattheus in't vijfde, seste ende sevende
Hoofdstuck zijns Boekcks.

Op de wijse vanden XLV. Psalm.

DOe Ieses sagh het volck van alle weghen,
Zo is hy opten naesten Bergh ghestegen,
End' als hy nu daer was gheseten nee'r
Zo quamen by die volghden zijne Heer.
Alsdaen heeft hy zijn heyll'ge mond ontloken
En t'onderwijs tot allen uytghesproken:
Wel saligh zijn die arm zijn in den gheest:
Het hemelrijck comt hun toe allermeest.

Wel saligh zijn die teghenwoordigh treuren:

Den selven sal een goeden troost ghebeuren.
Wel saligh zijn die sacht zijn van ghemoed:
Want t'aertrijck heel sal zijn haer erflick goed.
Wel saligh die met hongher zijn beladen
Ende dorst des rechts: sy zullen haer versaden.
Wel saligh zijn der welcker hart erbarmt:
Sy sullen self oock werden verontfermt.

Wel saligh zijn die suyverhartigh leven:

Want God te sien sal werden hun ghegheven.
Wel saligh oock die na de vrede staen:
De toenaem van Gods kindren komt haer aen.
Wel saligh die weldoende moeten lijden:
Sy sullen haer in't Hemelrijck verblijden.
Wel saligh sult ghy wesen oock altijt
Wanneer men u doet schade, spot ende spijt.

Wanneer ghy werd met allerley qua'reden

Ende leughentael om mijnentwil bestreden,
Zijt dan verblijd, verheught u in den nood:
V loon sal zijn in't Hemelrijck seer groot.

[p. 6]

 

So hebben sy vervolght oock de propheten

 

Die voor u tijd de wil Gods haer dee'n weten.

 

Des aerdes sout zijt ghy: als 'tsout nv wan

 

Ende kracht'loos werd hoe salmen souten dan.

 

'T is gantsch onnut, ende daerom salmen't moeten

 

Gaen werpen wegh, jae treden met de voeten.

 

Ghy zijt het licht waer door des werelts rond

 

Bestraelt behoort te werden t'zijner stond.

 

Eer. Stad die hoogh staet op een bergh gheresen

 

Kan noyt bedeckt, kan noyt onschoubaer wesen.

 

Niemand so slecht, die t'licht ontsteken gaet

 

Om 'tselve dan te stolpen met een maet:

 

Men sal het hoogh op eenen lichter toonen

 

Van waer t'beschijn' al die het huys bewoonen.

 

Laet oock alsoo u helder klare licht

 

Sich opendoen voor t'menschelick ghesicht,

 

Op dat sy siend' u wercken waerd om prijsen

 

Den Vader God des Hemels eer bewijsen.

 

Denckt niet dat ick verschijn nv rechtevoort

 

T'outdoen de wet oft der Propheten woordt.

 

 

 

Veel eer kom ick om alle Godes wetten

 

In haer ghebruyck ende volle kracht te setten.

 

Ick seg voorwaer, Gods wet sal niet vergaen

 

So langh de aerd' end' Hemel sullen staen:

 

Iae niet een stip noch jod sal gaen verloren:

 

Al sal't gheschie'n zoo't was gheseyt te voren.

 

Wie der gheboo'n een los maeckt of verkeert

 

Al waer't het minst' ende so de lieden leert,

 

Sal zijn de minst wanneer na 'taerdsche leven

 

Het hemelrijck sal werden uytghegheven:

 

Maer wie dat leert ende doet so 'twoord vermeldt

 

Sal d'hooghste zijn ten selven tijd ghestelt.

 

Ick seg 'ten zy dat u gherechticheden

 

Te boven gaen de Pharizeesche zeden

 

Ende watmen by de wetgheleerden siet

[p. 7]

 

In't Hemelrijck en zult ghy komen niet.

 

Ghy hebt ghehoort dat tot de oude Ioden

 

Dus is gheseyt: geen menschen sult ghy doden.

 

Wie hem verstout een mensche dood te slaen

 

Die sal een swaer dood-vonnis niet ontgaen:

 

Maer ick seg u, om u te maken vroeder,

 

Wie hem verstoort licht teghen zijnen broeder,

 

Den selven sal so boeten voor de schuld

 

Ghelijck het recht ter vierschaer werd vervuld:

 

Maer wie zijn broer versoent sal straffe laden

 

Zulcx als gheschied voor d'hoocste Ioodsche Raden:

 

Maer wie seyt sot, sal lijden sulcken pijn

 

Als die in't vier van Hinnomsdale zijn.

 

 

 

Wanneer ghy draeght ten Outaer u gheschencken,

 

Indien ghy dan komt haestelick te dencken

 

Dat uwen broe'r hem over u beklaeght,

 

Voor't outaer leght de gaven die ghy draeght:

 

Gaet uwe saeck met uwen broeder klaren

 

Ende brenght alsdan u gauen ten outaren.

