Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

743. A.A.M. Stols aan J. Greshoff, 20 april 1948¹

[The Hague,] 20.4.'48

Beste Jan,

Voor ik morgen voor enkele dagen naar België vertrek, wil ik toch even mijn schrijfschuld afdoen, mede naar aanleiding van de prettige avalanche van brieven, (5, 7, 13, 14 en 14 April).

Ik begrijp heel goed dat je niet kunt beoordeelen, hoe groot mijn mogelijkheden van welslagen zullen zijn en ik begrijp ook heel goed, dat, als ik niet in Kaapstad kom de kansen nihil zullen zijn.

Ik richt dus nu mijn heele denken op het verwezenlijken van de tocht naar Kaapstad. Jullie zijn dus van 1 Juni in je nieuwe huis en van 15 Juli af zou ik dus bij jullie kunnen logeeren.

Eertse [lees:eerste] informaties hebben als resultaat gegeven, dat reizen per boot uitgesloten zal zijn, vooral op zoo korten termijn. De booten zijn reeds voor een jaar volgeboekt.

Ik zal dus zowel de heen- als de terugreis per vliegtuig moeten maken, want gesteld, dat ik per boot terug wilde, dan zou ik toch de passage in ponden moeten betalen, en dit is uitgesloten.

Gaarne noteer ik, dat ik in Johannesburg de gast zal zijn van den heer Gerrit Bakker en in Pretoria van den heer Johan van Schaik. Daarna reis ik dus door naar Kaapstad.

De vliegtocht kost ruim f 3200.- en voor mijn verblijf aldaar heb ik toch minimum 100 pond noodig volgens je brief, zoodat ik toch wel op f 4500.- zal moeten rekenen.

Ik heb op het oogenblik contact met twee drukkerijen, die niets te maken hebben met de combinatie van K. en die bereid zijn voor Zuid-Afrika te werken en niet alleen uitgeversorders maar bijv. ook industrieele orders uitvoeren. Dank je zeer voor de vestimentaire inlichtingen. Ik zal probeeren in het bezit

1 Geschreven op briefpapier van A.A.M. Stols, Publisher, The Hague (Netherlands). Head-Office: Bildersstraat 8. Administration-Office: Van Blankenburgstraat 71.

[p. 151]

Greshoff met D.J. Opperman (links), Kaapstad, 1948.

Greshoffs huis ‘De Grashof’ te Kaapstad in aanbouw, ca. mei 1948.

Bericht in de Haagsche Courant over de uitreiking van de Constantijn Huygens-prijs aan P.N. van Eyck door Stols, 13 maart 1948.

Portret van Greshoff door S.L. Hartz, dat als frontispice in Greshoffs Mijn vriend Coster werd afgedrukt, 1949.

[p. 152]

van zomerpakken te komen. Ik bezit deze namelijk niet.

Het aangekondigde dichtstuk van Van Wijk heb ik nog niet ontvangen. Ik ben gaarne bereid er 120 exemplaren van te drukken en in de colophon te vermelden: ‘niet in den handel’.

Ik zal ervoor zorgen, dat het boekje er aantrekkelijk gaat uitzien, met initialen en kleuren, enz. Zonder poenig te worden, maar toch opvallend genoeg, dat ook de leek dit boekje als iets moois herkent.²

Ook ik zou nergens anders willen wonen dan in Kaapstad, want ook andere menschen die ik sprak zijn niet erg enthousiast over Johannesburg en Pretoria. Ik ben benieuwd of ik Balkema nog te zien krijg.

De photo's van de zestig-jarigen zijn al lang besteld en er wordt heel vaak om gemaand, maar de heeren photographen zijn niet erg vlot.³ Ik zit ook al heel lang te wachten op de photo van de prijsuitreiking van P.N. van Eyck.⁴

Aan Gijsen heb ik geschreven over zijn boekje ‘Aanvankelijk Onderwijs’ en hem verzocht de titel te veranderen.⁵

De tweede bundel van Flaes zal ik voorloopig niet uitgeven, want de eerste is een enorme strop geworden.⁶ Behalve jouw recensie en die in het Parool was de pers zeer slecht en omdat de heer Flaes (Terborgh) onbekend is, wil men niet aan zijn werk.⁷ Per zeepost zend ik je 6 nieuwe deeltjes Helikon⁸ en de beide goedkope uitgaven van Gijsen.⁹ Ik heb je ook Een laars vol rozen laten zenden. Zeer bedankt voor de fraaie photo's waar ik mijn eigen exemplaar direct heb uitgepikt. De andere worden vandaag doorgezonden, maar denk je nu ook eens aan de photo voor Mejuffrouw Gra Rueb. Zij moet deze pening toch kunnen afmaken en het maken van stempels en de penningen kost toch ook nog veel tijd. Laat dit nu eens in orde maken!

