Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

[p. 282]

411. J. Greshoff aan A.A.M. Stols, 9 oktober 1936¹

9/10 36

Beste Sander,

Ik zit hier op mijn ‘studio’, een min. of 6 van mijn huis gelegen,²² met koude handen en een verkleumde ziel. Zoo zit ik hier iederen dag: volkomen machteloos. In Portugal heb ik niet slecht gewerkt. Op de thuisreis kregen wij die klap der verdwenen bagage en bij thuiskeer wachtte mij een mateloos gedonder met het Weekblad,³ nog gezwegen van de achterstand. Wat nu de oorzaak is weet ik niet, maar ik ben me daar in een depressie getuimeld! Een inzinking, als ik in jaren niet gekend heb. Het is me te veel een krant in te kijken. Ik ben volkomen afgestompt, reageer nauwelijks op de buitenwereld en vecht met een constante drang in huilen uit te barsten.

Ik zit nu zeker al veertien dagen aan de grond, heb heel veel te doen en doe veel te weinig, zoodat het werk zich op stapelt en mijn nervositeit, door de angst voor het onverrichte, steeds vermeerdert. Ik vrees dat ik Bouché-rijp ben.⁴

Ik zal zien met zijn hulp weer op de been te komen en dan probeeren uit de achterstand te raken. Gr.N. wacht op boekbesprekingen,⁵ Het Vaderland moppert,⁶ Haarlem's Dagblad is ontevreden.⁷ Tal van beloften blijven onvervuld. Het is in één woord een complete rotzooi met ondergeteekende, wiens humeur abominabel is!

Stuur je zoo gauw mogelijk de Binnendijks⁸ de deur uit. Er zijn al eenige besprekingen losgekomen.⁹

De kopij voor N^o 2 is juist gisteren in ons bezit gekomen en berust bij Bob. Een novelle v Toussaint.¹⁰

Over N^o 3 ben ik in bespreking.¹¹

Zie nu eens gauw wat Binnendijks te verkoopen, dat animeert zeer voor de uitbreiding der reeks.

Ik hoop dat jij ten minste niet zoo in de put zit als ik!

Hoe gaat het gade en kroost?

Hartelijk dank voor de 3 nieuwe Kaleidosjes.¹²

Wil je mij 3 geb. 3 ing. exx Gedichten zenden aub?

Hierbij een lijstje.

Met heel veel dank, heel veel goeds van huis tot huis,

heel veel handen van je

Jan

1 Geschreven op briefpapier van de redactie van Groot Nederland.

2 De schrijfster Neel Doff had, net als voor Franz Hellens wiens buurvrouw zij was, voor Greshoff in haar huis in de rue de Naples te Brussel-Elsene een kamer ingericht, waar hij ‘afgesloten van het gedaver der dagen en het dagbladbedrijf, rustig kon werken.’ (J. Greshoff, Het boek der vrienschap, Amsterdam 1948, p. 199.) De rue de Naples was echter op aanzienlijk groter afstand dan zes minuten gelegen van Greshoffs huis op de boulevard Auguste Reyers te Schaarbeek.
Mogelijk doelde hij daarom hier op het huis van M.B.B. Nijkerk op de boulevard Général Wahis, waar hij eveneens vaak werkte. Nijkerks huis was ook in Schaarbeek gelegen en bevond zich op ca. zes minuten van Greshoffs huis. (Med. K. Nijkerk, Amsterdam.)

2 [Errata] Een derde mogelijkheid is de door Greshoff gebruikte kamer in een huis aan de avenue Milcamps, dat hij gehuurd had voor zichzelf en zijn zoons om rustig te kunnen werken. Ook deze kamer bevond zich op loopafstand van Greshoffs huisadres. (Med. K. Lekkerkerker, Amsterdam.)

3 Greshoff had voortdurend wrijvingen met de uitgever van Het Hollandsche Weekblad, S. Aldewereld Jr. In juni 1937 zou hij zelfs tijdelijk ontslag nemen. Op 18 juni 1937 zou Greshoff aan Arthur van Schendel schrijven: ‘Ik voel mij de koning te rijk, dat ik van het Weekblad àf ben [...].’ (Erven Arthur van Schendel, Amsterdam, correspondentiearchief-Arthur van Schendel, map 2/a/2.)

4 George Bouché was Greshoffs huisarts.

5 Greshoff was sinds 1933 redacteur van Groot Nederland. In juni was zijn mederedacteur Frans Coenen overleden.

6 Greshoff was sinds zijn komst naar Brussel in 1927 correspondent van onder andere Het Vaderland, in welke krant hij onder meer een rubriek over Franse literatuur verzorgde.

7 Greshoff was sinds 1927 correspondent van het Haarlems Dagblad, voor welke krant hij ook Franse literatuur besprak.

8 Onvoltooid verleden .

9 Op 3 oktober was Onvoltooid verleden door H. Marsman in De Groene Amsterdammer besproken, en op 6 oktober door Menno ter Braak in Het Vaderland.

10 Als tweede uitgave van Ursa Minor zou in april 1937 De doode die zich niet verhing van F.V. Toussaint van Boelaere verschijnen. Het boek werd gedrukt bij Boosten & Stols in een oplage van 300 exemplaren, waarvan 275 in de handel werden gebracht door A.A.M. Stols' Uitgevers-Maatschappij te Maastricht.

11 Als derde uitgave van Ursa Minor zou in september 1937 de bundel Atlantische balladen van Hendrik de Vries verschijnen. De bundel werd gedrukt bij Boosten & Stols in een oplage van 175 exemplaren, waarvan 150 in de handel werden gebracht door A.A.M. Stols' Uitgevers-Maatschappij te Maastricht.
Op 9 oktober zou Boucher aan Greshoff schrijven: ‘Inderdaad stond Hendrik de Vries op de tinnen van ons luchtkasteel, maar wij geven graag de vrije hand aan Ursa Minor.’
De Vries had op 7 oktober aan Greshoff geschreven: ‘Met gelijke post zend ik U het ms. + de ter inzage gezonden versbundel, die bij mijn vorig schrijven nog niet in mijn bezit was. Ik weet niet in hoeverre Uw plannen gebonden zijn aan de uniformiteit eener serie; zeker is dat het uiterlijk waarin deze bundel verscheen beter past voor Binnendijk dan voor mij. Ik schreef reeds over de kleur van het papier, die ik altijd gelig of ivoorachtig prefereer; ook de (lang niet kleine!) Beer is mij wat machtig; het zij met eerbied gezegd. Intusschen: laat ons niet over de huid twisten eer het dier is geschoten. Het kon wel zijn dat er in 't geheel geen bevredigende bundel van ìs te maken.’

12 Het is niet zeker welke drie delen uit de reeks Kaleidoscoop Stols stuurde. Mogelijk Thérèse Desqueyroux van François Mauriac, Jan Pietersz. Coen van J. Slauerhoff (dat echter pas in december officieel zou verschijnen) en Greshoffs eigen Gedichten 1907-1936.
De beide titels van M. Nijhoff die deze maand in de reeks Kaleidoscoop verschenen, zou Stols op 12 oktober (br.413) aan Greshoff sturen. Naar Florentijnsche verhalen van Arthur van Schendel, dat eveneens eind 1936 zou verschijnen, vroeg Greshoff op 17 december (br.432) expliciet, waaruit zou kunnen blijken dat hij nog geen exemplaar ontving.
Andere delen zijn, voorzover bekend, niet in 1936 verschenen.