Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 15

[p. 775]

Registers

[p. 777]

1. Lijst van afkortingen en geraadpleegde werken

Aa, A.J. van der - Biographisch Woordenboek der Nederlanden, I-VII (f^o), Haarlem 1852-1878; anast. herdruk Amsterdam 1969.

Acta der particuliere synoden van Zuid-Holland 1621-1700, uitgegeven door W.P.C. Knuttel, I-VI, 's-Gravenhage 1908-1916. Rijks Geschiedkundige Publicatiën, Kleine serie, 3, 5, 8, 11, 15 en 16.

Acta pacis Westphalicae. Im Auftrage der Vereinigung zur Erforschung der neueren Geschichte herausgegeben von M. Braubach und K. Repgen, I-, Munster 1962-.

Adam, Ch. en P. Tannery, zie Descartes.

Adamus Bremensis - Gesta Hammaburgensis ecclesiae pontificum, bearbeitet von W. Trillmich, in: Quellen des 9. und 11, Jahrhunderts zur Geschichte der Hamburgischen Kirche und des Reiches, Berlijn 1961. Ausgewählte Quellen zur deutschen Geschichte des Mittelalters, Freiherr vom Stein-Gedächtnisausgabe, herausgegeben von R. Buchner, 11.

ADB = Allgemeine deutsche Biographie, I-LVI, Leipzig 1875-1912.

AE = Archives du Ministère des affaires étrangères.

Ahsmann, M. en R. Feenstra - Bibliografie van hoogleraren in de rechten aan de Leidse universiteit tot 1811, Amsterdam etc. 1984. Geschiedenis der Nederlandsche rechtswetenschap, deel VII: Bibliografie Nederlandse rechtswetenschap tot 1811, afl. 1.

Aitzema (f^o) = L. van Aitzema, Saken van staet en oorlogh, in ende omtrent de Vereenigde Nederlanden, I-VI (f^o),'s-Gravenhage 1669-1672.

Album studiosorum Acad. Lugd. Bat. I = Album studiosorum Academiae Lugduno Batavae MDLXXV-MDCCCLXXV,'s-Gravenhage 1875.

Algemeen Nederlandsch Familieblad 1 (1883)-17 (1905).

Amstelodamum, jaarboek = Jaarboek der Vereeniging Amstelodamum (Jaarboek van het genootschap Amstelodamum), Amsterdam 1 (1902)-.

Amstelodamum, maandblad voor de kennis van Amsterdam, Amsterdam 1 (1914)-.

Anthologia Graeca Palatina, zie Epigrammatum Anthologia Palatina.

ARA = Algemeen Rijksarchief, 's-Gravenhage.

Archivalia in Italië belangrijk voor de geschiedenis van Nederland, beschreven door G. Brom, I-III (4 banden), 's-Gravenhage 1908-1914. Rijks Geschiedkundige Publicatiën, Kleine serie, 2, 6, 9, en 14.

Archives d'Orange-Nassau = Archives ou correspondance inédite de la maison d'Orange-Nassau, recueil publié par G. Groen van Prinsterer, Deuxième série, I-V en Register, Utrecht 1857-1862.

Archivo de Simancas, Catálogo IV. Secretaría de estado. Capitulaciones con Francia y negociaciones diplomáticas de los embajadores de España en aquella corte ..., por J. Paz, I (1265-1714), Madrid 1914.

Archivo de Simancas, Catálogo XIV. Secretaría de estado. Negociación de Roma I (1381-1700), Valladolid 1936.

Archivo de Simancas, Catálogo XVI. Papeles de estado de la correspondencia y negociación de Nápoles. Virreinato, por R. Magdaleno, Valladolid 1942.

Archivo de Simancas, Catálogo XXIII. Papeles de estado. Milán y Saboya (siglos XVI y XVII), por R. Magdaleno, Valladolid 1961.

Archivo de Simancas, Catálogo XXV. Papeles de estado. Génova (siglos XVI-XVIII), por R. Magdaleno, Valladolid 1972.

Archivo de Simancas, Catálogo XXVI. Papeles de estado. Venecia (siglos XV-XVIII), por R. Magdaleno, Valladolid 1976.

Arckenholtz, J. - Mémoires concernant Christine, reine de Suède, pour servir d'éclaircissement à l'histoire de son règne..., I-IV, Amsterdam, Leipzig 1751-1760.

Arrêts du Conseil du Roi, Règne de Louis XIV. Inventaire analytique des arrêts en commandement, I (20 mai 1643 - 8 mars 1661), par M. le Pesant, Parijs 1976. Archives Nationales.

Atsiz, B. - Das Osmanische Reich um die Mitte des 17. Jahrhunderts, München 1977, Beiträge zur Kenntnis Südosteuropas und des Nahen Orients, begründet von R. Trofenik, 21.

Aumale, le duc d', H.E.P.L. d'Orléans - Histoire des princes de Condé pendant les XVIe et XVIIe siècles, I-VII en Register, Parijs 1885-1896.

Balen, Matthijs Jz. - Beschrijvinge der stad Dordrecht, vervattende haar begin, opkomst, toeneming, en verdere stant, Dordrecht 1677.

Beekman, A.A. - De wateren van Nederland, aardrijkskundig en geschiedkundig beschreven, 's-Gravenhage 1948.

[p. 778]

Beresteyn, E.A. van - Bijdragen [tot de genealogie van het geslacht De Groot] ter gelegenheid van de Nationale Grotius-herdenking 1925, in: Ned. Leeuw 43 (1925), kol. 161-189.

Beresteyn, E.A. van - Iconographie van Hugo Grotius, 's-Gravenhage 1929.

Bergin, J. - Cardinal Richelieu; power and the pursuit of wealth, New Haven, Londen 1985.

Bernard de Saxe-Weimar = Noailles, le vicomte de, Episodes de la guerre de Trente Ans. Bernard de Saxe-Weimar (1604 à 1639) et la réunion de l'Alsace à la France, Parijs 1908.

Berty, A. en L.-M. Tisserand - Topographie historique du vieux Paris, I-VI, Parijs 1866-1897. Histoire générale de Paris, 8.

BG = J. ter Meulen en P.J.J. Diermanse, Bibliographie des écrits imprimés de Hugo Grotius, 's-Gravenhage 1950.

Bibliotheca Visseriana dissertationum ius internationale illustrantium, cura Facultatis iuridicae Lugduno-Batavae edita, I-XX, Leiden 1923-1963.

Biografisch Lexicon voor de geschiedenis van het Nederlandse protestantisme, I-, Kampen 1978-.

Biografisch Woordenboek van Nederland, onder eindredactie van J. Charité en A.J.C.M. Gabriëls, I-. 's-Gravenhage 1979-. Rijks Geschiedkundige Publicatiën.

Biographisch Woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland, zie BWPGN.

Biographisches Lexikon zur Geschichte Südosteuropas, herausgegeben von M. Bernath et al., I-IV, München 1974-1981. Südosteuropäische Arbeiten, 75.

Blok, F.F. - Caspar Barlaeus. From the correspondence of a melancholic, Assen, Amsterdam 1976. Respublica literaria Neerlandica, 2.

BLS en BLS N.F. = Biographiskt lexicon öfver namnkunnige svenska män, I-XXIII, Ny Följd I-X, Stockholm etc. 1835 (^21874)-1890.

BMHG = Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap, 1877-1968, 82 delen.

BNB = Biographie nationale publiée par l'Académie royale des sciences, des lettres et des beaux-arts de Belgique, I-XLIV, Brussel 1866-1986.

Boitet, R. - Beschrijving der stadt Delft, behelzende een zeer naaukeurige en uitvoerige verhandeling van deszelfs eerste oorsprong, benaming, bevolking ..., Delft 1729.

Bots-Leroy, Corresp. Rivet-Sarrau = H. Bots en P. Leroy (eds.), Correspondance intégrale d'André Rivet et de Claude Sarrau 1641-1650, I-III, Amsterdam 1978-1982. Publication de l'Institut de recherches des relations intellectuelles entre les pays de l'Europe occidentale au XVIIe siècle.

Bouricius, L.G.N. - Kwartierstaten van Delftsche Vroedschappen, verzameld door W. van der Lely, in: Ned. Leeuw 33 (1915) en 34 (1916).

Boxer, C.R. -The Dutch in Brazil 1624-1654, Hamden (Connecticut) ^21973.

