|
| |
| |
| |
Het Stoomgevaerte.
Benedicite omnes virtutes
Domini Domino.
Dan. III. c.
De aerde davert en van onder
De aerde dreunt en wederdreunt een wonder
Doof geronk; de landman houdt
Op van werken, staet, en schouwt
Waer hy, ievers opgevaren,
Kan het zwart geweerte ontwaren
Dat zyn bevend hert ontstelt:
Al zyn hope bloeit in 't veld.....
- De aerde gromt weêrom van onder
Zyne voeten, en, het wonder
Donderend gebrom rolt voort,
Dat hy 't klaer- en klaerder hoort,
En, dáér komt het: 't nadert, 't nadert,
't Is daer.... ziet gy hoe 't gebladert,
En de grond, en alles, dook
In een wolk van damp en rook?
Ziet gy 't over de aerde varen,
Immer naedrend, immer nâren
| |
| |
Tot dat, lyk een bliksemvier,
't Scherpe tierende getier
Uit de wolk berst? zy scheurt open
En daer komt vóóruit gekropen
't Yselykst serpentenhoofd
Met het kronkelend lyf! verdoofd
Slaen myn ooren bal, zy tuiten
Weg en weder van het fluiten,
Van het gorglend borstgegrol,
't Rammelend metaelgerol,
't Knerzelende tandgeknetter,
't Kletterende rengekletter,
Dat, al branden op de schenen,
Rent en rukt voorby... verdwenen....
Ei! de man die schouwend staet
Op de baen te wachten, slaet
Hand aen 't lyf en voelt het leven,
Vlugtend, in zyn boezem beven....
- Dampgedrogte, in 't vier geboeid
Dat u rond de lenden gloeit,
Dat den grammen moed, ontstoken,
Doet al door uw aedren koken;
Kracht ontembaer, en bestand
Om de flauwe menschenhand
Die u miek, om duizend handen,
Om tienduizende verstanden
Te overrompelen, dampgeweld,
Dat geen mensche palen stelt
Of in banden weet te smeden,
| |
| |
Komt, en 't yzren voetspoor stampt,
Blyft dat voetspoor vast geklampt;
De aerde schudt, de bergen storten,
En hun watervloed, gestoord,
Vlugt ter bronnewaerd; men hoort
Berg en bosch en dal weêrgalen
Op het zuchtend ademhalen
Van uw heesche reuzenborst.
Gloeijende van dravendorst,
Scheurt gy 't stil geluchte aen vlenderen,
Werpt aen stuks geknersde zenderen
Storremt altyd voort... Wee hen
Die u tergen! maenden zorgens
Vinden z', huis en have, 's morgens
Die g'hun toespuigt. - Reuzensterk
Zyt gy, kind en slaef des menschen?
Doch, zyn onbetembaer wenschen,
Onbetembaer zelf, en zult
Gy niet stillen: opgevuld
Met wat kostelyke schatten
Berg, en groeve, en zee bevatten,
Voert hem, sneller als de wind,
Tot waer gy de palen vindt
Van het aerdryk: zonder palen
Is zyn wenschend' hert, en, falen,
Falen moet uw reuzenkracht.
Woedt, en schudt uw felle magt,
Wringt zyn banden, breekt de boeijen
Die om uwe lenden gloeijen
| |
| |
Bonst hem op het lyf, en strooit
Zyne leden verre.... nooit
Zult gy de begeerten mindren
Van den mensche. - Weent, gy kindren,
Stortende, bezweken schier,
Op het natte nieuwspapier,
Waer uwe oogen dierbre namen,
Straks verschrikkend, tegenkwamen:
‘Vader! vader!’ - ‘immer voort!
Blindelings vooruit geboord
In de zwarte toekomst: heden
Nog een stap vooruit geschreden,
Nog een stap vooruit gestoot,
Morgen groeten wy de dood!
Morgen!’ - Ja, vooruit gevlogen:
Dapper aen! den tyd bedrogen
En de ruimte niets gemaekt:
Alles op- en doorgeraekt,
Allerschrikkelykste wonder
Onzer wereld, dat den donder
Maer, een overwinnaer vindt
In den wil des Allerhoogsten:
Vaer vooruit! om glorie te oogsten
Voor den Heere; voorewaerd,
Aller christnen blyde zegen
Volge, en kome u blydzaem tegen,
Gods bevelen voert, en 't ryk
Van den heilgen vryen Vrede
Helpt verbreeden! Uwe schreden
| |
| |
Zyn, als zendlingschreden, schoon
En gezegend: van den throon
En den scepter die te Roomen
Heerscht, zal sneller henen stroomen
't Groot Bevel, en op uw spoor
Vliegt het gansch de wereld door!...
