'Pleidooi voor de liefde'

Pleidooi voor de liefde

Ongeveer tien jaar geleden zong Henk Tjon tijdens zijn eerste optreden het volgende lied waaraan ik moest denken toen ik de bundel van Trudi Guda in handen kreeg.

Birds flying high
you know how I feel
sun in the sky
you know how I feel
Birds flying high
you know how I feel
It is a new day, a new life
you know how I feel
And I feel good

And I feel good als ik Trudi Guda's nieuwe bundel ‘Vogel op het licht’ lees en herlees en na lange jaren weer in de Surinaamse poezie een bijzondere omgang vindt met ritme, woord beeld en klank. Daarom verdient dit werk meer aandacht dan alleen maar een korte aankondiging die in de pers werd gedaan.

Deze bundel is in tegenstelling tot haar vorige niet duidelijk gecentraliseerd om een onderwerp hoewel liefde een belangrijke plaats inneemt.

Vogel op het licht is geëngageerd met het totale leven en wel voornamelijk het leven in het geboorteland van de schrijfster.

De waarde van deze bundel ligt vooral in de wijze waarop zij haar geëngageerdheid vorm geeft. Ik zou willen zeggen niet op de bonkerige bijna wanhopige toon zoals wij die kennen uit de vele gedichtenbundels die er de laatste jaren verschenen zijn. Niet als een historicus die de feiten van een zich voltrokken proces noemt, maar juist het menselijk beleven achter de gebeurtenissen heeft Trudi proberen te vertolken en daarin is zij zeker voor een groot deel geslaagd.

Het lied van het leed van honderden in onze maatschappij die plaats moesten maken voor de ‘ontwikkeling’ toen de stuwdam gebouwd werd, net als het lied van de hoop en verwachting die met 25 februari gekoesterd werden, zingt ze ons in enkele gedichten.

Trudi putte veel inspiratie uit de muziek, wat niet alleen te vinden is in het melodisch element in haar gedichten maar ook in haar beelden.

Gitaar ben ik
zes snaren smartelijk gescherpt
van goede wil
schrijnende melodie

of

In jas
speelt de vos
viool,
draait de vingervlugge dandy,
dolk in de mouw,
met de mooiste vrouw,
Tok-Tak, tok-tak
let op de bokkepoten

Ze kan ook fel zijn.

Kan ik de jakhals
en de dieren die mij dreigen
's nachts
verzamelen onder een naam

Soms is ze cynisch, wat juist in de sociaal bewogen gedichten ons de mogelijkheid biedt boven de situatie uit te stijgen.

Is Minister thuis?
Hij doet niet open
De Hogepiet van de Hogeschool
blijft onbereikbaar boven

Naast vrij bekende, traditionele beelden vinden wij ook wat nieuwere die ongekunsteld aandoen.

Vrijen vogels de wind
zoent de zee het zand het
het zand het zand

of

Hoop oefent haar stem

Opvallend is ook de hantering van het perspectief. Binnen een gedicht verandert deze soms en hiervan is nog weinig gebruik gemaakt in de Surinaamse poezie.

En hoor
mijn vreden vogel
op het licht
Hoor mij
een vogel
vrede op het licht

Trudi heeft zeker een groei doorgemaakt. Deze 37 gedichten zijn een stuk beter dan de vorige, die o.a. wat het ritme en de beeldende werking betreft niet het niveau gehaald hebben van enkele uit deze bundel. Zeker zijn niet alle gedichten even goed, maar ik geloof wel dat de vernieuwingsargumenten, die ik hier heb proberen aan te dragen, reden genoeg zijn om dit werk te rekenen tot een van onze goede.

Bij deze bundel hoefde ik God zij dank niet steeds een bladzijde met errata op te slaan, wat vooral bij poezie ontzettend storend is. Juist bij kunst verdient elk onderdeel van het werk de nodige aandacht en als dat niet gebeurt zouden wij misschien niet meer van kunst mogen spreken. Daarom verdient een van onze oudste drukkerijen ‘Eldorado’ een pluimpje voor dit werk. Jammer is het wel dat alle gedichten een titel hebben en dat er toch een inhoudsopgave ontbreekt. Bij sommige gedichten is de titel een verduidelijking soms zelf een verdieping van het gedicht, maar bij de meeste lijkt hij een bijna willekeurig woord of willekeurige zinssnede uit het gedicht. Een mooie afsluiting vormt het laatste gedicht ‘Er moet ook stilte zijn’ en ik zal nu mijn typemachine stil laten zijn. -.

Stichting Wetenschappelijke

Informatie

Henna Goudzand