Brandt-Cattenb., Leven = C. Brandt en A. van Cattenburgh, Historie van het leven des heeren Huig de Groot, I-II, Dordrecht, Amsterdam 1727.

Briefw. C. Huygens = De briefwisseling van Constantijn Huygens (1608-1687), uitgegeven door J.A. Worp, I-VI, 's-Gravenhage 1911-1917. Rijks Geschiedkundige Publicatiën, Grote serie, 15, 19, 21, 24, 28 en 32.

Briefw. P.C. Hooft = De briefwisseling van Pieter Corneliszoon Hooft, uitgegeven door H.W. van Tricht, I-III, Culemborg 1976-1979.

Brieven van Louis de Geer, 1618-1652, uitgegeven door G.W. Kernkamp, in: BMHG 29 (1908), p. 197-331.

Brom, G., zie Archivalia.

Brugman, J. - Arabic scholarship, in: Leiden University in the seventeenth century. An exchange of learning, edited by Th.H. Lunsingh Scheurleer and G.H.M. Posthumus Meyjes, Leiden 1975, p. 203-216.

BsG = J. ter Meulen en P.J.J. Diermanse, Bibliographie des écrits sur Hugo Grotius imprimés au XVIIe siècle, 's-Gravenhage 1961.

BSHPF = Bulletin de la Société de l'histoire du protestantisme français, Parijs 1853-.

Bullarum, diplomatum et privilegiorum sanctorum Romanorum pontificum Taurinensis editio locupletior facta... cura et studio A. Tomassetti, I-XXIV en App., Turijn 1857-1872.

BWPGN = J.P. de Bie en J. Loosjes, Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland, I-VI, 's-Gravenhage [1903]-1949.

Bijl, A. Mz. - De voormalige heerlijkheid Holy in Vlaardingen-ambacht, in: Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 19 (1965), p. 199-232.

Bijleveld, W.J.J.C. - Het geslacht Gronovius, in: Ned. Leeuw 60 (1942), p. 103-109.

The Cambridge history of Iran, VI: The Timurid and Safavid periods, edited by P. Jackson and L. Lockhart, Cambridge etc. 1986.

Cardinal de Retz, Oeuvres, édition établie par Marie-Thérèse Hipp et M. Pernot, Parijs 1984. Bibliothèque de la Pléiade, 53.

Carlton, Ch. - Archbishop William Laud, Londen, New York 1987.

[p. 779]

Cassiodori senatoris Variae, recensuit Th. Mommsen, in: MGH, Scriptores, Auctorum antiquissimorum tomus XII, Berlijn 1894; anast. herdruk 1981.

Catalogue chronologique des libraires et des libraires-imprimeurs de Paris. Seconde partie: catalogue alphabétique, Parijs 1789; anast. herdruk, Amsterdam 1969.

Catalogue des actes de François I^er, I-X, Parijs 1887-1908. Académie des sciences morales et politiques. Collection des ordonnances des rois de France.

Catalogue of the pamphlets, books, newspapers, and manuscripts relating to the Civil War, the Commonwealth, and Restoration, collected by G. Thomason, 1640-1661, I-II, Londen 1908.

Catalogus universalis, hoc est designatio omnium librorum qui hisce nundinis vernalibus Francofurtensibus et Lipsiensibus ab anno 1643, vel novi vel emendatiores et auctiores prodierunt, Leipzig 1643 (Staatsbibl. Preussischer Kulturbesitz, Berlijn, Mess. Cat. 718).

The Catalogus universalis. A facsimile edition of the Dutch booktrade catalogues compiled and published by Broer Jansz, Amsterdam 1640-1652, with an introduction and indexes by H.W. de Kooker, Utrecht 1986, Catalogi redivivi, 5.

Catalogus van de tractaten, pamfletten, enz. over de geschiedenis van Nederland, aanwezig in de bibliotheek van Isaac Meulman. Bewerkt door J.K. var der Wulp, I-III, Amsterdam 1866-1868.

Ceyssens, L. - Sources relatives aux débuts du jansénisme et de l'antijansénisme 1640-1643, Leuven 1957. Bibliothèque de la Revue d'histoire ecclésiastique, 31.

Chéruel, A. - Histoire de France pendant la minorité de Louis XIV, I-IV, Parijs 1879-1880.

Cioranescu, A. - Bibliographie de la littérature française du dix-septième siècle, I-III, Parijs 1965-1966.

Claretta, G. - Storia della reggenza di Cristina di Francia, duchessa di Savoia. Con annotazioni e documenti inediti, I-III, Turijn 1868-1869.

The Classics of International Law, edited by J.B. Scott, I-XXIII, Washington etc. 1911-1950. Carnegie endowment for international peace. Division of international law.

Clavis epistolarum Hugonis Grotii. Nunc primum edita [1763] (BG no. 1211).

Colenbrander, H.T., zie Dagh-Register.

The complete peerage of England, Scotland, Ireland, Great Britain and the United Kingdom ..., edited by G.E. C[okayne]. New edition by V. Gibbs, I-XIV, Londen 1910-1959.

Conciliorum oecumenicorum decreta, curantibus J. Alberigo et al., Bologna ^31973. Istituto per le scienze religiose.

Concilium Tridentinum. Diariorum, actorum, epistularum, tractatuum nova collectio. Edidit Societas Goerresiana, I-, Freiburg im Breisgau 1901-.

Concilium universale Chalcedonense. Edidit E. Schwartz, I-VI, Berlijn en Leipzig 1932-1938. Acta conciliorum oecumenicorum, iussu atque mandato Societatis scientiarum Argentoratensis edidit E. Schwartz, II, 1-6.

Concilium universale Ephesenum. Edidit E. Schwartz, I-V, Berlijn en Leipzig 1922-1930. Acta conciliorum oecumenicorum, iussu atque mandato Societatis scientiarum Argentoratensis edidit E. Schwartz, I, 1-5.

Congar, P.e.a. - Sedan et le pays sedanais. Vingt siècles d'histoire, Parijs 1969.

Cornelissen, J.D.M. - Hugo de Groot en de vervolging der katholieken, in: Studia Catholica, nieuwe reeks van ‘De Katholiek’ 20 (1944), p. 201-208.

Corpus iuris civilis, I: Institutiones, Digesta, II: Codex Iustinianus, III: Novellae, ed. P. Krueger, Th. Mommsen et al., Berlijn 1872-1895; reprint Dublin en Zürich 1967-1968.

Correspondance de la Cour d'Espagne sur les affaires des Pays-Bas au XVIIe siècle, par H. Lonchay et J. Cuvelier avec la collaboration de J. Lefèvre, I-VI, Brussel 1923-1937. Académie royale des sciences, des lettres et des beaux-arts de Belgique. Commission royale d'histoire.

Correspondance d'Estrades I = Correspondance authentique de Godefroi comte d'Estrades de 1637 à 1660, publiée pour la Société de l'Histoire de France par A. de Saint-Léger et L. Lemaire, I, Parijs 1924.

Correspondance du nonce Giovanni-Francesco Guidi di Bagno (1621-1627), publiée par B. de Meester, I-II, Brussel en Rome 1938. Analecta Vaticano-Belgica, 2e série, Nonciature de Flandre, 5 en 6.

Correspondance inédite du comte d'Avaux (Claude de Mesmes) avec son père Jean-Jacques de Mesmes, sr. de Roissy (1627-1642), publiée par A. Boppe, Parijs 1887.

Courante uyt Italien ende Duytschlandt, etc., 1644 = Tydinge uyt verscheyden quartieren, 1644 (zeer onvolledig overgeleverd, film aanwezig te Amsterdam, GA, no. 1806).

CSP Dom. = Calendar of state papers. Domestic series, of the reign of Charles I preserved in the State Paper Department of Her Majesty's Public Record Office, I-XXIII, edited by J. Bruce et al., Londen 1858-1897.

CSP Dom. = Calendar of state papers. Domestic series, of the reign of James I preserved in the State

[p. 780]

Paper Department of Her Majesty's Public Record Office, I-IV, edited by Mary Anne Everett Green, Londen 1857-1859.

CSP Foreign = Calendar of state papers. Foreign series, I-, Londen 1861-.

CSP Ven. = Calendar of state papers and manuscripts, relating to English affairs, existing in the archives and collections of Venice, and in other libraries of Northern Italy, I-XXXVIII, edited by R. Brown et al., Londen 1864-1940.

