Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 6

2490. 1636 februari 23. Van N. van Reigersberch¹.

Mijn Heer,

Over acht dagen van Socrates² commende hebbe ick uEd. geschreven, dat min hope van Alcaeus³ is, overmits Cimon⁴ sonder Vindex⁵ met Mustafa Bassa⁶ in gespreck niet en wil commen ende Virginius⁷ toont daer geen genegentheyt toe. Calaber⁸ kan niet verstaen men Theodoretus⁹ off Clemens¹⁰ cassere; bij¹¹ Aristoteles¹² is cleyne directie ende weynych apparentie van beterynge. Manlius¹³ meent men, dat selffs ontslagynge sal versoucken, siende het anders niet wesen mach.

Aisma¹⁴ is nu bij Aristoteles¹⁵ ende heeft Iovinianus¹⁶ wt de discoursen van sijne confidente gemerckt, dat hij impressie geeft, alsoff Sophi¹⁷ met gelt licht alles bij de Rose¹⁸ sal quiteren. Van wat insichten hij is, weet ick niet, maer vint groot credyt bij Hanno¹⁹ ende meer andere, soodat geen apparentie is door deselve te beleiden, dat yemant anders met Xenocrates²⁰ spreecke.

1 Hs. Amsterdam, UB., coll. RK., M 7 c. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Beantw. dd. 14 maart 1636 (dl. VII). Gedrukt Rogge, Br. Nic. v. Reigersb., p. 246.

2 Codenaam voor Friesland; Grotius heeft erboven geschreven: Vrieslant.

3 Codewoord voor bestand; Grotius heeft erboven geschreven: Tresves.

4 Codenaam voor de Staten; Grotius heeft erboven geschreven: St. Gen.

5 Codenaam voor (koning van) Frankrijk; Grotius heeft erboven geschreven: Vr.

6 Codenaam voor de Zuidelijke Nederlanden; Grotius heeft erboven geschreven: Ned. onder Sp.

7 Schuilnaam voor (Philips IV van) Spanje; Grotius heeft erboven geschreven: Con. van Sp.

8 Schuilnaam voor Frederik Hendrik; Grotius heeft erboven geschreven: Pr. van Or.

9 Codewoord voor ruiterij; Grotius heeft de betekenis erboven geschreven.

10 Codewoord voor voetvolk; Grotius heeft de betekenis erboven geschreven.

11 Deze beide woorden staan in de tekst in cijfercode: 12.80.1080.85.66.33. 11.109. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

12 Codenaam voor Holland; Grotius heeft de betekenis erboven geschreven.

13 Schuilnaam voor Adriaen Pauw; Grotius heeft erboven geschreven: Pauw.

14 Foppe van Aitzema, resident van de Staten in Hamburg; de naam staat in cijfer: 70.8.67.16.80. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

15 Codenaam voor Holland; Grotius heeft de betekenis erboven geschreven.

16 Pseudoniem van Nicolaes van Reigersberch; Grotius heeft erboven geschreven: N. Re.

17 Codenaam voor Zweden; Grotius heeft de betekenis ‘Sweden’, erboven geschreven.

18 Codenaam voor Duitsland; Grotius heeft erboven geschreven: Duischlant.

19 Schuilnaam voor Cornelis van der Myle; Grotius heeft erboven geschreven: van der Mylen.

20 Schuilnaam voor de Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna; Grotius heeft erboven geschreven: Cancelier.

[p. 548]

Den hartoch van Bouillon¹, die hem noch voor de catholycke niet heeft verclaert, meent men, dat bij de religie sal connen werden geconserveert; hij crijcht aenschrijvens van veel treffelijcke personen. Bij die occasie heb ick hooren spreecken, hoe dat een raetsheer van Aix, catholyck sijnde, door het lesen van de Schriftuyre van de religie is geworden, ende ingestelt heeft een bouck tegens de catholycke, soo bondych, dat niet treffelijcker en is gezien². Soo dat ware te becommen, bidde, dat ick een exemplair mach crijgen.

Ich heb gesien de cronique van Crymasus(?) in Brabant gedruckt³, inhoudende een trefflijck elogium van den advocaet⁴.

Den heer Beveren⁵ staet op sijn vertreck naer Engelant.

Desen 23 Feb. 1636.

Caesars⁶ volck, die ick over twee dagen van nieuws heb gesproocken, beloven int corte wat goets te sullen doen.

Sozimus⁷ ende de sijne spreecken van veertych nieuwe regimenten, die elck van tweeduysent man boven de oude troupes sijn gelicht.

Quast⁸ is ontslagen ende wacht men eerstdaechs sententie van de ander gevangen cappiteyn⁹.

Van uEd. soon¹⁰, off hij bij de heer cancelier blijft, hoor ick niet.

1 Frédéric Maurice de La Tour d'Auvergne, hertog van Bouillon; voor zijn overgang tot het katholicisme zie no. 2322, p. 295 n. 16.

2 Wellicht wordt hier bedoeld een werk van Gilles Gaillard, sieur de La Motte-Lussan, getiteld: Le prosélite évangelique, livre auquel le vray christianisme est solidement establi et le papisme clairement refuté, par L.S.G.G.P. escuyer, docteur en droicts; Orange, Est. Voysin, 1635. Gilles Gaillard was in 1630 lidmaat geworden van de protestantse kerk.

3 Mij onbekend; lezing onzeker.

4 Johan van Oldenbarnevelt.

5 Cornelis van Beveren uit Dordrecht; zie no 2277, p. 224 n. 3.

6 Codenaam voor Rotterdam; het betreft de pogingen door Grotius en voor hem ondernomen om zijn achterstallige salaris als pensionaris van Rotterdam alsnog uitbetaald te krijgen.

7 Schuilnaam voor Hercule Girard, baron van Charnacé, ordinarius gezant van Frankrijk in Den Haag.

8 Vice-admiraal Hillebrand Gerritsz. Quast.

9 Over deze kwestie wordt in de voorgaande en volgende brieven meermalen gesproken; zie bijv. no. 2386 en Aitzema, Saken van Staet en Oorlogh, II, p. 350.

10 Cornelis, Grotius' oudste zoon, door zijn vader naar Duitsland gezonden o.m. om er de Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna te ontmoeten.

Adres (met andere hand): Mevrou Mevrou De Groodt tot Paris.

In dorso schreef Grotius: 23 Febr. 1636 N. Reigersb.

En boven aan de brief: rec. 8 Martij.