Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

811. 1623 Jan. 8. Van D.G. Meerman⁵.

Mijnheer!

Hoe langer ick van u blyve, hoe grooter de begeerte in my aenwast omme uwe waerde selffs mondeling te comen toedragen en verclaren de dancbaerheyt, daerinne ick my over uwe bewesene weldaet in de algemeene Verantwoordinge⁶ schuldich kenne, als by mynen jongst voorgaenden sommierlijck verclaert hebbe, en my mits desen andermael, soo aen Uwer E. als alle, die dselve angaen ende lieff zijn, onvergeldelijck schuldich kenne, met alhoewel onvermogent, nochtans bereyt gemoet, omme alles te doen wes my eenichsints mogelijck soude mogen zijn off werden etc., my dienshalven op mijn goet gemoet en Uwer E. goet vertrouwen vertrouwende. Wat Uwer E. daerover door eenige beleyders op publycke naem es wedervaren, moet ende hoop ick sal Uwer E. naer zyne diepe wijsheyt ende groote patiëntie soo weynich't gemeene Vaderlant in't generael toerekenen, als 't voorgaende gepasseerde selffs, 't welck doende sult ontwijffelick der Croonen

5 Hs. Gemeente-archief Delft. Gedrukt Handelingen Mij. d. Nederl. Letterkunde 1869 p. 25. Over den schrijver, Dirk Gerritszoon Meerman, zie I p. 238 n. 6.

6 Verantwoording, zie p. 76 n. 1.

[p. 268]

Croon becomen. Ick blijff en ben, als oyt, geneycht ten besten van ons nu hooch bedrouft en uyttermaten ondraechlijck beswaert Vaderlant, wiens stant God genadich zij. Ick verlang, wensch en tracht omme tot quijting van mijn gemoet, u oigen te comen ende mogen aenschouwen, 'twelck ick over lange aen mijn taeffel u waerde vrouw - mogelijck sonder geloift te werden - wel verclaert hebbe, maer nu in my my tot voltreckinge - dat my God geve te geschieden - heel beweecht ende geneycht vinde, want mijn swacke pen in materie van schuldige danckbaerheyt, mijn overtuycht gemoet soo voor my selven, als voor hondertduysent swygende - die in haer gemoet daervoor dancken - niet genoech en es, maer veel te swack, omme 't selve meritoirlijck te doen etc.; derhalven 't selve tot dien opschortende, wil Uwer E. gebeden hebben mijn goede wil voor waere daedt aen te nemen, ter tijd ende wylen toe ick naer mijn wensch mijn geneychde bereyde wil mach voldoen, tot mijn eygen vergenoegen. Middeler tijt Uwer E. gants hartvruntlick bedanckende van alle eere ende vruntschap, die Uwer E. aen myne Neven Monsr. de Bye¹, die ick veel estimeer, ende Nicolaes Meerman², dien ick om opvoedingswille liefhebbe, dagelicx zijt bewysende, schuldich, ende bereyt blyvende 't selve by alle occurrentiën nae vermogen te erkennen. Alle 'tgunt Uwer E. zijt vermanende sal by my nae uytterste vermogen bevlytigt worden.

't Gunt hier by scharp verboth tegen u werck³ gepubliceert es valt heel anders uyt, als de procurateurs van 't selve verwachtende waeren, want hoe 't verbot scharper is, hoe de curieusheyt grooter wort, soodat vertrouwde Remonstranten dagelicx van curieuse Contraremonstranten gemaent ende versocht werden, vertrout te leen off dier in coop te mogen genieten 't gunt se, door verbotslust verweckt zijnde, anders onversocht naergelaten souden hebben.

Onse Oost Indische Comp^e. is van 1^a deser, by nieu Octroy voor 21 Jaren, nae lange dispuyten, gecontinueert en heeft groot peryckel geloopen van heel ende al gedissolveert te werden, tot grooten onuytsprekelicken ondienst van den Staet, door merckelycken oprockening van vele onkundige participanten, daer eenige notabele regierders van Zelant haer onder vermengt hebben, in vougen datter by eenige quaetwillige oproerige geesten diversse fameuse libellen⁴ tegen de Bewinthebbers in druck uytgegaen sijn, die, onder decxel van de Oost Indische Comp.^ies Bewinthebbers te calomnieren, soo uyttermaten de Regiering van 't Lant ende der Regierders personen ende actiën aentasten, dattet ongeloiffelijck ende ondrachelijck is, soo dattet schijnt dat alle autoriteyt ende respect met voetten getreden wort, ende wort by 't leste der selver libellen, daer men wel placcaten tegen maeckt maer geen cerieuse naesoeck op en doet, de angevangen off opgeheven West Indische Comp^e. met verachten van der selver beleyt sulcken dootsteeck mede gegeven ende affkeer in gemaeckt, dat ick quaelijck jae gants niet kan geloiven off begrypen, dat dat werck, dat soo wy eenich waren seer dienstich soude zijn, eenigen goeden voortganck sal hebben, tot groot nadeel van 't gemeen beste. Dit zijn de vruchten van de oneenicheyt; hadde Zijn Exc. den Prins van Orangen, wiens schouderen bynae alleen den heelen last moetten

1 Zie p. 261 n. 2.

2 Zie p. 254 n. 9.

3 Het plakaat, zie p. 262 n. 3.

4 Bij Knuttel n^o. 3345 en volg. Zie ook de daar aangehaalde literatuur.

[p. 269]

draegen, 't stuck van Oost Indiën met zijn groote autoriteyt niet onderstut, 't soude mijns oordeels besweecken hebben. Nieus is hier niet dan groote clachten over quae betaelingen overal, sonder hoop van betering, etc.; hier lopen wel geruchten als offer onder de hant van eenige trevis ergens gesproken wiert. Voor my kan't niet hooren, off geloven datter yet aen is. Zijn Excellentie es vry wat onpassich; hy wort nae my dunckt met te veel affairen overvallen. God verlene hem, ons, Uwer E., met alle die dselve lieff zijn, wat zalich es, nae hartvruntlicke groetenisse aen allen. Desen 8^e Jan. van 't jaer 1623, dat ick Uwer E. neffens vele volgende geluckich wensche. Buytten Delff. Van Uwer E. alderdienstwillichsten vrunt nae vermogen

D.G. Meerman.

Roseus¹ spreeckt en preeckt altemets heftich tegen de jegenwoordige regeerders, voornementlick daertegen, dat de Staten van Hollant onlancx beyde de Collegiën van Justitie de hant gesloten hebben, tegen 't versoeck, by eenige Contramineurs off Doleanten van participanten, om Mandement tegen de Bewinthebbers t'obtineren, gedaen etc. In somma 't ouwe spel, 't ouwe volck etc.

1 De predikant Henricus Rosaeus; zie p. 26 n. 6.

Adres: Aen Mijnheer Mijnheer Hugho de Groot. Tot Parijs. Met vrunt.