Dagh-Register gehouden int Casteel Batavia vant passerende daer ter plaetse als over geheel Nederlandts-India anno 1643-1644. Uitgegeven door het Departement van Koloniën onder toezicht van H.T. Colenbrander, 's-Gravenhage 1902.

Daris, J. - Histoire du diocèse et de la principauté de Liége pendant le XVIIe siècle, I-II, Liége 1877.

DBF = Dictionnaire de biographie française, I-, Parijs 1933-.

DBI = Dizionario biografico degli Italiani, I-, Rome 1960-.

DBL = Dansk biografisk leksikon. Redactør Sv. Cedergreen Bech, I-XVI, Kopenhagen ^31979-1984.

Denzinger, H., zie Enchiridion.

Descartes, René - Oeuvres publiées par Ch. Adam et P. Tannery, I-XIII, Parijs 1897-1913; anast. herdruk, I-XI, Parijs 1973-1978.

Dethan, G. - Gaston d'Orléans. Conspirateur et prince charmant, Parijs 1959.

Dibon-Bots, Inv. Corresp. Gronovius = P. Dibon, H. Bots en E. Bots-Estourgie, Inventaire de la correspondance de Johannes Fredericus Gronovius (1631-1671), 's-Gravenhage 1974. Archives internationales d'histoire des idées, 68.

Dibon, P. en Fr. Waquet - Johannes Fredericus Gronovius, pèlerin de la République des Lettres. Recherches sur le voyage savant au XVIIe siècle, Genève 1984. Ecole pratique des hautes études, IVe section. Sciences historiques et philologiques, V, 53.

Diccionario de Historia de España, dirigido por G. Bleiberg, I-III, Madrid 1979-1981.

Dichtw. C. Huygens, zie Worp.

De dichtwerken van Hugo Grotius/ The poetry of Hugo Grotius, uitgegeven door/ edited by B.L. Meulenbroek, A. Eyffinger, E. Rabbie, I-, Assen 1970-.

Dicionário de História de Portugal, dirigido por J. Serrão, I-VI, Porto [1981].

Dickmann, F. - Der Westfälische Frieden, Munster 1959.

Dictionnaire de la noblesse, par Fr. A. de La Chenaye-Desbois, I-XIX, Parijs ^31863-1876; anast. herdruk, I-X, Nancy 1980.

Le Dictionnaire universel d'Antoine Furetière, zie Furetière.

Digesten, zie Corpus iuris civilis.

DNB = Dictionary of national biography, I-LXIII, Suppl. I-III, 2nd Suppl. I-III, Londen 1885-1912.

Doc. Boh. = Documenta Bohemica bellum tricennale illustrantia, Hauptredaktion J. Kočí et al., I-VII, Praag etc. 1971-1981.

Der Dreissigjährige Krieg im Elsass, zie Ellerbach.

Du Cange, zie Glossarium.

Du Mont, Corps Dipl. = J. Du Mont, Corps universel diplomatique du droit des gens, contenant un recueil des traitez d'alliance, de paix, de treve ... depuis le regne de l'empereur Charlemagne jusques à présent, I-VIII, Amsterdam 1726-1731.

Dutch Corantos 1618-1650. A bibliography, edited by F. Dahl, 's-Gravenhage 1946.

EC = Enciclopedia universal ilustrada europeo-americana, I-LXX, App. I-X, Suppl. I-, Barcelona, Madrid [1905]-.

Elias, J.E. - De Vroedschap van Amsterdam 1578-1795, I-II, Haarlem 1903-1905.

Ellerbach, J.B. en A. Scherlen - Der Dreissigjährige Krieg im Elsass (1618-1648), I-III, Carspach, Mülhausen 1912-1928.

Elliott, J.H. - The count-duke of Olivares. The statesman in an age of decline, New Haven, Londen 1986.

Enchiridion symbolorum, definitionum et declarationum de rebus fidei et morum. Quod primum edidit H. Denzinger et quod funditus retractavit, auxit, notulis ornavit A. Schönmetzer, Barcelona etc. ^331965.

Encyclopedia of American history. Bicentennial edition, edited by R.B. Morris, New York etc. 1976.

Engelbrecht, E.A. - De Vroedschap van Rotterdam 1572-1795, Rotterdam 1973. Bronnen voor de geschiedenis van Rotterdam, 5.

Enzyklopaedie des Islam. Geographisches, ethnographisches und biographisches Wörterbuch der muhammedanischen Völker, herausgegeben von M.Th. Houtsma et al., I-V, Leiden etc. 1913-1938.

Epigrammatum Anthologia Palatina cum Planudeis ..., instruxerunt Fr. Dübner et E. Cougny, I-III, Parijs 1864-1890.

[p. 781]

Episodes Guébriant = Noailles, le vicomte de, Episodes de la guerre de Trente Ans. Le maréchal de Guébriant (1602 à 1643), Parijs 1913.

Epist. = Hugonis Grotii epistolae quotquot reperiri potuerunt, Amsterdam 1687 (BG no. 1210).

Epist. ad domum Sueciae = Epistolae Hugonis Grotii ad domum regiam Sueciae et alios Suecos omnes fere ineditae, Stockholm 1892 (BG no. 1227).

Epist. eccl. = Praestantium ac eruditorum virorum epistolae ecclesiasticae et theologicae, Amsterdam ^21684 (BG no. 1241).

Epist. ex scriniis J. Brantii = Epistolae celeberrimorum virorum, nempe H. Grotii, G.J. Vossii, A. Schotti, J. Wouerii, D. Heinsii, C. Gevartii, I.F. Gronovii, G. Patini, N. Heinsii, aliorumque antehac ineditae ... Ex scriniis literariis Jani Brantii, Amsterdam 1715 (BG no. 1329).

Erasmus, D. - Opera omnia, recognita et adnotatione critica instructa notisque illustrata, Ordines I-IX, Amsterdam 1969-.

Europäische Stammtafeln. Stammtafeln zur Geschichte der europäischen Staaten, begründet von W.K. von Isenburg, fortgeführt von F. Freytag von Loringhoven, I-V, Marburg 1956-1978; Neue Folge, herausgegeben von D. Schwennicke, I-, Marburg 1978-.

Europische Donderdaeghs/Saterdaeghs Courante, 1644 (onvolledig overgeleverd, film aanwezig te Amsterdam, GA, no. 1805).

Ewald, P. - Reise nach Spanien im Winter von 1878 auf 1879, in: Neues Archiv der Gesellschaft für ältere deutsche Geschichtskunde 6 (1881), p. 217-398.

Eyffinger, A. - Inventory of the poetry of Hugo Grotius, Assen 1982.

Fockema Andreae, S.J. - De Nederlandse staat onder de Republiek, Amsterdam ^81978. Verhandelingen der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Afd. Letterkunde, Nieuwe reeks, deel 68, no. 3.

Foerster, J.F. - Kurfürst Ferdinand von Köln. Die Politik seiner Stifter in den Jahren 1634-1650, Munster 1976. Schriftenreihe der Vereinigung zur Erforschung der neueren Geschichte, 6.

Fölting, H.P. - De Vroedschap van 's-Gravenhage, 1572-1795, Pijnacker 1985.

Fraga Iribarne, M. - Don Diego de Saavedra y Fajardo y la diplomacia de su época, Madrid 1955.

Fridericia, J.A. - Danmarks ydre politiske historie i tiden fra freden i Lybek til freden i Kjøbenhavn (1629-1660), I-II, Kopenhagen 1876-1881; anast. herdruk Kopenhagen 1972.

Fruin, R. - Over de historie van het leven en sterven van heer Johan van Oldenbarnevelt, beschreven door een liefhebber der waarheyt, in: Robert Fruin's Verspreide Geschriften. Met aanteekeningen, toevoegsels en verbeteringen uit des schrijvers nalatenschap, VII, 's-Gravenhage 1903, p. 470-517.

Furetière, A. - Dictionaire universel, I-III, 's-Gravenhage, Rotterdam 1690; anast. herdruk Parijs 1978.

GA = Gemeentearchief.

Gardiner, S.R. - History of England from the accession of James I to the outbreak of the Civil War 1603-1642, I-X, Londen 1883-1884; anast. herdruk New York 1965.

