Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 1

357. 1614 Aug. 3. Van P. Bertius².

Amplissime Domine.

Rogavit me Bibliopola iste³, ut viam sibi sternerem adituro te, ac per te Ampliss. Senatum vestrae Reip.⁴. Statuit enim, Mare liberum, quod ille nostra lingua redditum typis imprimi iussit, vestro Senatui offerre. Vir est honestus admodum et industrius: patriae autem cumprimis amans. Maluissem equidem tuo consilio usus fuisset priusquam ad typographum versionem illam misisset, ut si quid interpres in Latinis minus fuisset adsecutus, tua id opera potuisset corrigi: sed quum nomen ipse in Latina editione professus non esses, dicit, non ausum fuisse se tibi temet ipsum prodere. Ego quaedam inspexi heri, neque improbavi. Fac quaeso intelligat aliquid apud te ponderis meam commendationem habuisse. Non possunt tutius locari beneficia publica, quam in cives gratos. Hunc autem urget insuper familiaris inopia ob copiam liberorum, ex qua se expedire paullatim, si possit, velit. Sperat autem eo Senatus vestri munificentiam aliquid conferre posse.

Decretum Ill. DD. Ordinum⁵ munitum undique et armatum, spero publico profuturum. Gratias tibi debet et praesens et futura aetas: adseruisti enim unus Reip. libertatem, Mari commercia, Ecclesiae concordiam. Scripsimus et nos Apologeticum ad Fratres Belgas⁶, cuius pagellas plerasque ad te mitto. Suscipe hunc laborem mea caussa, ut libellum percurras, et priusquam ultima pagina edatur indices quid de eo sentias. Narravit mihi Scriverius, intellexisse se ex Radaeo⁷, magnum et spissum opus cudi Franekerae adversus Ordinum nostrorum Pietatem⁸: urgeri etiam operas ut hisce nundinis liber prostare possit. Subballio ipsius Bogermannus⁹ hoc pretium operae suae retulit, ut futurus sit Regens Collegii Frisici quod ad exemplum huius nostri illic instituitur, fulciendae

2 Hs. U.B. Amsterdam, cod. 30 N 2. Of de datum van dezen brief, òf die van n^o. 358 is onjuist. Zie het begin van n^o. 358.

3 Jan Huybertsz. te Amsterdam, die in 1614 uitgaf: ‘Vrye Zeevaert ofte Bewys van 't recht dat den Hollanders toecompt over de Indische coophandel’ (Rogge 8). Ook hier zonder Grotius' naam op den titel, evenals bij Mare liberum (zie p. 128 n. 1). De opdracht van het boekje aan de Staten-Generaal is van 14 Sept. 1614.

4 De Regeering van Rotterdam.

5 Zie p. 293 n. 2.

6 Apologeticus ad Fratres Belgas: In quo Calumniae crimen ipsi a Cl. Viro D. Ioanne Piscatore ... impactum, diluitur. Lugd. Bat. 1614. Exemplaar in de Remonstr. Bibliotheek te Rotterdam.

7 Abraham Radaeus, de drukker van de Staten van Friesland, te Leeuwarden.

8 Sibr. Lubberti Responsio ad Pietatem Hugonis Grotii. Franequerae 1614. (Knuttel 2115). Zie p. 283 n. 1.

9 Bogerman is 30 Juni 1614 tot professor te Franeker, en tot Regent van het Collegie, dat daar zou opgericht worden, benoemd; maar hij nam die benoeming niet aan. Boeles, Frieslands' Hoogeschool I p. 374; Edema van der Tuuk, Joh. Bogerman p. 125.

[p. 338]

Borboritarum sententiae. Et sunt in Hollandia nostra qui consilia sua et operam eo conferant. Dominus Iesus nos in veritate et pace confirmet. Vale. Dat. Lugd. Bat. III. Aug. A^o. 1614.

Tuus omni officio
P. Bertius.

Adres: Ampliss. viro D. Hugoni Grotio IC^to. Syndico Rotterodamensis Reip. Rotterdam.