Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

5697. 1642 april 26. Aan N. van Reigersberch.¹

Mijnheer,

Den coninck heeft bij wijlen de gouttes; den cardinael geneest van zijne gebreecken, die niet zonder coorts ende peryckel zijn geweest. Wij zullen verwachten wat den marescal de La Millerai zal doen, naedat hij nu becomen heeft de casteelen van Colioubre et Saint-Elme,² oock wat Motte-Odincourt zal doen in Catalagne.³ Middelertijd heeft don Melos, die ontrent twintichduizent soldaten bij zich heeft ende tienduizent boeren, den zeventiende dezer Lents met gewelt ingenomen ende 't garnisoen omgebracht;⁴ gaet om La Bassee aen te tasten, waertegen de graven van Harcourt ende de Guiche zich stellen, hebbende haere trouppes bijeengebracht tot mede ontrent twintichduizent man.⁵ Hallier ende Gransei maecken oock een vliegend leger in Lorraine.⁶

Den hertogh van Bouillon⁷ is noch te Lions ende treckt bijeen zooveel volcx als hij can om daermede te gaen nae Italië. De Grisons hebben passage gegeven aen de Switzers gelicht bij die van Venetië. Den paus heeft zijn leger in het Ferrarois ende den hertogh van Parme bewaert zijne plaetsen met zesduizent man van nieuws gelicht. Vrancrijck arbeidt tot accommodement, maer hetzelve is noch niet gevonden.⁸

Den coninck van Spaegnie heeft eintelijck volcomen macht gezonden aen zijne ambassadeur te Wenen⁹ om te handelen over de zaecke van den Pals. Den hertogh van Lauwenburg is oock te Wenen¹⁰ ende den eertshertogh Leopold maect zich gereedt om te gaen gouverneren in Nederlant;¹¹ dan zoude garen een considerabel renfort voor die landen medebrengen, waer-

1 Hs. Amsterdam, UB, coll. RK, H 27b. Eigenh. oorspr. Niet ondertek.

2 Charles de La Porte, hertog van La Meilleraye, bereidde de aanval op Perpignan voor.

3 Philippe, graaf van La Mothe-Houdancourt, voerde zijn leger zuidwaarts langs de Catalaanse kust.

4 De gouverneur van de Zuidelijke Nederlanden, don Francisco de Melo, graaf van Assumar. Over zijn optreden te Lens tussen 17 en 19 april, berichtte de Gazette 1642, no. 56, dd. 26 april 1642.

5 Henri de Lorraine, graaf van Harcourt, en Antoine III de Gramont, graaf van Guiche, bevelhebbers van de Franse legers in Picardië, resp. in Champagne.

6 François de l'Hospital, sieur du Hallier, de militaire gouverneur van Lotharingen, geassisteerd door de gouverneur van Montbéliard, Jacques Rouxel de Médavy, graaf van Grancey (zie over laatstgenoemde, DBF XVI, kol. 938).

7 Frédéric-Maurice de La Tour d'Auvergne, hertog van Bouillon, had in Lyon geld ontvangen om troepen te lichten voor zijn legers in Italië.

8 Odoardo Farnese, hertog van Parma, was beducht voor een aanval van het pauselijke leger op Parma en Piacenza. In zijn verzet tegen paus Urbanus VIII werd de hertog heimelijk gesteund door Frankrijk.

9 De Spaanse gevolmachtigde Manuel de Moura y Corte Real, markies van Castel Rodrigo.

10 In de maanden maart en april hoopte de keizerlijke veldmaarschalk Franz Albrecht, hertog van Saksen-Lauenburg, in Wenen toestemming te krijgen tot versterking van zijn leger in Silezië (Doc. Boh. VI, p. 431 no. 1298).

11 Aartshertog Leopold Wilhelm van Oostenrijk mocht het gouvernement over de Zuidelijke Nederlanden niet aanvaarden zonder de goedkeuring van de keizer. Eind maart spoedde hij zich naar het keizerlijke hof (Doc. Boh. VI, p. 429 no. 1289).

[p. 203]

toe hij moeite zal hebben in deze conjuncture van tijden. Den keizer heeft zijn bestant verlengt met den Grooten Heer,¹² wiens jonge zoon men zegt gestorven te zijn.¹³ Den keizer is niet buiten ombrage van dat de geestelijcke churfursten ende die van Beieren tot haere verzeeckering iet zouden mogen handelen met Vrancrijck.

De roomschgezinden in Ierlant hebben uit Biscaie wapenen ontfangen voor vierendetwintichduizent man. Voor dezelve Ieren werdt hier opentlijck gebeden. De vijfduizent soldaten in Bretagne alhier aengenomen gaen, zoo 't schijnt, over zee nae den grave van Guebrian, aen denwelcke oock eenigh geld is gezonden.

Naerder advysen zeggen dat die van het garnisoen van Lents niet en zijn omgebracht, maer gezonden nae Atrecht tot negenhondert toe; dat het bestant tuschen den keizer ende den Grooten Heer is geconfirmeert voor elff resterende jaeren ende verlengt voor negen andere jaeren. Den hertogh van Beieren maect een roiael fort bij Mennichem.¹⁴ De ruiterie van Erfort heeft veel notable Beyerschen becomen. Die van Grai loopen tot onder Dijon ende maecken veel beuits.

26 April 1642.

12 De Gazette 1642, no. 57, dd. 30 april 1642, verscheen met de tekst van het verdrag dat de keizer en Turkije op 19 maart 1642 te Szöny hadden gesloten.

13 Integendeel; binnen enkele maanden tijds werden aan het hof van sultan Ibrahim niet minder dan drie prinsen geboren (Atsiz, Das Osmanische Reich, p. 15-16).

14 Bedoeld zal worden ‘Munich’ (München); vgl. Gazette 1642, no. 55, dd. 26 april 1642.

Adres: Mijnheer/mijnheer van Reigersberg, raedt in den Hoogen Raede in Hollant, in Den Hage. Port.

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den 26 April 1642.