Gauchat, R - Hierarchia catholica medii et recentioris aevi sive summorum pontificum, s.r.e. cardinalium, ecclesiarum antistitum series, IV: a pontificatu Clementis VIII (1592) usque ad pontificatum Alexandri VII (1667), Munster 1935.

Gazette 1640-1645 = Recueil des gazettes, nouvelles, relations et autres choses mémorables de toute l'année [1640-1645] ... par Théophraste Renaudot ..., Parijs 1640-1645 (Parijs, Bibliothèque Nationale, 4^o Lc^2 1).

GB = Gemeentebibliotheek.

Geffcken, J. - Die Oracula Sibyllina, Leipzig 1902. Die griechischen christlichen Schriftsteller der ersten drei Jahrhunderte, herausgegeben von der Kirchenväter-Commission der Königl. Preussischen Akademie der Wissenschaften.

Genealogische en heraldische bladen, Maandblad voor geslacht-, wapen- en zegelkunde onder redactie van E.B.F.F. Wittert van Hoogland, 's-Gravenhage, Centraal Bureau voor Genealogie en heraldiek 1 (1906)-10 (1915).

GEPB = Grande Enciclopédia portuguesa e brasileira, I-XL, Lissabon, Rio de Janeiro [1935-1960].

Geschichte Schleswig-Holsteins, begründet von V. Pauls und herausgegeben von O. Klose, I-, Neumünster 1955-.

Glossarium mediae et infimae Latinitatis, conditum a Carolo Du Fresne, domino Du Cange..., editio nova, I-X, Niort 1883-1887.

Görres, S. - Ist Hugo Grotius katholisch gestorben? in: Historisch-politische Blätter für das katholische Deutschland, herausgegeben von G. Phillips und G. Görres, München, 154 (1914), p. 1-11, 132-144, 161-173.

[p. 782]

Goor, Th.E. van - Beschrijving der stadt en lande van Breda, 's-Gravenhage 1744.

Graswinckel, D.P.M. - Graswinckel. Geschiedenis van een Delfts brouwers- en regenten-geslacht, 's-Gravenhage 1956.

Grillon, P. - Les papiers de Richelieu. Section politique intérieure; correspondance et papiers d'Etat, I-, Parijs 1975-. Monumenta Europae historica. Commission internationale pour l'édition des sources de l'histoire européenne.

Groenveld, S. - Verlopend getij. De Nederlandse Republiek en de Engelse Burgeroorlog 1640-1646, diss. Leiden, Dieren 1984.

Groot Placaet-Boeck, vervattende de placaten, ordonnantiën ende edicten vande ... Staten Generael ... ende vande ... Staten van Hollandt ..., mitsgaders vande ... Staten van Zeelandt ... bijeengebracht door C. Cau e.a., I-X, 's-Gravenhage 1658-1797.

Grotius, H., zie BG en BsG; Epist.; Hugonis Grotii ... epistolae; Dichtwerken.

Grotius, H. - Opera omnia theologica, I-III, Amsterdam 1679 (BG no. 919); anast. herdruk Stuttgart, Bad Cannstatt 1972.

Gschließer, O.v. - Der Reichshofrat. Bedeutung und Verfassung, Schicksal und Besetzung einer obersten Reichsbehörde von 1559 bis 1806, Wenen 1942. Veröffentlichungen der Kommission für neuere Geschichte des ehemaligen Österreich, 33.

Gulik, W. van - Johannes Gropper (1503 bis 1559). Ein Beitrag zur Kirchengeschichte Deutschlands, besonders der Rheinlande im 16. Jahrhundert, Freiburg im Breisgau 1906. Erläuterungen und Ergänzungen zu Janssens Geschichte des deutschen Volkes, herausgegeben von L. Pastor, V 1-2.

Haan Hettema, M. de en A. van Halmael jr. - Stamboek van den Frieschen, vroegeren en lateren, adel, uit oude en echte bescheiden en aanteekeningen, en met bijvoeging van de wapens der onderscheidene geslachten, opgemaakt, I-III, Leeuwarden 1846.

Haas, L. - Der schwedische Ministerresident Carl Marin, ein Parteifreund von Antistes Breitinger, in: Schweizerische Zeitschrift für Geschichte 3(1952 [= 1953]), p. 60-86.

Haas, L. - Schwedens Politik gegenüber der Eidgenossenschaft während des Dreissigjährigen Krieges, in: Schweizer Beiträge zur allgemeinen Geschichte 9(1951), p. 68-160.

Hammer, J. de - Histoire de l'Empire ottoman depuis son origine jusqu'à nos jours, traduit de l'allemand par J.-J. Hellert, I-XVIII, Parijs 1835-1843.

Handbuch der Quellen und Literatur der neueren europäischen Privatrechtsgeschichte, herausgegeben von H. Coing, I-, München 1973-. Veröffentlichung des Max-Planck-Instituts für europäische Rechtsgeschichte.

Hart, S. - De eerste Nederlandse tochten ter walvisvaart, in: Amstelodamum, negen en veertigste jaarboek (1957), p. 27-64.

Hauck, K. - Karl Ludwig, Kurfürst von der Pfalz (1617-1680), Leipzig 1903. Forschungen zur Geschichte Mannheims und der Pfalz, herausgegeben vom Mannheimer Alterthumsverein, 4.

Hauser, H., zie Sources de l'histoire de France. XVIe siècle.

Heering, J.P. - Hugo de Groot als apologeet van de christelijke godsdienst. Een onderzoek van zijn geschrift De veritate religionis christianae (1640), diss. Leiden, 's-Gravenhage 1992.

Heringa, J. - De eer en hoogheid van de staat. Over de plaats der Verenigde Nederlanden in het diplomatieke leven van de zeventiende eeuw, diss. Groningen, Groningen 1961.

Hermant, G. - Mémoires sur l'histoire ecclésiastique du XVIIe siècle (1630-1663), publiés par A. Gazier, I-VI, Parijs 1905-1910.

Hertz, H.W. - Die Gräber ‘zu ewigen Tagen’ in der Domkirche zu Hamburg, in: Zeitschrift des Vereins für Hamburgische Geschichte 55 (1969), p. 105-128.

Higounet, Ch. - Histoire de l'Aquitaine, I-II, Toulouse 1971-1973. ‘Univers de la France’, Collection d'histoire régionale dirigée par Ph. Wolff.

Hillairet, J. - Dictionnaire historique des rues de Paris, I-II, Parijs 1963.

Hist. de l'adm. des aff. étr. de Suède = S. Tunberg et al., Histoire de l'administration des affaires étrangères de Suède, traduit du suédois par A. Mohn, Uppsala 1940.

Historisch-biographisches Lexikon der Schweiz ..., I-VII, Suppl., Neuenburg 1921-1934.

HG = Historisch Genootschap.

Hoek, D. - Het geslacht Duyst van Voorhout in de 16e eeuw, in: Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 12 (1958), p. 185-212.

Hubatsch, W. - Geschichte der evangelischen Kirche Ostpreussens, I-III, Göttingen 1968.

Hugonis Grotii ad Ioh. Oxenstiernam et Ioh. Adl. Salvium ... epistolae ineditae. Ex Cod. M.S. Bibliothecae Hannoveranae regiae nunc primum edendas curavit Instituti regii Belgici classis tertia, Haarlem 1829 (BG no. 1224).

Huygens, C., zie Briefw. C. Huygens.

Huygens, C., zie Worp.

[p. 783]

Imhoff, Chr. von - Berühmte Nürnberger aus neun Jahrhunderten, Nürnberg 1984.

Introduction aux mémoires relatifs à la Fronde, par Petitot, in: Collection des mémoires relatifs à l'histoire de France par Petitot, Seconde série, XXXV, Parijs 1824, p. 1-274.

Ireland - a new history of, edited by T.W. Moody, F.X. Martin, F.J. Byrne, III: Early modern Ireland 1534-1691, Oxford 1976.

Isenburg, W.K. von, zie Europäische Stammtafeln.

Italia di Giovanni Antonio Magini, Bologna 1620, Facsimile edited by Fiorenza Maranelli, Amsterdam 1974. Series of atlases in facsimile, sixth series, 5.

Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie, 's-Gravenhage 1(1947)-.

