Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 15

7063. 1644 september 24. Aan H. Appelboom.¹

Clarissime domine,

Gratissimae mihi fuere Claritatis vestrae literae datae XII Septembris, tum ob amicitiae perseverantis testimonium, tum quia res bonas nuntiant et spes dant meliorum. Nam si Coningsmarckius aut Gallassii tenues copias imminuere potest, aut se iungit Torstensonio,² spes est nostros rursum brevi ora maritima potituros, qua re multum adiuvari poterunt classium nostrarum conatus. Quibus si quis adfuerit bonus successus, non incredibile est Batavos sua consilia ac vires iuncturos cum nostris pro libero maris usu,³ nisi celeriter inter Suedos Danosque bona pax fiat,⁴ quod optandum quidem, sed

1 Hs. Dresden, Sächs. Landesbibl., C 61 A, 56. Eigenh. oorspr. Gedrukt Epist., p. 731 no. 1690. Antw. op. no. 7042, beantw. d. no. 7075 (dl. XVI).

2 Veldmaarschalk Lennart Torstensson zocht verbinding met het Zweedse expeditieleger van generaal-majoor Hans Christoph, graaf van Königsmarck, aan de bovenloop van de Elbe. In een op elkaar afgestemd optreden zouden de Zweden de keizerlijken van Matthias, graaf Gallas, op doortocht naar de Habsburgse landen onverhoeds aanvallen (Doc. Boh. VII, p. 139 no. 406).

3 Het was ook voor de Hollanders van groot belang dat de Zweden een einde maakten aan de pretenties van koning Christiaan IV van Denemarken op de controle van de vaart door de Sont en de Grote Belt naar de Oostzee.

4 De vrede tussen Zweden en Denemarken werd op de 23^ste augustus 1645 te Brömsebro getekend. Op dezelfde dag sloten de Staten-Generaal een overeenkomst met Denemarken (het tractaat van Christianopel) (Kernkamp, De sleutels van de Sont, p. 219-233).

[p. 767]

difficile est negotium. Videntur mihi querelae et Danorum de caesarianis et caesarianorum de Danis non plane esse inanes.⁵ Et ea re Suedi nostri uti possunt.

Gallorum in Germania pulcher est exercitus:⁶ multum pecuniae, commeatuum, annona facilis. Wormatia post Spiram praesidium accepit Gallicum. Videntur Galli imminere Francothaliae aut Magontiaco. De Taragonae obsidio bene sperant. Motuum hic semina interdum apparent, sed illico opprimuntur.

Deus, clarissime domine, Claritatem vestram servet,

Claritati vestrae studiosissimus,
H. Grotius.

5 Tot ontzetting van koning Christiaan IV van Denemarken had de keizerlijke legeraanvoerder Matthias, graaf Gallas, in de strijd om het herstel van het Deens gezag in het hertogdom Holstein een opmerkelijk gebrek aan militair leiderschap aan de dag gelegd (Kernkamp, De sleutels van de Sont, p. 97, en Acta pacis Westphalicae; Die Französischen Korrespondenzen I, p. 504). Aan het keizerlijke hof was men daarentegen slecht te spreken over de vlootavonturen van de Deense vorst.

6 Onderstaande berichten komen ook voor in Grotius' nieuwsbrieven van 24 september 1644.

XXIV Septembris 1644.

Adres: A monsieur/monsieur Appelboom, Suedois, à Amsterdam. Port.

Adres (volgens de uitgave der Epist.): D. Appelboom.