Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

782. A. Greshoff aan A.A.M. Stols, 11 januari 1949

Kaapstad 11 Januari 49

Beste Sander,

Even eerst een zakelijke kwestie. Ik heb aan de h.a.u.m. £ 1.2.3. betaald voor verpakking en verzending van je boeken naar Den Haag. Zou je zoo vriendelijk

[p. 190]

willen zijn dit bedrag in Hollandsch geld over te maken aan Annie van Schendel, ik schrijf er haar over.¹ Het heeft wat lang geduurd voor we de boeken konden verzenden omdat ze het hier zoo druk hadden met Kerstmis, maar nu zijn ze al een tijdje onderweg en zal je ze dus over een maandje wel hebben.

We hadden hier zooals je begrijpen zult een drukke tijd. Eerst Jan's verjaardag en toen gedurende veertien dagen een tweetal logés in Jan en Nancy's huisje, die het ons nogal lastig maakten, en waarbij ik steeds met weemoed dacht aan jou die ons alleen maar gezelligheid en geen last bracht.

Jan's verjaardag of liever verjaarweek - want het begon al dagen van te voren met het Afrikaansche vriendenmaal (door de vrouwen bij mij klaar gemaakt) en het aanbieden van Standpunte² -, was alleraardigst. De radio uitzending uit Holland was werkelijk een verrassing en kwam, met de bibberende stem van Oma, erg goed over.³ De dag zèlf was een groote drukte met stapels telegrammen en heel veel bloemen, de eerste uit werkelijk alle deelen van de wereld en uit Hollland ook van heel veel menschen waar we het heelemaal niet van verwachtten. Jou[+w] sombere voorspelling dat we (je brief ligt hier naast me) ‘waarschijnlijk wel niet zoo erg veel uit Nederland zouden hooren’ is dus bepaald niet uitgekomen.

Eerlijk gezegd Sander vond ik die heele tirade in je brief over ‘uit het oog uit het hart’ en ‘op deze afstand de genegenheid verliezen’ enz enz, een beetje misplaatst in een verjaarsbrief Ik begrijp heel goed dat je het niet onaardig bedoeld hebt maar toch... Niemand, zelfs Jan niet, die al heel weinig hecht aan roem en eer, zooals je zelf wel weet, vindt het toch prettig te lezen dat hij, waar het toch min of meer op neer komt, vergeten is of wordt. Wanneer dat werkelijk zoo zou zijn, zouden we het wel merken en behoeft ons dat niet van tevoren al reeds meedegedeeld te worden. En dan nog wel op een dag die je voor de jubilaris toch zoo prettig mogelijk wilt maken! Vindt je eigenlijk niet dat ik gelijk heb? Maar een slip of the pen maakt iedereen wel eens en daarom: even goede vrienden.

En nu nog even dit, je schrijft: ‘daarbij komt dat vele menschen er niet tegen kunnen, je stem niet te hooren alsje kritieken schrijft en de nuances niet begrijpen, veel dingen te letterlijk opvatten enz’ Jan heeft zijn stem nooit and[+e]rs laten hooren dan op papier en dat doet hij nu ook en vergeet niet dat dezelfde menschen die nu hetgeen Jan voor de oorlog schreef zoo aardig en mooi vinden, tóén ook geen enkele waardeering voor hem hadden en tegen derden zeiden: wat moet het verschrikkelijk zijn met zóó'n man getrouwd te zijn!!!! Jan heeft de menschen altijd geprikkeld en heeft altijd nuances gehad die niet begrepen zijn en ik geloof dat wanneer dit niet meer het geval zou zijn we hem wel rustig onder de afgestorvenen kunnen bijzetten.

1 Deze brief van Aty Greshoff aan Annie van Schendel is niet achterhaald.

2 In januari zou een geheel aan Greshoff gewijde aflevering van Standpunte verschijnen. Nummer 13 van Standpunte, 4 (1949) 1 (januari) bevatte Kleine ode aan Jan Greshoff van Jan van Nijlen (p. 2), Een zelfportret in proza. Zwerfzucht en zelftucht van W.L.M.E. van Leeuwen (p. 3-7), Het debuut van J.C. Bloem (p. 8-12), het kwatrijn Jan Greshoff van A. Roland Holst (p. 13), Greshoff's vooroorlogsche poëzie van S. Vestdijk (p. 14-17), Die digter J. Greshoff van D.J. Opperman (p. 18-22), J. Greshoff als moralist van Gerard van Eckeren (p. 23-26), Greshoff se intellektuele houding van N.P. van Wyk Louw (p. 27-31), Greshoff: zoals de jongste generatie hem ziet van Adriaan van der Veen (p. 32-34), Greshoff en de Zuid-Nederlandsche letterkunde van Marnix Gijsen (p. 35-37), J. Greshoff als tijdschriftleider van D.A.M. Binnendijk (p. 38-41), Greshoff en het schoone boek van Stols (p. 42-47), de aforismenreeks Zestig regels voor een zestigjarige van Jan Schepens (p. 48-49), Jan Greshoff als mens van L.A. Ries (p. 50-53) en een bibliografie van de hand van G.H. 's-Gravesande (p. 54-55).

3 Door de afdeling Gesproken Woord van Radio Nederland Wereldomroep was tussen 10 en 13 december het ongeveer 10 minuten durende programma ‘Greshoff’ opgenomen. Aan dit programma werkten, naast de moeder van Greshoff, Gerard van Eckeren, Adriaan Morriën, Garmt Stuiveling en Adriaan van der Veen mee. A. Roland Holst verscheen niet persoonlijk voor de microfoon, maar had zijn groet laten voorlezen. De uitzenddatum van dit programma is niet achterhaald.

[p. 191]

En nu basta. Jan heeft zich van de heele kwestie niet veel aangetrokken Maar je weet hoe het gaat, vraag het maar aan Greet: de vrouwen zetten dan hun haren op.

We hebben het hier op het oogenblik erg warm, wanner dan mij lief is, maar de avonden zijn altijd heerlijk koel en we genieten dan van ons plaatsje dat nu vol bloemen staat. Ed en Thea zien we veel. Ed heeft zijn vrije dagen met Kerstmis en Nieuw Jaar gebruikt om de garage in een kamer om te tooveren, weer ongeloofelijk handig! 't Was een verrassing voor Jan Jr die nu een werkkamer heeft met een groote teekentafel. Ze kunnen zich nu ook een beetje beter roeren met een vertrek er bij. Verder gaat alles hier rustig z'n gangetje. We zijn allebei hard aan het werk en de dagen zijn om voor we het weten. En hoe gaat het bij jullie? Laat Greet mij nog eens schrijven en wat van jullie kroost vertellen. De laatste keer schreef ze dat Eva waarschijnlijk een baantje kreeg.⁴ Is dat nog doorgegaan? Nu beste Sancler geloof me, sans rancune. Goede vriendschap moet tegen een stootje bestand zijn, dat weten we nu eenmaal. Heel veel liefs van je

Aty

4 Eva Stols zou van augustus 1949 tot december 1951 als au pair werkzaam zijn bij schoutbij-nacht H.A. van Foreest, die vanaf 15 mei als marine-attaché aan de ambassade te Washington werkzaam zou zijn.