Jäger, B. - Das geistliche Fürstentum Fulda in der Frühen Neuzeit: Landesherrschaft, Landstände und fürstliche Verwaltung. Ein Beitrag zur Verfassungs- und Verwaltungsgeschichte kleiner Territorien des Alten Reiches, Marburg 1986. Schriften des Hessischen Landesamtes für geschichtliche Landeskunde, 39.

Jecklin, F. - Materialien zur Standes- und Landesgeschichte Gem. III Bünde (Graubünden) 1464-1803, I: Regesten; II: Texte, Bazel 1907-1909.

Jobert, A. - De Luther à Mohila. La Pologne dans la crise de la chrétienté 1517-1648, Parijs 1974. Collection historique de l'Institut d'études slaves, 21.

Jöcher, C.G. - Allgemeines Gelehrten-Lexicon, I-XI, Leipzig 1750-1897; anast. herdruk Hildesheim 1960-1961.

Jonge, J.K.J. de e.a. - De opkomst van het Nederlandsch gezag over Java ..., I-X, 's-Gravenhage 1869-1888. De opkomst van het Nederlandsch gezag in Oost-Indië, 4-13.

Journal d'Olivier Lefèvre d'Ormesson et extraits des mémoires d'André Lefèvre d'Ormesson, publiés par M. Chéruel, I-II, Parijs 1860-1861. Collection de documents inédits sur l'histoire de France, Première série, histoire politique.

Kancelliets Brevbøger vedrørende Danmarks indre forhold, i uddrag udgivne ved E. Marquard (1637-1639), G. Olsen (1642-1643), J. Jørgensen (1644-1645) af Rigsarkivet, Kopenhagen 1944-1968.

KB = Koninklijke Bibliotheek, Kungliga Biblioteket, Kongelige Bibliotek.

Kellenbenz, H. - Hamburg und die französisch-schwedische Zusammenarbeit im 30jährigen Krieg, in: Zeitschrift des Vereins für Hamburgische Geschichte 49/50 (1964), p. 83-108.

Kernkamp, G.W., zie Brieven van Louis de Geer.

Kernkamp, G.W. - De sleutels van de Sont. Het aandeel van de Republiek in den Deensch-Zweedschen oorlog van 1644-1645, diss. Utrecht, 's-Gravenhage 1890.

Kietzell, Roswitha von - Der Frankfurter Deputationstag von 1642-1645. Eine Untersuchung der staatsrechtlichen Bedeutung dieser Reichsversammlung, in: Nassauische Annalen. Jahrbuch des Vereins für Nassauische Altertumskunde und Geschichtsforschung 83 (1972), p. 99-119.

Kneschke, E.H. (ed.) - Neues allgemeines deutsches Adels-Lexicon, I-IX, Leipzig 1859-1870.

Knuttel, W.P.C., zie Acta.

Knuttel, W.P.C. - Catalogus van de pamfletten-verzameling berustende in de Koninklijke Bibliotheek, I-IX, 's-Gravenhage 1890-1920; anast. herdruk Utrecht 1978.

Kong Christian den Fjerdes egenhændige breve, udgivne ved C.F. Bricka og J.A. Fridericia ..., I-VII, Kopenhagen 1878-1891.

Koningsveld, P.S. van - Warner's manuscripts and books in the main printed catalogues, in: Levinus Warner and his legacy. Three centuries Legatum Warnerianum in the Leiden University Library, Leiden 1970, p. 33-44.

Kooker, H.W. de, zie Catalogus universalis.

Kretschmar, F.G.L.O. van - ‘To be, or not to be’: de Van Riebeeck portretten in het Rijksmuseum, in: Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 38 (1984), p. 97-139.

Kronyk HG = Kronyk (Kroniek) van het Historisch Gezelschap (Genootschap gevestigd) te Utrecht, Utrecht 2(1846)-31(1875).

Lahrkamp, H. - Jan von Werth. Sein Leben nach archivalischen Quellenzeugnissen, Keulen 1962. Veröffentlichungen des Kölnischen Geschichtsvereins, 24.

Leben Gronovii = Leben des berühmten Joh. Friderici Gronovii, nebst einigen seinen Briefen, die guten Theils bisher ungedruckt, wie auch einer kurtzen Nachricht von zween dessen guten Freunden, Bernh. Damcken und Joh. Christenio, Hamburg 1723.

Leeuwen, S. van - Batavia Illustrata, ofte verhandelinge vanden oorspronk, voortgank, zeden ... van oud Batavien, mitsgaders van den adel en regeringe van Hollandt, I, stuk 1-2, 's-Gravenhage 1685.

[p. 784]

Leiden University in the seventeenth century. An exchange of learning, edited by Th.H. Lunsingh Scheurleer and G.H.M. Posthumus Meyjes, Leiden 1975.

Lem, G.A.C. van der en C.S.M. Rademaker - Inventory of the correspondence of Gerardus Joannes Vossius (1577-1649), Assen, Maastricht 1993. Respublica literaria Neerlandica, 7.

Leroy-Bots, Corr. Saumaise-Rivet = Claude Saumaise et André Rivet. Correspondance echangée entre 1632 et 1648, publiée et annotée par P. Leroy et H. Bots avec la collaboration de Els Peters, Amsterdam, Maarssen 1987. Etudes de l'Institut de recherches des relations intellectuelles entre les pays de l'Europe occidentale à l'époque moderne, 15.

Leroy, P. - Le dernier voyage à Paris et en Bourgogne (1640-1643), du réformé Claude Saumaise, diss. Nijmegen, Amsterdam, Maarssen 1983. Etudes de l'Institut de recherches des relations intellectuelles entre les pays de l'Europe occidentale au XVIIe siècle, 9.

Lettres au chancelier Séguier = Lettres et mémoires adressés au chancelier Séguier (1633-1649), recueillis et publiés par R. Mousnier, I-II, Parijs 1964. Publications de la Faculté des lettres et sciences humaines de Paris. Série ‘Textes et documents’, 6, 7.

Lettres de Turenne, extraites des Archives Rohan - Bouillon, éditées par Suzanne d'Huart, Parijs 1971. Ministère des affaires culturelles. Direction des archives de France. Archives Nationales, Inventaires et documents.

Lettres Mazarin = Lettres du cardinal Mazarin pendant son ministère recueillies et publiées par A. Chéruel et G. d'Avenel, I-IX, Parijs 1872-1906. Collection de documents inédits sur l'histoire de France, Première série, histoire politique.

Lettres Richelieu = Lettres, instructions diplomatiques et papiers d'Etat du cardinal de Richelieu, recueillis et publiés par Avenel, I-VIII, Parijs 1853-1877. Collection de documents inédits sur l'histoire de France, Première série, histoire politique.

Leven, kerckelijcke bedieninghe, zie Wtenbogaert.

Levinus Warner and his legacy. Three centuries Legatum Warnerianum in the Leiden University Library. Catalogue of the commemorative exhibition held in the Bibliotheca Thysiana from April 27th till May 15th 1970, Leiden 1970.

Lexikon für Theologie und Kirche, herausgegeben von J. Höfer und K. Rahner, I-X, Suppl. I-V, Freiburg im Breisgau etc. 1957-1968.

Leyden, Philippus de, zie Philippus de Leyden.

The Loeb classical library, edited by T.E. Page, W.H.D. Rouse et al., I-, series Graeca en series Latina, Londen en Cambridge, Mass. 1912-.

Londorpius, Acta publica = M.C. Londorp, Der Römischen Kayserlichen Majestät und des heiligen Römischen Reichs ... Acta publica und schrifftliche Handlungen ..., I-XVIII, Frankfort aan de Main 1668-1721.

Loose, H.-D. - Hamburg und Christian IV. von Dänemark während des Dreissigjährigen Krieges. Ein Beitrag zur Geschichte der hamburgischen Reichsunmittelbarkeit, Hamburg 1963.

Lorenz, G. - Das Erzstift Bremen und der Administrator Friedrich während des Westfälischen Friedenskongresses. Ein Beitrag zur Geschichte des schwedisch-dänischen Machtkampfes im 17. Jahrhundert, Munster 1969. Schriftenreihe der Vereinigung zur Erforschung der neueren Geschichte, 4.

Lijste van de gedenkwaerdige Teyckeninge op de Peper, in: Algemeen Nederlandsch Familieblad. Tijdschrift voor geschiedenis, geslacht-, wapen-, zegelkunde, enz. onder leiding van A.A. Vorsterman van Oyen 3 (1886), p. 93-120.

