Het huis
(1925)–Marnix Gijsen–
Auteursrecht onbekend
[pagina 55]
| |
Lof-litanie van Sint Franciscus van Assisi (1919) | |
[pagina 57]
| |
Franciscus die arm waart, bid voor mij. Mijn weekgeld sterft reeds zondagavond in rozenblaadjes op mijn kamer.
Franciscus die dichter waart, bid voor mij die m'n lange, jonge lokken uitstreek tot harden helm van idealistischen weerstand.
Franciscus die jong waart, laat jeugd bij me blijven: voedster die, oud, nog dezelfde grapjes vertelt als toen we onmondig waren. Laat ons dan even gul lachen - en niet uit medelij.
Franciscus die boomen en dieren en alles begreept, geef dat ik mijn vrienden en geliefden begrijp.
Franciscus die liefde genoeg hadt om niets te versmaden, open mijn hart als tolvrije stadspoort voor alle vreugd en alle pijn.
Franciscus die een wereld in u droegt en haar doorkneeddet met den deesem van uw eigen begrijpen, geef mij het zuivere inzicht.
Franciscus die zoo warm om me zijt in avondlof als den eersten beet in malsch versch brood, bid voor mij.
Franciscus in wiens leven plotse afgronden zijn van stilte, als voor wie over koele keldermonden gaand' den geur van riekende appelen opstijgen voelt, maak mijn adem rustig en krachtig.
Franciscus in wiens leven bergen van licht zijn, zoo heerlijk gloed-warm als den zoetroomigen geur van pastijbakkerij.
| |
[pagina 58]
| |
Franciscus wiens stem ik soms meen te hooren, naïef en geduldig, in den melopee-roep der dagbladventers, gij die roept het Eeuwige Nieuws: de Waarheid, bid voor mijn geliefden en mij.
Franciscus die voor ons staat met de harde blijnen van zaligend werk op uw ranke lichaam, geef ons den moed voor werk.
Franciscus die de wereld ingerukt zijt, weg uit de oase der verlauwing, met den wilden zegekreet van een sneltrein, heerscher der diepten.
Franciscus, handgranaat van rechtvaardigheid, die sloegt muren van schijneerlijkheid aan stuk, tot elke steen bloedde van rood berouw.
Franciscus die de hoogmoedige zielen verbrijzeldet tot vernedering: maar de lage bloem is meer dan het hooge onkruid.
Franciscus die, wilde hengst van dartelheid, plots op hol sloegt van ontzaggelijk verlangen naar de breede vlakte van God,
bid voor ons allen die bekneld zitten in banden van verknechting en minderwaardigheid.
Papaver van liefde in het egaal-geele veld der onverschilligheid,
Zonnebloem van hartstocht in den tuin der sluipendluie ranken,
Roos van zoetheid midden scherp-zwoele geuren van violen,
| |
[pagina 59]
| |
Luide cello van hartstochtelijke extase,
Heimwee-harmonica van smeltende teerheid,
zoo zijt ge o Franciscus,
Gij, wiens beeld door soms dorre woestijnen van leven is als kindergelach in mijn dood bureel - het rijt de donkerte van de wanden.
Krachtige toren van jubel,
Als op lentefoor in lachpaleis van zaligheid,
onstuimige danser,
IJle klokkeklank die m'aanvaart op windewiek,
Nachtegaal en leeuwerik van lof,
Rechte heirweg,
Avondstraat,
Allerluidstluidende klok,
Bloedende geranium,
Nachtelijke vuurpijl,
Vlammenpyramide,
Zomermiddagzon,
Alte Weise van hemelheimwee,
Zee,
bid voor ons dwazen, die het geluk zoeken in rust.
