Nagelaten brieven

Brief no. 23 Aan G.J. de Clercq

Datum: 18 april 1853

uba

Maandag 18 April^*

De twee voorgaande zijdjens schreef ik U mijn Waardste, als Gij ziet, juist een week geleden. Ik zend ze U nog - niet om het bijzondere dat er in staat, maar opdat Gij weten zoudt dat ik U in den geest nog ben vooruit geweest met het hervatten onzer korrespondentie - maar ook, hoewel, ik heb zoo veel te doen en - ik doe het zoo van harte graag, zoo goed ik kan.

Dank voor Uw lieven langen brief, die mij uitnemend verkwikt, althans ook wat ge mij schrijft van den Oudste^1.. Ik moet eerlijk bekennen dat ik tegenwoordig den ‘Man der vele talenten’^2. niet meer zou kunnen liefhebben als vroeger, indien ik de hope op eene verandering in zijn dorre nare lebensanschauung gantsch op moest geven. Het heengaan van Schick^3. heeft mij diep getroffen. Ik ontfing groeten van zijn zuster Annette, die mij nog niet schijnt vergeten te hebben, schoon ik haar slechts eenmaal ontmoette - door Henriette Starck^4., sinds Donderdag ons een zeer lieve logée - bij wier familie Schick veel aan huis kwam en die zelf een vriendin is van Annette S. Ik hope deze laatste van de week een bezoek te gaan brengen. 'k Had wel gewild dat Gij Zondag bij mij in de kerk geweest waart. 'k heb onder vele impressies gepredikt^5. - en dat is het ware. Van preeken kom ik op fantasie - met een zonderlingen sprong. Een mensch kan wat sprongen in zijn leven maken!

* Deze brief begint op 11 april; wordt voortgezet op 18 april en eindigt op dinsdag 19 april 1853.

1. De oudste broer van Gideon de Clercq.

2. Toespeling op de Bijbel, Matth. 18: 24; 25:15-28.

3. Schick had een zuster Annette, die bevriend was met Familie Brouwer Starck-Verkade te Den Haag. Hij overleed in 1853.

4. Zie Biografie J. Brouwer Starck.

5. Zondag, 17 april 1853 gepreekt in Delft.

[p. 22]

t'Is een delicieus idee dat Uw Anneke Hollandsch zal leeren uit mijn ondeugende taalstudietjens^6.. 'k Vind het gloeiend aardig: ook zou ik U nu meteen het boek wel zenden - indien ik niet de grootsche belofte had afgelegd dat ik er van de week iets uit zou voorlezen, op dringend verzoek van mijn lieve Vrouw, die het wel maakt en U groet met vele groeten. 'k Vind het amusant de ‘complimenten’ eens in 't midden van een brief te zetten, in plaats van achteraan. Vraag toch eens aan Daan en Sien^7. wanneer ze eindelijk van plan zijn ons eens te komen opzoeken - dat duurt vrij lang.

Na een kleine pauze door een jeugdig oponthoud veroorzaakt, krabbel ik nog wat door. Gij moet het nemen zoo als het valt. Als gij bij mij op mijn gezellige studeerkamer zat, zou ik U eindeloos veel te vertellen hebben.

Daarom luister en neem ter harte de volgende vermaning (neem ter harte ...: Beste Vriend, als Gij nog eens lust hebt een paar dagen te komen praten laat het niet om een zuinigheid, die ik zeer hoog in U apprecieere - maar kom toch altijd, ook zonder vreeze van indiskreet te zijn. Ik ben altijd bang dat Gij eens in U-zelven zegt: Ja ik zou ze - al was t'op een dagjen heen en weêr wel eens willen gaan zien - maar de reis! Breng toch uw Anna eens spoedig meê ... ik verzeker U, dat U bij leven en welzijn, veel liefde hier vinden zal. Mijn tuin wordt delicieus en ik heb nooit zoo kinderlijk naar de bloemen verlangd als van 't jaar - - - Gij bemerkt dat ik babbel. Ik zou nog wel eens wat langer in de stad mijner Vaderen^8. willen vertoeven - maar ik heb waarlijk geen tijd - niet alleen om den wille van mijn preêk - want daar begin ik tegenwoordig wel eens Vrijdag aan (de vorige dagen denk ik) maar er is zoo schriklijk veel te doen, dat als men ietwat goed wil doen, de dagen der week te weinig zijn en hier dank ik God voor - ik dacht niet, dat ik ooit zooveel liefde voor mijn werk etc. zou hebben - als ik heb. Daar is een herscheppende kracht in het evangelie, Vriend! Dat voel ik - schoon ik nog alles behalve gantsch een nieuw mensch^9. ben, als ik wenschte, als ik hope te worden - door Gods genade! 'k Dacht dat ik vandaag hier nog t'een en ander bij zou kunnen voegen van wat meer ‘consistentie’ doch eilaas, ik schrijf alleen nog maar een paar woorden om einde aan mijn fragmentarisch schrijven te maken. Groet van ons de Moeder - Aad - Goos - Gerrit - Scholten etc.^10.. Met Fantasio^11. ontfangt ge nog een velletjen - doch wacht er niet op om mij te schrijven. In een zin à part verzoek ik oprechte vrienden groeten aan Uwe Anna en blijve - al Keur ik het zeer af dat Gij niet geteekend^12. hebt en al ben ik meer en meer in mijn protestantsch gevoel gesterkt schoon ik ‘de liefde’ meer dan ooit in praktisch leven beoefene,

Yours truly

P.

Zeg aan Adriaan dat als Simons van zijn laauwheid geweten had en hem ontmoet - hij stellig en Goosjen er bij voor altijd uit de gratie zouden zijn geweest. 'k Ben nog een oogenblik van plan geweest het Simons te gaan vertellen.

6. Waarschijnlijk vertalingen, die de dichter zelf als taalstudies beschouwde.

7. Daniël de Clercq en Gezina Goudswaard.

8. Amsterdam.

9. Een toespeling op Efeze 2:15.

10. Zie brief no. 13, noot 5-7.

11. Fantasio: Complete Gedichten 1912, 329-354.

12. Dit heeft waarschijnlijk betrekking op de April-beweging van 1853.