Metamorphosis et historia naturalis insectorum. Pars tertia et ultima

Y. Dry-en-twintigste bevindinge.

DEse Rupse heb ik den Olyphant genaemt, om dat hy de gedaente van een snuyte aen sijn hooft heeft, de snuyte van een Olyphant niet seer ongelijck. Sijn spijse zijn de bladeren van de wijngaerden, maer als sy out ende harder worden, houdt hy op van eten. Na den eten stelt hy hem

[p. 48]

selven tot slapen, met sijn hooft tegen het lichaem ghebogen, soo dat men het niet en kan sien, alsoo het in sijn lijf in-ghehaelt is, even ghelijck de Schilt-padden gewoon zijn te doen.

Dese Rupse is seer schrick-achtigh van aerdt, want als men hem maer in het alderminste aenraeckt, soo verschrickt hy tot dry of vier malen toe soo snellijk ende sterk, dat men ghedwongen wort selfs mede eenighsins te schrikken of sich te ontsetten, al ist dat men het wel van te vooren weet, ende meent op sijn hoede te wesen.

Hy weet met sijn snuyte seer rap te spelen, ende de selfde gints ende herwaerts te slingeren, item de selfde seer wonderlijck uyt te steecken ende dan weder haestelijck in te trekken,

[p. 49]

ofte oock om hoogh te verheffen; sulx dat het seer vreemt is om te sien. 't Gheen hy met de snuyte vat ende laet hy niet lichtelijk sich ontnemen; ende weet oock met de selfde snuyte groot ghewelt te doen met yets te trecken ofte voort te slepen.

Hy is seer snel van gehoor, 't welk ick op dese maniere bevont. Als ick op de vloer met mijn voet maer sachtelijk en streeck, soo verschrikte hy seer ende trock sijn geheel lijf in malkanderen, gelijck ick seer dickmael hebbe beproeft ende bevonden.

Als hy op houdt van eten ende sich wilt gaen stellen tot veranderinghe, soo laet hy hem selven los van boven nederwaert vallen, ende soekt na een bequame rust-plaets, welke tot sijn veranderinge noodigh is. Tot dien

[p. 50]

eynde beschickte ick hem eenighe stuxkens verdort hout ende wat wijngaerdt-bladeren, 't welck hem wel aenstondt, ende begon die stuxkens hout met sijn snuyte by malkanderen te slepen ende met de bladeren ende slijm dat hy uyt sijn lijf bracht, te samen soo te mengen ende te schicken dat hy daer uyt sich een bequaeme rust-plaetse bereyde, ende heeft daer na sich in die plaetse gheset tot veranderinge op den vierden September sesthien hondert vijf-en-sestigh. Ende nu jeghenwoordigh (dewijle ick dit schrijve namentlijck den vier-en-twintighsten Aprilis sesthien hondert ende acht-en-sestigh) leght hy noch in die veranderinghe ten huyse van Jaques Fierens, alsoo den Autheur Overleden is. Over vier dagen

[p. 51]

heb ick hem aldaer noch selve gesien, ende alsmen maer een weynigh over sijn lijf den warmen adem uyt sijn mondt wasemt, soo beweeght hy sijn lijf seer snel ende sterk. Alsmen hem op de handt neemt, ofte aenraeckt, is hy soo kout als een stuck ys: ende heeft alsoo sonder eenigh voedtsel nu alreede in de veranderinge ghelegen zedert den vierden September des Jaers sesthien hondert vijf-en-sestigh, tot op heden den achtienden Junii sesthien hondert ende acht-en-sestigh: doch hoe langhe hy noch in de veranderinge sal blijven liggen, ende wat daer van sal te voorschijn komen, moet noch met der tijdt nevens andere verwacht worden: ghelijk dan by den selfden Jaques Fierens alle de naer-ghelaten Dierkens,

[p. 52]

by den Autheur naer 't leven seer curieus geschildert te sien zijn, waer van de curieuse Lief-hebbers 't ghesicht noch altijts konnen genieten.

Immers is het een wonder om sien, dat de gemelde Rupse alreede sonder eenigh voedtsel, soo na dry Jaren langh gelegen heeft, ende noch soo sterck van leven is. Als ick bevondt dat hy (gelijck geseght is) in het aenraken soo kout is als ys, soo quam my in den sin, dat de groote koude deses Diers veroorsaken kan, dat hy by sijn dick, taey ende vette vocht, seer lange sonder voedtsel kan leven, alsoo door de koude ghematigheyt sijns lichaems, van de selfde vochtigheydt seer weynigh ende niet dan seer traeghlijk yets kan verteert worden. Gelijck dan oock de

[p. 53]

dagelijcksche bevindinghe ons leert, dat menighe Dieren, in den kouden Winter, stil ende als doodt ligghende, onder de koude Aerde, ofte in andere verborghen plaetsen, langhe leven sonder voedtsel, alsoose door haer stil ligghen, ende door de om-vloeyende koude, weynigh ofte by na niets van haer natuyrelijcke ende levendigh-houdende vochtigheydt verteeren.