Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

5830. 1642 augustus 9. Aan N. van Reigersberch.¹

Mijnheer,

Don Melos ende Beck blijven bij Valentienne,² de graven van Harcourt ende de Guiche bij Crecy, zonder tot noch toe iet uit te rechten. Monsieur du Halier maeckt forten rondom La Motte, terwijl hertogh Carel zich gaet vougen bij de keizerschen om iet te tenteren in den Elzas.³ Wat van Perpignan zal werden, is noch onzeecker. Leganes boven de dertienduizent man die hij tevoren hadde, heeft noch tienduizent becomen over Roses.⁴ Ende den coninck van Spagnie is in persone te Saragossa, zes mijlen van Perpignan. De marescaux Schomberg ende La Millerai trecken zooveel zij connen uit Languedoc tot haere verstercking.⁵ Oock is den hertogh van Anguien⁶ bij haer gecomen met veel adels ende den coninck zent derrewaert

1 Hs. Amsterdam, UB, coll. RK, H 28h. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Tezamen met no. 5829.

2 Het weer samengebrachte leger van don Francisco de Melo en de Luxemburgse gouverneur Johan van Beck.

3 Na de verovering van Dieuze stootte de Lotharingse gouverneur François de l'Hospital, sieur du Hallier, door naar La Motte, een ander bolwerk van hertog Karel IV in Lotharingen.

4 Diego Felipe de Guzmán, markies van Leganés, koesterde nog steeds de hoop dat hij met deze troepenmacht de Franse verdedigingslinies rondom Perpignan kon doorbreken.

5 Charles de Schomberg, hertog van Halluin, en Charles de La Porte, markies van La Meilleraye, de twee bevelhebbers van het Franse leger in de Roussillon.

6 Louis II de Bourbon, hertog van Enghien, had het legerkamp een tijdlang verlaten. In juni bevond hij zich in het gezelschap dat Richelieu escorteerde op diens reis van Narbonne naar Tarascon.

[p. 364]

eenige van zijne lijfregimenten ende chevaux légers. De Fransoisen brengen oock haere vloot weder bijeen, maer de Spaensche vloot is veel stercker. Den coninck ende coninginne comen nae Saint-Germain.

De Fransoisen hebben trefves gemaect met de prince[n] van Savoyen,⁷ die uit Nizze ende Villafranca 't Spaensch garnisoen hebben doen vertrecken. De Fransoisen beloven aen den cardinael de Savoye het huwelijck van zijn broeders dochter, met Nizze ende den aencleven vandien in appanage;⁸ aen den prince Thomas de goederen van wijlen den grave van Soissons,⁹ noch een pensioen van vijftichduizent croonen 's jaers van den coninck, de dochter van den hertogh van Longueville ten huwelijck aen zijne zoon met alle de goederen;¹⁰ ende beloven al dat zij in handen hebben aen de princen te restitueren, uitgenomen Pignerol ende 't casteel van Thurijn, ende haer te helpen om weder te becomen 'tgunt de Spaegnaerds in Piedmont bezitten. Nu verstaen wij dat het acoord van dezelve princen met Vrancrijck t'eenemael is gesloten ende dat den prince Thomas is geweest bij mevrouw van Savoye ende zeer wel is onthaelt. 't Fransche leger in Piedmont, dat tot noch toe gecommandeert werdt bij monsieur de Pralyn,¹¹ recht noch niet uit, verwachtende de comste van den hertogh van Longueville.¹²

De guardes ende dienaers van monsieur le Grand zijn verandert uit suspicie die men had van eenigh desseing om te ontcomen.¹³ Leganes met zijn leger is bij Zaragossa. 'tGunt van de Fransche vloot heeft bijeen connen gebracht werden, is te Barcelona. De Spaensche vloot bestaet uit veertich galeyen, zestigh andere schepen, verwacht noch eenige uit het rijck van Napels.

De commissarissen over de zaecke van de hertogh van Bouillon en de andre gevangenen¹⁴ zijn de eerste presidenten van Aix, Toulouse, Grenoble, ende drie raedsheeren van diezelve parlementen, met noch eenige uit 's conincx raed ende eenige maistres de requeste.¹⁵ Talon, voor desen advocaet-generael, sal daer hetselve officie doen.¹⁶

De Turcksche vloot is gegaen om het belegh van Asac te hervatten.

9 Augusti 1642.

7 Het verdrag dat de Savoyaards op 14 juni te Turijn hadden gesloten. Van Franse zijde werd het op 1 juli geratificeerd (Du Mont, Corps Dipl. VI, 1, p. 253).

8 Luisa van Savoye, dochter van de regentesse Christine de France, voegde zich in september te Nice bij haar oom Maurizio.

9 Prins Tommaso Francesco van Savoye was door zijn huwelijk met Marie de Bourbon de zwager van de oneervol op het slagveld van La Marfée omgekomen Louis de Bourbon (1604 - 6 juli 1641), graaf van Soissons.

10 Marie de Bourbon, gravin van Soissons, werd met haar vier kinderen vastgehouden in Madrid. Na vrijlating bleek geen van de kinderen interesse te tonen voor een huwelijk met een dochter van de hertog van Longueville.

11 César de Choiseul (1598-1675), graaf Du Plessis-Praslin, gouverneur van Turijn (DBF VIII, kol. 1202-1203). De gevangenname van de hertog van Bouillon hield voor hem in dat hij tijdelijk het bevel over de Franse troepen in Italië kreeg.

12 De in juli benoemde opperbevelhebber Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

13 De markies van Cinq-Mars zuchtte in de kerker van Montpellier. Zijn bewaker, de heer van Céton, werd verdacht van te groot mededogen met de gevangene (Lettres Richelieu VII, p. 13-15 en p. 53-55).

14 Kanselier Pierre Séguier zou in Lyon het proces tegen de markies van Cinq-Mars, de hertog van Bouillon en François-Auguste de Thou leiden.

15 Pierre de Marca, president van het Parlement van Navarra, behoorde tot de 14 uitverkoren rechter-commissarissen. Naar het zich liet aanzien, waren de overigen vooral gerecruteerd uit het Parlement van Grenoble; zie voor hun namen, Thuani historia VII, X p. 13-15, en Lettres Richelieu VII, p. 77-78.

16 Omer Talon (1595-1652), ‘avocat du roi’ in het Parlement van Parijs. In zijn in 1827 door Petitot uitgegeven ‘Mémoires’ ontbreken aantekeningen over de maanden augustus 1642 - april 1643.

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den 9 Aug. 1642 uyt Paris.