Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 16

[p. 622]

7405. 1645 april 8. Aan Christina van Zweden.¹

Serenissima ac potentissima regina, domina clementissima,

Valedixi regi, reginae regenti,² duci Aurelianensi et uxori eius,³ principi Condaeo et uxori eius,⁴ duci Anguiano et huius itidem uxori, filiae ducis Aurelianensis, uxori ducis Longovillani.⁵ Omnes plurimum desiderant amari ab augusta tua Maiestate. Laetantur de eius victoriis sperantque per eius et felicitatem et bonitatem pacem redituram orbi christiano.⁶ Quod tanto magis nunc optandum est, quod videamus communem christianismi hostem id serio agere, ut dissidia nostra in suam vertat occasionem.

Dux Aurelianensis ad exercitum in Flandria ibit, ut puto, hoc mense exacto,⁷ serius aliquanto ad Germanicum exercitum dux Anguianus.⁸ Galli in Catalania Rosas,⁹ in Lotharingia Mottam obsident;¹⁰ damnum aliquod, sed non grave, in Catalania accepere.¹¹ Cardinales omnes qui Romae nuper facti sunt Hispano favent.¹²

1 Copieboek Dresden, Sächs. Landesbibl., C 61, 254. Gedrukt Epist. ad domum Sueciae, p. 20 no. 33. Afschriften ook in copieboek Leipzig, UB, ms. 2633, f. 458 en 469.

2 Op maandag, 27 maart, had Grotius afscheid genomen van koning Lodewijk XIV en de regentesse Anna van Oostenrijk.

3 Aansluitend maakte de Zweedse ambassadeur zijn opwachting bij Gaston, hertog van Orléans (‘Monsieur’), en diens echtgenote Margaretha van Lotharingen in het paleis ‘le Luxembourg’ (Gazette 1645, no. 40, dd. 8 april 1645).

4 Het bezoek aan Henri II de Bourbon, prins van Condé, en Charlotte-Marguerite de Montmorency (1593-1650) had een minder formeel karakter dan de andere visites. Vrienden zouden later vertellen dat de ambassadeur met een fiere uitdrukking op zijn gelaat het ‘hôtel’ in de rue de Condé verliet (Briefw. P.C. Hooft III, p. 703-704 no. 1277, en Leroy-Bots, Corresp. Saumaise-Rivet, p. 448).

5 Om protocollaire redenen had de ambassadeur zich steeds verre gehouden van de ontvangkamers in het ‘Palais-Cardinal’ (no. 6916 (dl. XV)). Zijn rondgang beperkte zich tot bezoeken aan de prinsen en prinsessen van den bloede (J. Heringa, De eer en hoogheid van de Staat, p. 196-197): Louis II de Bourbon, hertog van Enghien; diens echtgenote Claire-Clémence de Maillé-Brezé; ‘Mademoiselle’ Anne-Marie-Louise van Orléans, hertogin van Montpensier, en Anne-Geneviève de Bourbon, echtgenote van de ‘Plenipotentiaire’ Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

6 Het Franse hof was ingenomen met de overwinning die de Zweedse opperbevelhebber Lennart Torstensson op 24 februari/6 maart bij Jankov (ten noorden van Tábor) had behaald.

7 De krijgstocht van de ‘generalissimus’ Gaston van Orléans naar de Vlaamse kuststeden Mardyck en Duinkerken.

8 Louis II de Bourbon, hertog van Enghien, had in maart een inspectieronde gemaakt langs de kwartieren van zijn leger in Champagne. Omdat de instructies voor zijn nieuwe campagne nog niet in orde waren gemaakt, keerde hij terug naar Parijs. Eind mei vertrok hij naar het front (Aumale, Histoire des princes de Condé IV, p. 410-419).

9 De belegering van Rosas; infra, n. 11.

10 De Franse bevelhebber Pierre de Magalotti had de omsingeling van het Lotharingse bolwerk La Motte omgezet in een ‘formel belech’.

11 Toen in de kwartieren van Henri de Lorraine, graaf van Harcourt, de tijding binnenkwam dat het Spaanse garnizoen van Rosas een verkenningspost van de belegeringsdeskundige Abraham de Fabert had overmeesterd, wachtte het Franse opperbevel in Catalonië niet langer op nieuwe instructies uit Parijs. Op 25 maart verscheen César de Choiseul, graaf van Du Plessis-Praslin, met een legerschaar van 9000 soldaten voor de muren van de havenstad (Mémoires du maréchal du Plessis, p. 209-211, en Gazette 1645, no. 43, dd. 15 april 1645).

12 Paus Innocentius X had op 6 maart 1645 de namen bekendgemaakt van 8 nieuwe kardinalen. Groot was de teleurstelling van de Franse factie in Rome over het uitblijven van de promotie van ‘père Michel Mazarin’.

[p. 623]

Deus, serenissima ac potentissima regina, domina clementissima, augustam Maiestatem tuam servet,

augustae Maiestatis tuae obedientissimus subditus,
H. Grotius.

Lutetiae, XX[I]X Martii/VIII Aprilis 1645.

Etiam regina Angliae, pro rebus malis satis bene valens, plurimum se Maiestati tuae commendat.¹³

13 Koningin Henriëtte Maria van Engeland schonk de ambassadeur een speciale ontvangst in het Louvre.

Bovenaan de brief in de eerste copie te Leipzig: Argumentum. Valedictiones plures recenset. Gallorum duces et exercitus. Cardinales recenter creatos Hispano favere ait.