- Voert gy dappre krygersbenden,
Die met stael omgorde lenden,
Vlammende oogen, kokend bloed,
Mannenvroomheid, helden moed,
Ende wreeden Oorlog dragen,
Meê met hun, vliegt, onvervaerd,
Meê met hun, ten strydewaerd,
't Aengebeden zoet gemengel
Van den Mensche met den Engel,
In die zuivre Maegd gekleed,
Die gy, krygers, ‘Zuster’ heet,
En gy, weezen, ‘Moeder’ stamelend
Vasthield, rondom haer verzamelend,
Toen ze, Moeder van verdriet!
Ach! u tweemael weezen liet!
- Vaer vooruit! den tyd bedrogen,
Stoomgevaerte, en vóórgevlogen! -
Voert gy de onverzaedbre borst
Van den mensch, die altyd dorst
Altyd hongert naer genuchten,
Goud in elk een zyner zuchten
Zucht; in iedren oogslag, goud,
Goud en altyd goud aenschouwt;
Die zyn herte en ingewanden,
Gods gewyde tempelwanden,
| |
| |
God ontzegt, en rond het goud,
Dáér een andren tempel bouwt
Nog iets eedler voert gy, ja,
't Zyn er nog, in Vruchtbaer Vlandren,
Christene borsten, die voor andre en
Hoogverheevner heldendaên,
Stoom, u doen te werke staen
Dan een handvol goud te gâren:
Sneller moest gy, sneller varen,
Trage stoomtuig, nóg zoo snel
Vliegt de Priesterziel: - ‘Vaerwel,
Vaer gy wel, beminde moeder,
Vader, zuster, ende broeder,
Vaer gy wel, myn vaderland
En myn vrienden! 't kruise brandt
In dat herte, en 'k zal niet rusten
Eer ik de allervoorste kusten,
Met dit eigen Kruis beplant,
Groeten mag: myn vaderland!
Vaer vooruit!... ik zie..... ze wachten
My, de zwervende geslachten,
Schouwende naer 't Westen heen,
't Westen, met de aenbidlykheên
Van Gods Hemeldauw beregend,
't Westen, boven al gezegend
Land, wiens trotsende gelaet
't Schittren van de Zonne haet,
En zich zelven wil verlichten,
'k Zie... ze wachten!... en ze rigten
Met hunne oogen, blindgelast,
| |
| |
En hun altydweenend' herten,
Weenende, om de bittre smerten
Van het helsche slavenjuk,
Al tot my!.... vooruit dan, ruk
Sneller voort en sneller voorder,
Wat u tegenstand biedt, boor der
Dapper door! 'k ben onverschrikt!
Is het sterven my beschikt,
Sterven durft hy, die maer leeft om
God, en 't hoogste dat men geeft om
Hem, wat is, wat kan het zyn?
Weze 't sterven zonder pyn,
Weze 't onder beulenhanden,
Weze 't in de kerkerbanden,
Weze 't met het kruis omhoog,
En de martelkroone in de oog,
En de blydschap op het wezen:
Sterven kan maer sterven wezen!
Vaer vooruit dan, voorewaerd! -
Storremende stoomgevaerte,
Dat de dwaze mensch zyn eigen
Werk durft roemen en, verdreigen
Schier den Hemel, in zyn waen
Dat hy op zich zelf kan staen,
En dat al zyn flauwheid magt is,
Werk van God, Wiens alle kracht is,
Werk van God, die alles kan
Weêrom niet zyn, en ontworden,
Die met Zyn geweld, omgorden
Kan het kleinste graentje zand,
Werk van God, Wiens magtig hand
| |
| |
Kracht heeft in den damp gestoken,
Die den mensch die kracht gedoken
Of ontdekt zoo 't Hem geviel,
Die ze vóór het storremwiel
Heeft gespannen en doen draven:
Werk van God en Zyne gave,
Vaert, waer Hy den teugel wendt,
Dáér naertoe gezwind; erkent
Geen gestolen heerschappye
Van den mensche op u, gy vrye
Vaer vooruit! en, dóór de baen
Van den Heere u voorgeschreven,
Zynen wille doorgedreven,
Zynen wille alleen; - veracht
Die u wille en wetten tracht
Op te binden, - die niet God-zyn
Eigen willen en gebod zyn.
Vaer vooruit en voorewaerd,
Storremende stoomgevaert!
De aerde gromt alom, en onder
De aerde wederbauwt een wonder
Donderende grommlen voort,
Dat en mensch en dier verstoort;
De aerde davert, en al onder
Dreunt en dreunt een doof gedonder,
Mindrende, als of rolde 't voort,
En... nog nauwlyks dat men 't hoort!...
De aerde deunt,... zy beeft... en onder-
tusschen, hoort men nog 't gedonder,
Stervende in het bladgeril...
't Sterft... en stervend blyf' het stil...
|
|
Auteursrechtvrij