Marel, A. van der - Het geslacht Tuning, in: De Navorscher. Nederlands archief voor genealogie en heraldiek, heemkunde en geschiedenis 94 (1953/1954), p. 55-59 en p. 65-76.

McFarlane, I.D. - Buchanan, Londen 1981.

Meerman, Epist. = Hugonis Grotii Epistolae ineditae, quae ... ex authentico exemplari, quod in Bibliotheca Lincöpiensi servatur, descriptae, nunc prodeunt ex Musaeo Meermanniano, Haarlem 1806 (BG no. 1222).

Meiern, J.G. von - Acta pacis Westphalicae publica oder Westphälische Friedens-Handlungen und Geschichte ..., I-VI, Hannover 1734-1736.

Mémoires de Campion = Extrait des mémoires de Henri de Campion, in: Collection des mémoires relatifs à l'histoire de France par A. Petitot et Monmerqué, Seconde série, LI, Parijs 1826, p. 257-273.

Mémoires de Du Plessis-Besançon, publiés pour la Société de l'histoire de France et accompagnés de correspondances et de documents inédits par le comte Horric de Beaucaire, Parijs 1892.

Mémoires de Fontenay-Mareuil = Mémoires de messire Du Val, marquis de Fontenay-Mareuil, in: Collection des mémoires relatifs à l'histoire de France par Petitot, Première série, L-LI, Parijs 1826.

[p. 785]

Mémoires de madame de Motteville, in: Collection des mémoires relatifs à l'histoire de France par Petitot, Seconde série, XXXVI-XL, Parijs 1824.

Mémoires de mademoiselle de Montpensier, in: Collection des mémoires relatifs à l'histoire de France par Petitot, Seconde série, XL-XLIII, Parijs 1824-1825.

Mémoires de Montglat = Mémoires de François de Paule de Clermont, marquis de Montglat, in: Collection des mémoires relatifs à l'histoire de France par Petitot, Seconde série, XLIX-LI, Parijs 1825-1826.

Mémoires d'Omer Talon, in: Collection des mémoires relatifs à l'histoire de France par A. Petitot et Monmerqué, Seconde série, LX-LXIII, Parijs 1827-1828.

Mémoires du comte de Montrésor, in: Collection des mémoires relatifs à l'histoire de France par A. Petitot et Monmerqué, Seconde série, LIV, Parijs 1826, p. 215-401.

Mémoires du maréchal de Gramont, in: Collection des mémoires relatifs à l'histoire de France par A. Petitot et Monmerqué, Seconde série, LVI-LVII, Parijs 1826-1827.

Mémoires du maréchal de Turenne, publiés pour la Société de l'histoire de France d'après le manuscrit autographe appartenant à le marquis de Talhouët-Roy par P. Marichal, I-II (1643-1659), Parijs 1909-1914.

Mémoires du sieur de Pontis, in: Collection des mémoires relatifs à l'histoire de France par Petitot, Seconde série, XXXI-XXXII, Parijs 1824.

Memorialen van het Hof (den Raad) van Holland, Zeeland en West-Friesland, van den secretaris Jan Rosa, uitgegeven door A.S. de Blécourt e.a., I-, Haarlem etc. 1929-. Rechtshistorisch Instituut, Leiden, serie I.

Meter, J.H. - Daniël Heinsius en Hugo Grotius: van dichterlijke vriendschap tot politieke vervreemding, in: Acta Universitatis Wratislaviensis, no. 1299, Wroclaw 1991. Neerlandica Wratislaviensia 5, p. 79-123.

Meulman, I., zie Catalogus.

MGH = Monumenta Germaniae Historica.

Mieg, Ph. - Notes biographiques et généalogiques sur la branche française des Herwart, in: BSHPF 117 (1971) p. 447-468.

Molhuysen, Bronnen = Bronnen tot de geschiedenis der Leidsche universiteit, uitgegeven door P.C. Molhuysen, I-VII, 's-Gravenhage 1913-1924. Rijks Geschiedkundige Publicatiën, Grote serie, 20, 29, 38, 45, 48, 53 en 56.

Morison, S.E. - The Oxford history of the American people, New York 1965.

Moser, F.C. von - Diplomatische und historische Belustigungen, V, Frankfort en Leipzig 1760 (BG no. 1254).

Nagtglas, F. - Levensberichten van Zeeuwen. Zijnde een vervolg op P. de la Rue, Geletterd, staatkundig en heldhaftig Zeeland, voor het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen uitgegeven ..., I-II, Middelburg 1890-1893.

Nassauische Annalen. Jahrbuch des Vereins für Nassauische Altertumskunde und Geschichtsforschung, 42 (1913)-.

NBG = Nouvelle biographie générale depuis les temps les plus reculés jusqu'à nos jours, sous la direction de F. Hoefer, I-XLVI, Parijs 1852-1877.

NDB = Neue deutsche Biographie, I-, Berlijn 1953-.

Nederland's adelsboek, onder redactie van W.J.J.C. Bijleveld e.a., I-, 's-Gravenhage 1903-.

Nederlandtsche Placcaet-Boeck, vervattende ... alle de placcaten ende ordonnantiën, uyt-ghegeven bij de Hoog-Mogende Heeren Staten Generael der Vereenigde Nederlantsche Provintiën, sedert 1581 ... tot ... 1644, I-II, Amsterdam 1644.

Ned. Leeuw = Maandblad van het Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor geslacht- en wapenkunde ‘De Nederlandsche Leeuw’, 's-Gravenhage 1(1883)-.

Les Négotiations du président Jeannin, I-VI, Parijs 1821-1822. Collection des mémoires relatifs à l'histoire de France par Petitot, Seconde série, XI-XVI.

Négociations secrètes touchant la paix de Munster et d'Osnabrug, commencées en 1642 jusques à la conclusion de la paix en 1648, et diverses autres pièces ..., publiées par J. Le Clerc, I-IV, 's-Gravenhage 1724-1726.

Nellen, H.J.M. - De Vitae termino. An epistolary survey by Johan van Beverwijck (1632-1639), in: Acta Conventus Neo-Latini Hafniensis, Proceedings of the Eight International Congress of Neo- Latin Studies, Copenhagen 12 August to 17 August 1991, edited by Rhoda Schnur, New York 1994, p. 731-740.

Neumeyer, H. - Kirchengeschichte von Danzig und Westpreussen in evangelischer Sicht, I: Von den Anfängen der christlichen Mission bis zum Ende des 18. Jahrhunderts, Leer 1971.

New history of Ireland, zie Ireland.

[p. 786]

Niermeyer, J.F. - Mediae Latinitatis lexicon minus. Perficiendum curavit C. van de Kieft., Leiden 1976.

NNBW = Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek, I-X, Leiden 1911-1937.

Noailles, le vicomte de, zie Bernard de Saxe-Weimar; Episodes Guébriant.

Noordhoff, L.J. - Beschrijving van het zich in Nederland bevindende en nog onbeschreven gedeelte der papieren afkomstig van Huig de Groot, welke in 1864 te 's-Gravenhage zijn geveild, Groningen, Djakarta 1953. Stichting voor de uitgave der werken van Grotius.

Noort, Olivier van, zie Reis.

Oman, Carola - Elizabeth of Bohemia, Londen 1938.

Opera omnia theologica, zie Grotius, H.

Oud-Holland. Nieuwe bijdragen voor de geschiedenis der Nederlandsche kunst, letterkunde, nijverheid, Amsterdam 1 (1883)-.

Oxenst. Skrifter = Rikskansleren Axel Oxenstiernas skrifter och brefvexling, Afd. I-II, Stockholm 1888-.

Les papiers de Richelieu, zie Grillon.

The Parliamentary History of England from the earliest period to the year 1803, II (1625-1642) - III (1642-1660), Londen 1807-1808.

Pastor, Gesch. Päpste = L. von Pastor, Geschichte der Päpste seit dem Ausgang des Mittelalters, XIII: Geschichte der Päpste im Zeitalter der katholischen Restauration und des Dreissigjährigen Krieges: Gregor XV. und Urban VIII. (1621-1644), Abt. 1-2, Freiburg im Breisgau 1928-1929. XIV: Geschichte der Päpste im Zeitalter des fürstlichen Absolutismus: von der Wahl Innozenz' X. bis zum Tode Innozenz' XII. (1644-1700), Abt. 1-2, Freiburg im Breisgau 1929-1930.

