Eduard de Derde

[p. III]

Voorbericht.

Dit Treurspel, door den Heer Gerard Muiser, uit het Fransch van den beroemden Gresset, (die zich, niet lang geleden, door een openbaare betuiging van het leet, dat hy gevoelde over 't maaken zyner Tooneelstukken, veel van hem heeft doen spreeken:) vertaald, en in Nederduische vaarzen gebragt, heb ik op zyn verzoek geleezen, en hier en daar veranderd wanneer ik bevondt dat den zin van het oirsprongklyke niet al te wel getroffen waare, waar na, het door my onzen Schouwburg zynde aangeboden, het zelve aldaar wel is aangenoomen om gespeeld te worden, maar met een verzoek dat ik het zelve hier en daar wilde verkorten. De Heer Muiser inmiddels overleden zynde, en zyn Ed: my, voor zyn afsterven, de zorg over zyne nagelate Poëzy hebbende aanbevolen, is by my geene zwaarigheid gemaakt, den Heeren Regenten omtrent hunne begeerte te voldoen, en het eerste Bedryf, voornaamelyk, te verkorten,

[p. IV]

gelyk het den liefhebberen zal blyken, als zy de moeite gelieven te neemen deeze vertaling met het oirsprongklyke te vergelyken: gaande deeze verkorting meest over zodanige vaarzen, die het karakter der Engelschen ten opzichte van hunne regeringwyze betreffen: te weeten over de onbepaalde heerschappye der Koningen, en des Volks vryheid, welke stoffe, hoe fraai die ook zyn moge, als meer Staatkundig dan Tooneelachtig zynde, juist in geen Tooneelstuk, myns bedunkens, behoeft uitgewerkt te worden, en ook reeds in Cinna, van den Vader der Fransche gezuiverde Tooneeldichtkunst, en andere stukken, gevonden wordt. Voorts heb ik de vryheid genomen, men duide my dit ten besten: het uiteinde des Treurspels, (Catastrophe zoude men met een onduitsch woord zeggen,) te veranderen, en Eugenia, in plaats van een elendige dood te doen sterven, aan den Koning tot eene Bruid te geeven, om dat, door het verraad en de dood van Alzonde, de reden meerendeels ophieldt, waar-

[p. V]

om Worchester zynen Vorst hier in wederstreefde: te meer, dewyl het veel beter met de waarheid der historie overeenkomt, dat Eduard de Derde zich huwt aan de Weduwe van den Graave van Salisbury. Voor het overige zal ik den Heer Gresset, zyne verandwoording over dit stuk, dat my in het leezen zeer bekoord heeft, laaten doen. Dus spreekt hy in zyne voorreden: ‘Men zal hier niets van de waarheid der Historie vinden dan de liefde van Eduard de Derde voor de Gravinne van Salisbury, de heldachtige wederstreeving deezer doorluchte vrouwe, en de vernieuwing der eisschen van den Koning op Schotland. Al het overige, tot deeze voornaamste Bedryven gevoegd, is enkele uitvindinge. Ik bedien my niet van het recht dat het Engelsch Tooneel geeft, om zommige zwaarigheden te beandwoorden, die men my heeft gemaakt over de daad van het laatste van het vierde Bedryf, zynde een vertooning, die het Fransch Tooneel het eerst voor het oog des Aanschouwers heeft durven brengen.

[p. VI]

Gewettigd, zal ik alleen maar zeggen, door den grooten scheidsman van dit Tooneel; den grooten Pieter Corneille: die stelde, dat de grondregel van geen bloed te storten op het Tooneel niet te verstaan zy, dan van daaden die met de menschlykheid en de rechtvaardigheid stryden. Medea, haare kinderen in het openbaar verworgende, zou de natuur doen zidderen, en niets dan een yzelyken schrik veroorzaaken. Maar de dood van een verrader, met asschrik voor het kwaad, de straffe der misdaad vertoonende, voldoet den Aanschouwer, en om te bewyzen dat zodanige uitwerkinge niet onnatuurlyk zy, heb ik geen andere reden van noden dan de algemeene toejuiching waar mede het gemeen dezelve vertooning heeft vereerd. Ik zal niet onderneemen te antwoorden op alle de andere tegenwerpingen die men gemaakt heeft, noch de zodanige, die men op dit myn proefstuk al meerder zoude kunnen maaken, voorkomen. Het maaken der berispingen doet eere. Men moet den schimp verachten, zyn

[p. VII]

voordeel trekken uit het aanwyzen der feilen, en beter doen.’

Dit was het, bescheide Lezer en Aanschouwer van dit Treurspel, dat ik voor af te zeggen hadt. Of nu de smaak van den Nederlander met die der Franschen, welke omtrent het Tooneel al wat te zeggen heeft, en, volgens de beschaafdheid dier naatsie, wel den zuiversten mag genaamd worden, zal overeenkomen, zal de tyd moeten leeren.

P. Zweerts.

Amsterdam den xxxsten
van Wintermaand mdcclx.