 

Maeckt haest verdragh met uwe wederzyn

 

Terwijl ghy zijt op wegh so wel als hy,

 

Op dat hy niet tot uwer groote schande

 

V overgeev' in 's harde rechters hande.

 

De rechter voorts u lever' aen den knecht

 

Ende dat ghy dan ghevanghen werd geleght:

 

Voorwaer daer uyt en salmen u niet halen

 

Of ghy en zult den laetsten deut betalen.

 

Ghy hebt ghehoort dat tot de oude lie'n

 

Dus is gheseyt: den echtbreuck moet ghy vlie'n:

 

Maer ick seg u so wie begint een vrouwe

 

Vyt quade lust bekoorelick t'aenschouwen

 

Die heeft alree' int harte quaet ghedaen

 

Ende 't overspel inwendelick begaen.

 

 

 

Indien een lidt al waer't u rechter ooghe

[p. 8]

 

V van het goed of tot het quade toghe,

 

Trect uyt terstond 'tbeletsel van de deugd,

 

En werpt het wegh zo verr' oock als ghy meught:

 

Want beter ist een enckel lidt t'ontberen

 

Dan dat het vier'theel lichaem sou verteren.

 

Belet u oock u eyghen rechterhandt

 

So snijtse af ende werptse aen een kant.

 

Want beter ist een lidt te min te tellen

 

Dan met het lijff te branden inder hellen.

 

Ghy hebt ghehoort dat eertijts is gheseyt,

 

Verlaet ghy t'wijf gheeft haer 'tverlaet bescheydt:

 

Maer ick seg u wie van de vrouw by't leven

 

Hem scheyd, 'ten waer zy hoerdom had bedreven,

 

Die maeckt dat zy den echtband niet en houdt:

 

Hy breeckt oock echt die de verlate' trout.

 

 

 

Ghy hebt ghehoort dat vorder tot den ouden

 

Gheseyt is: past u van meyneed t'onthouden,

 

End' hebt ghy yet aen God belooft so moet

 

Ghy draghen sorgh dat ghy den eedt voldoet.

 

Maer ick seg u wilt t'eenemael niet zweren

 

By t'hemelsch hof: het is den stoel des Heere.

 

Noch oock by d'aerd: God neemt daer in zijn lust

 

Als in een banck, daer zijne voet op rust.

 

Zweert oock niet by Ierusalem: de wooningh

 

Is dese Stadt van God den grooten Koningh:

 

Noch by het hoofd: ghy kunt noch dat noch dit

 

Der hayren 'shoofds swart maken ofte wit.

 

Laet iae zijn iae: neen, neen in uwen monde:

 

Wat verder gaet komt doch uyt quaden gronde.

 

Ghy hebt ghehoort dat eertijds is verhaelt,

 

Oogh zy om oogh, tand zy om tand betaelt:

 

Maer ick seg u loont gheen quaedt met het quade

 

Gheen bose daed weerstaet met bose dade.

 

Slaet yemand u aen uwe rechterkaeck

 

Biedt d'ander oock, onthoud u vande wraeck.

[p. 9]

 

So yemand u wilt voor den Rechter daghen

 

End' u alsoo pooght uwen rock t'ontdraghen

 

Veel liever laet u mantel mede gaen

 

Dan dat ghy soud sulcke dwanck'lick wederstaen.

 

Wilt yemand u een mijl te gaen bedwingen

 

Gaet met hem twee: wilt niet daer teghen dringhen.

 

Wie yet begheert dien gheeft end' hulpe biedt:

 

Wie yet te leen versouckt ontsegt hem niet.

 

 

 

Ghy hebt ghehoort hoe datmen eertijds seyde:

 

V naeste mint, u viand doet vry leyde:

 

Maer ick seg u den vyanden bemint:

 

Iae zeghent die u vloucken onghesint:

 

Iae doet oock goedt den gheenen die u haten:

 

Bidt selve voor die li'en die niet en laten

 

V rustelick vry leven onghequelt,

 

Maer overlast u aendoen ende gheweldt.

 

Op dat ghy moeght zijn kindr'en allegader

 

Van die bewoont den Hemel uwen Vader,

 

Die zijnen Son laet rijsen ende gaen

 

Ghelijckelick so over goe'n als quaen:

 

Die oock vergunt het regen-nat goed-aerdich

 

Aen beyden so oprecht als onrechtvaerdigh.

 

Zijt ghy 'svrunds vrund end' acht ghy die u acht

 

Wat loon kan't zijn dat ghy daer uyt verwacht.

 

De Tollenaers doen oock ghelijckerwijse.

 

Wat ist oock waerd om sonderlingh te prijsen

 

Groet ghy een mensch die u ghegroetet heeft?

 

De Tollenaers zijn immers so beleeft.

 

Ghy weeet ghy hebt in 'sHemels hoochste sale

 

Een Vader die heel goed is t'eenemale

 

Siet dat ghy dan na al u zieles macht

 

V daer na recht ende na volmaecktheyd tracht.