Patrologiae graecae tomus... = Patrologiae cursus completus ..., series Graeca ... accurante J.P. Migne, I-CLXI (166 banden), Parijs 1857-1912.

Patrologiae latinae tomus ... = Patrologiae cursus completus ..., series Latina ... accurante J.P. Migne, I-CCXXI (222 banden), Parijs 1844-1904.

Pérez Martin, A., zie Handbuch der Quellen und Literatur der neueren europäischen Privatrechtsgeschichte.

Phaedrus, ed. Perry = Babrius and Phaedrus, newly edited and translated inta English, together with an historical introduction and a comprehensive survey of Greek and Latin fables in the Aesopic tradition, by B.E. Perry, Londen en Cambridge, Mass. 1965. The Loeb classical library.

Philippus de Leyden - De cura reipublicae et sorte principantis. Reprint of the editio princeps of 1516, with an introduction by R. Feenstra, Amsterdam 1971. Fontes iuris Batavi rariores, 4.

Poelhekke, J.J. - Nederlandse leden van de Inclyta natio Germanica artistarum te Padua 1553-1700, in: Mededelingen van het Nederlands Historisch Instituut te Rome 31 (1961), p. 265-373.

Poelhekke, J.J. - De Vrede van Munster, diss. Nijmegen,'s-Gravenhage 1948.

The poetry of Hugo Grotius, zie Dichtwerken.

Prestage, E. - The diplomatic relations of Portugal with France, England, and Holland from 1640 to 1668, Watford 1925.

Pribram, A.F. - Franz Paul, Freiherr von Lisola (1613-1674) und die Politik seiner Zeit, Leipzig 1894.

PSB = Polski stlownik biograficzny, I-, Krakau 1935-.

RA = Rijksarchief, Riksarkivet.

Rademaker, C.S.M. - Life and work of Gerardus Joannes Vossius (1577-1649), Assen 1981. Respublica literaria Neerlandica, 5.

Radziwill, A.S. - Memoriale rerum gestarum in Polonia 1632-1656. Opracowali A. Przyboś i R. Źelewski, I-V, Breslau etc. 1968-1975. Polska Akademia Nauk. Oddzial w Krakowie, Materialy Komisji Nauk Historycznych, 15, 18, 22, 25 en 26.

Ranum, O.A. - Richelieu and the councillors of Louis XIII. A study of the secretaries of state and superintendents of finance in the ministry of Richelieu 1635-1642, Oxford 1963.

The Register of the Privy Council of Scotland, edited by D. Masson and P. Hume Brown, Second series, I-VIII, Edinburgh 1899-1908.

De Reis om de wereld door Olivier van Noort, 1598-1601, met inleiding en aanteekeningen uitgegeven door J.W. IJzerman, I-II, 's-Gravenhage 1926. Werken uitgegeven door de Linschoten-vereeniging, 27 en 28.

Relazioni degli stati europei lette al senato dagli ambasciatori veneti nel secolo decimosettimo, raccolte ed annotate da N. Barozzi e G. Berchet, I-X, Venetië 1856-1878.

Res. SG 1610-1670, III (1617-1618), IV (1619-1620), V (1621-1622), VI (1623-1624) = Resolutiën

[p. 787]

der Staten-Generaal. Nieuwe reeks 1610-1670, bewerkt door A.Th. van Deursen, J.G. Smit en J. Roelevink, 's-Gravenhage 1971- . Rijks Geschiedkundige Publicatiën, Grote serie, 152, 176, 187 en 208.

Res. SH = Resolutiën van de Heeren Staaten van Holland en Westvriesland 1524-1795, ['s-Gravenhage ca. 1750-1798].

Reuss, R. - L'Alsace au dix-septième siècle au point de vue géographique, historique, administratif, économique, social, intellectuel et religieux, I-II, Parijs 1897-1898. Bibliothèque de l'Ecole des hautes études, Sciences philologiques et historiques, 116 en 120.

RGP gr. s.; kl. s. = Rijks Geschiedkundige Publicatiën, Grote serie; Kleine serie.

Richelieu, Les Papiers, zie Grillon.

Riemer, J. de - Beschrijving van 's Graven-Hage, behelzende deszelfs oorsprong, benaming, gelegentheid, uitbreidingen, onheilen en luister ..., I-II, Delft, 's-Gravenhage 1730-1739; anast. herdruk, I-IV, 's-Gravenhage 1973.

RK = Remonstrantse Kerk.

Röse, B. - Herzog Bernhard der Grosse von Sachsen-Weimar ..., I-II, Weimar 1828-1829.

Rogge, Br. N. v. Reigersb. = H.C. Rogge (ed.), Brieven van Nicolaes van Reigersberch aan Hugo de Groot, Amsterdam 1901. Werken uitgegeven door het Historisch Genootschap (gevestigd te Utrecht), Derde serie, 15.

Rogge, H.C. - Brieven en onuitgegeven stukken van Johannes Wtenbogaert, zie Wtenbogaert.

Rogge, H.C. - Brieven van en aan Maria van Reigersberch, Leiden 1902.

Rogge, H.C. - Johannes Wtenbogaert en zijn tijd, I-III, Amsterdam 1874-1876.

Rogge, Y.H. - De reis van Isaac Vossius (1641-1645), in: Oud-Holland 18 (1900), p. 3-20.

Rogier, L.J. - Geschiedenis van het katholicisme in Noord-Nederland in de 16e en de 17e eeuw, I-III, Amsterdam 1945-1947, ^21947.

Romeinsche bronnen voor den kerkelijken toestand der Nederlanden onder de apostolische vicarissen 1592-1727, uitgegeven door J.D.M. Cornelissen e.a., I-IV, 's-Gravenhage 1932-1955. Rijks Geschiedkundige Publicatiën, Grote serie, 77, 84, 94 en 97.

Een Rondgang langs Zweedse archieven = J. Römelingh (ed.), Een rondgang langs Zweedse archieven. Een onderzoek naar archivalia inzake de betrekkingen tussen Nederland en Zweden 1520-1920, 's-Gravenhage 1986. Rijks Geschiedkundige Publicatiën, Kleine serie, 59.

Rott, Hist. représ. dipl. = E. Rott, Histoire de la représentation diplomatique de la France auprès des cantons suisses, de leurs alliés et de leurs confédérés, I-X, Bern, Parijs 1900-1935.

Rijn, W.A. van - Genealogie van het geslacht van Gerwen, in: Ned. Leeuw 57 (1939), p. 503-508.

Saffroy, G. - Bibliographie généalogique, héraldique et nobiliaire de la France des origines à nos jours, I-V, Parijs 1968-1988.

Sanabre, J. - La acción de Francia en Cataluña en la pugna por la hegemonía de Europa (1640-1659), Barcelona 1956.

SBL = Svenskt biografiskt lexikon, I-, Stockholm 1918-.

Schoor, R.J.M. van de - De irenische theologie van Théophile Brachet de La Milletière (1588-1665), diss. Nijmegen, Nijmegen 1991 / The irenical theology of Théophile Brachet de La Milletière (1588-1665), Leiden etc. 1995. Studies in the history of Christian thought, 59.

Schutte, Repertorium I = O. Schutte, Repertorium der Nederlandse vertegenwoordigers, residerende in het buitenland 1584-1810, 's-Gravenhage 1976. Rijks Geschiedkundige Publicatiën, Kleine serie.

Schutte, Repertorium II = O. Schutte, Repertorium der buitenlandse vertegenwoordigers, residerende in Nederland 1584-1810, 's-Gravenhage 1983. Rijks Geschiedkundige Publicatiën, Kleine serie.

Scriptores Historiae Augustae, edidit E. Hohl. Editio stereotypa correctior; addenda et corrigenda adjecerunt Ch. Samberger et W. Seyfarth, I-II, Leipzig 1965-1971. Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana.

Sepp, Chr. - Het staatstoezicht op de godsdienstige letterkunde in de Noordelijke Nederlanden, Leiden 1891.

Siri, V. - Il Mercurio overo Historia de' correnti tempi, I-XVI, Casale, Lyon, Parijs 1644-1674.

Slee, J.C. van - De Illustre School te Deventer 1630-1878. Hare geschiedenis, hoogleeraren en studenten, met bijvoeging van het Album studiosorum, 's-Gravenhage 1916.