Voor de zaak Duhamel zal ik zorgen. Vandaag ztel[lees:stel] ik nog een epistel voor hem op. Heb jij jouwerzijds nog eens aan Gielen gedacht?

De herziene tekst van de toespraak tot A.A.M. Stols zal de heer Bornkamp gaarne deze week ontvangen.¹⁰ Het wachten is op jou namelijk.

Van de nieuwe roman van Jo Boer stuur ik je zoo spoedig mogelijk een exemplaar. De stellen losse vellen die ik had zwerven bij boekhandelaren als leesexemplaren. De gebonden exemplaren komen zeer binnenkort van den binder.¹¹

Holst i is afgedrukt en eveneens bij den binder.

Wij zitten nu te wachten op de fabrikant van het linnen, die ons in de steek laat.¹²

Ik zal enkele goede photo's laten maken voor de pers.

Ja, ik vind het ook in hooge mate hinderlijk, dat je stukken in de Nieuwe Courant zoo gecastreerd worden. Maar Polak Daniels¹³ voelt nu eenmaal niets voor litteratuur. Uit letterkundig oogpunt is de n.c. 90% minder waard dan zelfs in de oorlog.

2 Zie br.737 n.1.

3 Zie br.705 n.10.

4 Bij een bericht in de Haagsche Courant van 13 maart over de uitreiking van de Constantijn Huygensprijs aan P.N. van Eyck was een foto afgedrukt waarop te zien is hoe Stols de prijs aan Van Eyck overhandigt. (Zie ill. p. 151.)

5 Deze brief van Stols aan Marnix Gijsen over Telemachus in het dorp is niet bewaard gebleven.

6 Er is geen correspondentie tussen F.C. Terborgh (ps. van R. Flaes) en Stols over de uitgave van een tweede bundel bewaard gebleven. (Zie ook br.737 n.9.)

7 Zie br.732 n.12 voor de besprekingen door Greshoff en door Adriaan van der Veen van Het gezicht van Pen̄afiel.

8 Jacoba Eggink, Tussen Euphraat en Tigris; Pierre Kemp, Phototropen en noctophilen; Theun de Vries, De dood; B. Rijdes, Orpheus; Freek van Leeuwen, De kruistocht der bedelaars; en Willem Frederik Hermans, Hypnodrome.

9 De derde druk van Het boek Joachim van Babylon en de derde druk van Het huis.

10 Greshoffs bijdrage aan Stols' Liber amicorum. (Zie br.730 n.2.)

11 Melancholie der verzonken jaren.

12 Verzamelde gedichten i zou worden gebonden bij J. Giltay & Zn te Dordrecht.

13 Gerard Polak Daniëls (1884-1952) was sinds december 1905 werkzaam als redacteur bij Het Vaderland. Van 1945 tot 1951 was hij hoofdredacteur van de Nieuwe Courant/Het Vaderland.

[p. 153]

Het was een verheugend bericht, dat de heer Gerrit Bakker bij mij een klein boekje wil laten drukken in het Engelsch van Elis. Eybers. Ik zal het bij Fons of elders wel onderdak krijgen.¹⁴

Kom ik per vliegtuig, dan is meenemen natuurlijk onmogelijk, want een dergelijke zending zou in een vliegtuig zijn gewicht aan goud aan vracht kosten. Het is in ieder geval al een stap in de goede richting en ik hoop, dat Van Wijk Louw de verdere oplossing zal brengen.

Ik eindig nu maar, omdat ik nu direct met de brieven aan den heer G. Bakker en aan Duhamel wil beginnen.

Zoodra er meer nieuws is, schrijf ik je weer.

Met hartelijke groeten, ook voor Aty,

geheel je

Sander

14 The quiet adventure werd gedrukt bij drukkerij ando te Den Haag.