Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 17

250B. [1613-1618]. Van H. Bonython.¹

Impius haec tam culta novalia miles habebit?
Exterus has segetes? En quo discordia cives
perduxit miseros? En cui consevimus agros?²

Adspice, candidissime vir, inveteratam bubulcorum conditionem; renovatos inspice Georgicorum mores! Ab isto quidem fonte scaturiunt haec iurgia, hinc illae lachrumae!³

1 Hs. Leiden, UB, Pap. 3, eigenh. oorspr. De datering berust op de adressering: de brief zal geschreven zijn in de periode dat Grotius als pensionaris van Rotterdam diende. De schrijver van de brief, met een opmerkelijk lofdicht op Grotius, is een jonge edelman uit Cornwall, Hannibal Bonython (Bonithon), die in 1603 op vijftienjarige leeftijd in Oxford was gaan studeren (J. Foster, Alumni Oxonienses. The members of the University of Oxford 1500-1714 I (Oxford, Londen 1891), p. 148). Over de levensloop van deze Bonython zijn geen andere gegevens bekend.

2 Vgl. Vergilius, Eclogae 1, 70-72.

3 Terentius, Andria 126, geciteerd door Cicero, Pro Caelio (25) 61 en Horatius, Epistulae 1, 19, 41.

[p. 102]

Foelices ergo nimium, bona si sua norint,⁴ sint caelibes vitae, cuius lintea foelicior Zephirus ad optatos duxit portus, ut nec in Syrtes⁵ feriantur, nec in Euripos forarios,⁶ at quoniam mihi sequius cecidit, dispeream! Si piget viris meae, forti etenim viro, fortuna sortem mutat, animum non potest, ut acute Meursius.⁷ Sed quid in his moror? Dum Sapphonem aurem mihi vellicantem videor:⁸

Hannibal! Cur sic tua Musa languet?
Quo vigor vester solitus? Recincta
debitis cur non Grotiana cerno altaria

sacris?

Ne sinas magni Grotii Camoenis⁹
insalutatum genium! Camoenas
qui colit, qui illis colitur colique

qui facit illas.

Divitis, sed si numerere, dotes
ingeni, sunt innumerae, nec ullis
finibus cludi poterint, domum implent

solis utramque.¹⁰

Doctus e paucis varioque more
ebrius paene est, catus in loquendo
et catus vates, sibi tradit omnem

Pytho¹¹ salivam.

Haec mihi Sappho¹² retulit, datoque
effugit dicto, manet in repostum
mente sincera tibi pro labore

reddere carmen.

Carmen haud ullo pretio, sed omni
carmen onustum prece pro salute,
carmen in quo te superesse vellem

perpete fama.

4 Vergilius, Georgica 2, 458.

5 ‘Syrtes’, de wateren met gevaarlijke zandbanken voor de kust van Libië.

6 De Euripus was een zeeëngte tussen Chalcis en het vasteland van Boeotië, die in de Oudheid berucht was om zijn sterke, in alle richtingen wisselende stromingen. Het woord ‘forarius’ is een neologisme van de briefschrijver.

7 Johannes Meursius (1579-1639) was sinds 1608 hoogleraar in de geschiedenis, later in de Griekse filologie aan de Leidse universiteit (NNBW VII, kol. 872-873; DBL IX, p. 527-528). Meursius had dit motto wellicht uit Seneca, Medea 176: ‘fortuna opes auferre, non animum potest’.

8 De dichter gebruikt de Sapphische strofe:
_ ‿ | _ _ | _ ‖ ‿ ‿ | _ ‿ | _(3 x)
_ ‿ ‿ | _ .

9 De muzen.

10 Ovidius, Heroides 9, 16. De zon heeft twee huizen: in het oosten en in het westen.

11 Een door de Romeinen gebruikte naam voor Delphi.

12 De lyrische dichteres Sappho van Lesbos (6^e eeuw voor Chr.), naar wie het metrum vernoemd is.

[p. 103]

 

Invident Musae mihi tale carmen

 

et tuae Musae datur omne carmen,

 

mascula cum tu caneris per aures

 

voce Batavas.¹³

 

 

 

Lis semel septem fuit inter urbes

 

mortui cui competerent Homeri

 

ossa, nec mirum!¹⁴ Subito inter oras

 

Belgicas septem similis nec impar

 

orta de vivo Grotio est, Homerus

 

cui dabit, claro sicuti minora

 

sydera soli.

Tibi devinctissimus,
Ha. Bonython.

13 Vgl. Erasmus, Adagia IV, VI, 35 (3535) (LB II, kol. 1083-1084; ASD II-8, p. 36-44): ‘auris Batava’.

14 De plaats waar Homerus begraven ligt is omstreden. Zeven steden eisten de eer voor zich op.

Adres: Colendissimo viro, observando domino/domino Hugoni Grotio, Rotterodamum.