Ik zag U,
een ijle spitsboog van magerheid uw lichaam,
een speldekussen van boete uw zingende borst,
een gloeikous van wit licht uw mager gelaat,
| |
[pagina 60]
| |
en,
door koude woud van mijn jonge ziel, getoet plots als van een romantische jachthoren,
door avondstraat van vrede, laaie suizen van roodhelle tram,
door mistig rotspad, geweldig hoornen van postkoets,
door hunkervlakte van onbewustheid: mijn leven,
uw leven, plots, als een
tragisch rood-gestempelde expressbrief in een wit begijnhof,
maar simpel als een volkswijs, genot voor duizenden,
en simpel als kinderdans midden volksbuurt,
en simpel als sleebellen door sneevlakte,
zoo zijt ge O Franciscus.
Maar bij smart,
uw oogen als plotse fanalen,
uw stem als autosireen,
naar den afgrond aller liefde toe, naar God,
neem me mee,
lijk, los van de ree,
gerukt wordt een schip,
een harde slag, een dappere baar,
weg van het strand,
naar het heerlijke Land van OVERZEE.
| |
[pagina 61]
| |
Heilige, heilige Franciscus, hier zijn de morzels van mijn hart, meer heb ik niet - de woede honden van jeugd-dagen hebben alles verslonden,
hier is de koelheid van mijn klamme haren,
hier is de zwakheid van mijn zwervende voeten,
hier is de ijdelheid van mijn praatgrage tong.
Ik breng u het ellendig beste dat ik heb,
de myrrhe van mijn woorden,
de wierook van mijn vereering,
en het armzalige goud van mijn liefde.
Maar ook het beste dat mijn ziel gebouwd heeft draag ik u op,
de nagedachtenis van mijn vader,
de ernstige gestrengheid van mijn moeder,
de hunkerende weltschmerz van mijn broer,
het zoete zwijgen van mijn meisje,
en de heerlijk-weemoedige ironie van mijn vriend.
Franciscus, voor U heb ik mijn mooiste woorden uitgezocht, mijn schitterkralen, die uitspatten voor de bestofte moeheid uwer voeten als koele zeepbellen, evene laving uwer gloedende teenen.
Ik bid u, verhoor mij Franciscus,
Gij die een wolf hebt getemd, help me de groote huilbende van mijn hartstochten temmen,
| |
[pagina 62]
| |
Gij die de zon bezongt, laat me mijn leven moduleeren op een zachte rythme van innigheid,
Gij die meer dan de kunst van sterven ook de kunst van leven begreept, laat me het leven loven, en den dood verwachten als een roerlooze boom de bijl. Pal.
Franciscus die voor de visschen prediktet, laat me ook zingen, doelloos in de menschen,
Gij die uw lijf beborduurdet met het fijne geduld der geeseling,
geef mij mijn dagelijksche pijn,
Gij die U niet schaamdet naakt te staan, geef me den moed, in de naaktheid van mijn woord, voor de Farizeërs dezer wereld te treden,
Gij, die kerken gebouwd hebt en moeizaam elken steen zocht, geef me den moed uit de verveling der dagvrachten het gulden huis van mijn rust te bouwen.
Geef me, Franciscus, de gaaf des gebeds.
Mijn ziel is als een trillende vlieger, hunker naar wolken,
Weze uw aandenken de onontbeerlijke olie,
Weze uw steun de koenheid die het looping the loop ondernemen doet,
Weze uw woord mijn veilige valscherm door luchtlagen van laffe zoelheid,
| |
[pagina 63]
| |
Weze uw mond de bronzen klok van zekerheid: op haar betrouwen de menschen om de luiken te sluiten op hun rust.
Geef aan mijn moeder lang leven,
Geef aan mijn broer rust,
Geef aan mijn vriend kracht,
Geef aan mijn meisje alle geduld,
Geef me smart om van te zingen,
Geef me tranen van ontroering,
en - laat me vragen drie dingen, niet waar? vooral en vooreerst - geef aan allen en geef aan mij, een vaderland om te beminnen,
Geef, - en hier smeek ik u ‘de profundis’ van walg - dat de menschen elkanders Vaderland leeren beminnen,
Laat de wereld worden één gansche vreugde van witten vrede en algeheele communie, gelijk uw blije naakte lijf toen gij stierft. O mijn vriend, mijn broer, mijn heilige vader Franciscus.
Amen.
Oogst 1919. |
|