Sleidanus, J. - De statu religionis et reipublicae, Carolo Quinto Caesare, commentarii, Straatsburg 1555.

Smits-Veldt, M.B. - Samuel Coster, ethicus-didacticus. Een onderzoek naar dramatische opzet en morele instructie van Ithys, Polyxena en Iphigenia, Groningen 1986. Neerlandica Traiectina, 29.

Sommervogel, Bibliothèque de la Compagnie de Jésus = Bibliothèque de la Compagnie de Jésus. Première partie: Bibliographie par les Pères A. et A. de Backer. Seconde partie: Histoire par le Père A. Carayon. Nouvelle édition par C. Sommervogel, I-XI en Suppl., Brussel, Parijs 1890-1932.

[p. 788]

Les sources de l'histoire de France. XVIe siècle (1494-1610) par H. Hauser, I-IV, Parijs 1906-1915. Les sources de l'histoire de France depuis les origines jusqu'en 1815. Deuxième partie.

Les sources de l'histoire de France. XVIIe siècle (1610-1715) par E. Bourgeois et L. André, I-VIII, Parijs 1913-1935. Les sources de l'histoire de France depuis les origines jusqu'en 1815. Troisième partie.

Het Staatsche leger = F.J.G. ten Raa en F. de Bas, Het Staatsche leger 1568-1795, IV: Van den dood van Maurits, prins van Oranje, graaf van Nassau, tot het sluiten van den vrede te Munster (1625-1648), Breda 1918. Krijgsgeschiedkundige geschriften, 19.

Stadtbibliothek Frankfurt am Main. Flugschriftensammlung ‘Discursus politici’ des Johann Maximilian Zum Jungen, bearbeitet von P. Hohenemser, Frankfort aan de Main 1930.

Stadtbibliothek Frankfurt am Main. Flugschriftensammlung Gustav Freytag, ... bearbeitet von P. Hohenemser, Frankfort aan de Main 1925.

Svenska Riksrådets protokoll med understöd af statsmedel i tryck utgifvet af Riksarkivet genom S. Bergh, X (1643-1644), Stockholm 1905. Handlingar rörande Sveriges historia, ser. 3.

Sveriges Bibliografi 1600-talet. Bidrag till en bibliografisk förteckning av I. Collijn, I-II, Uppsala 1942-1946.

Tallemant des Réaux - Historiettes, I-II, texte intégral établi et annoté par A. Adam, Parijs 1960-1961. Bibliothèque de la Pléiade, 142 en 151.

Thomason, zie Catalogue of pamphlets.

Tommos, S. - The Diplomatica Collection in the Swedish National Archives, Stockholm 1980. Skrifter utgivna av Svenska Riksarkivet, 5.

Tongerloo, Louise van - Beziehungen zwischen Hessen-Kassel und den Vereinigten Niederlanden während des Dreissigjährigen Krieges, in: Hessisches Jahrbuch für Landesgeschichte 14 (1964), p. 199-270.

Tunberg, S., zie Hist. de l'adm. des aff. étr. de Suède.

Tydinge uyt verscheyden quartieren, 1644, zie Courante 1644.

UB = Universiteitsbibliotheek, Universitätsbibliothek, Universitetsbibliotek.

Urk. u. Act. = Urkunden und Actenstücke zur Geschichte des Kurfürsten Friedrich Wilhelm von Brandenburg, herausgegeben von B. Erdmannsdörffer et al., I-XXIII, Berlijn, Leipzig 1864-1930.

Verhooren en andere bescheiden betreffende het rechtsgeding van Hugo de Groot, uitgegeven door R. Fruin, Utrecht 1871. Werken uitgegeven door het Historisch Genootschap, gevestigd te Utrecht, Nieuwe reeks, 14.

Vernadsky, G. - The Tsardom of Moscow, 1547-1682, New Haven etc. 1969. A history of Russia, 5.

Verslagen omtrent 's Rijks oude archieven, 1865-1877; Jrg. 1 (1878)-50 (1927); Tweede serie 1 (1928)-40 (1967), 's-Gravenhage 1866-1969.

Vogel, J. en D.A. Fechter - Die Eidgenössischen Abschiede aus dem Zeitraume von 1618 bis 1648. Der amtlichen Abschiedesammlung, V, Abtheilung 2, I-II, Bazel 1875-1877. Amtliche Sammlung der ältern Eidgenössischen Abschiede.

Vossii Epist. = P. Colomesius (ed.), G.J. Vossii et clarorum virorum ad eum epistolae, Augsburg ^21691.

Vossii Op. Epist. = G.J. Vossius, Opera in sex tomos divisa, IV: Epistolae selectiores, Amsterdam 1699.

Wackernagel, H.G. e.a. - Die Matrikel der Universität Basel, I-V, Bazel 1951-1980.

Wagenaar, J. - Vaderlandsche historie, vervattende de geschiedenissen der nu Vereenigde Nederlanden, inzonderheid die van Holland ..., I-XXI, Amsterdam 1749-1759.

Waghenaer, Lucas Jansz. - Thresoor der zeevaert, Leiden 1592. Facsimile reprint with an introduction by R.A. Skelton, Amsterdam 1965. Theatrum orbis terrarum, 2nd series, 3.

Walther = H. Walther, Proverbia sententiaeque Latinitatis medii aevi. Lateinische Sprichwörter und Sentenzen des Mittelalters in alphabetischer Anordnung, I-V en Register, Göttingen 1963-1969. Nova series: Proverbia sententiaeque Latinitatis medii ac recentioris aevi ... herausgegeben von P.G. Schmidt, I-III, Göttingen 1982-1986. Carmina medii aevi posterioris Latina, II, 1-9.

Wartburg, W. von - Französisches etymologisches Wörterbuch. Eine Darstellung des galloromanischen Sprachschatzes, I-, Bonn 1922 -.

Water, J. van de - Groot Placaatboek, vervattende alle de placaten, ordonnantien en edicten der ... Staten 's Lands van Utrecht, mitsgaders van de ... stad Utrecht, tot het jaar 1728 ingesloten ... bij een gebragt en met nodige registers voorzien ..., I-III, Utrecht 1729.

[p. 789]

Werken HG = Werken van het Historisch Genootschap. Nieuwe serie 1863-1899; derde serie 1891-1966; vierde serie 1951-1967; vijfde serie 1968-.

Westfälische Lebensbilder, im Auftrage der Historischen Kommission des Provinzialinstituts für Westfälische Landes- und Volkskunde, herausgegeben von A. Bömer und O. Leunenschloss, I-, Munster 1930-. Veröffentlichungen der Historischen Kommission für Westfalen 17 A.

Willems, A. - Les Elzevier. Histoire et annales typographiques, Brussel etc. 1880.

Wittert van Hoogland, E.B.F.F. - Genealogie van het geslacht Van Rosendael, in: Genealogische en heraldische bladen 1 (1906), p. 339-361.

Worp, J.A. - De gedichten van Constantijn Huygens naar zijn handschrift uitgegeven, I-IX, Groningen 1892-1899.

Wright, H.F. - Some less known works of Hugo Grotius, in: Bibliotheca Visseriana dissertationum ius internationale illustrantium, VII (XVIII), Leiden 1928, p. 131-238.

Wtenbogaert, J. - Brieven en onuitgegeven stukken ... verzameld en met aanteekeningen uitgegeven door H.C. Rogge, I-III (7 banden), Utrecht 1868-1875. Werken uitgegeven door het Historisch Genootschap, gevestigd te Utrecht, Nieuwe reeks, 11, 12, 15, 17, 19, 20 en 22.

Wtenbogaert, J. - Leven, kerckelijcke bedieninghe ende zedighe verantwoordingh ... Alles bij hem selven ... beschreven ... Bevestight met verscheyden bewijsen, acten ende munimenten, daer toe dienende, z. pl. 1645.

Wulp, zie Catalogus van de tractaten.

Zedler, Univ.-Lex. = J.H. Zedler, Grosses vollständiges Universal-Lexikon, I-LXIV, Suppl. I-IV, Halle, Leipzig 1732-1754; anast. herdruk Graz 1961-1964.

Zeitschrift des Vereins für Hamburgische Geschichte, Hamburg 1 (1841)-.

Zweedse archieven, zie Rondgang.