De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 17. Brieven 2357-2515

2389 Van Pieter van Montfoort
Augsburg, 20 september 1530

Hartelijk gegroet. Hoewel ik steeds bedenkingen heb gehad een brief aan u, zeer geleerde heer, te richten en wel omdat een bijna primitief schaamtegevoel mij zo adviseerde, heb ik toch op aansporing van onze vriend Quirinus^1. zoveel moed gevat dat ik ook degene tegen wie de hele wereld opziet, durfde te schrijven. Het werkje van de man uit Trabzon^2. dat u mij hebt gevraagd, heb ik hier niet, maar zodra ik in Mainz ben teruggekeerd zal ik het u sturen. In elk geval bewonder ik uw oprechtheid en uw zelfbeheersing, aangezien u zelfs bereid bent die werken uit te geven die met uw opvatting in tegenspraak zijn, zodat het iedereen vrij staat zich een mening te vormen en de lezer door het vergelijken van tegengestelde meningen beter wordt geïnformeerd. Maar ik laat dit voor wat het is en ga om niet de indruk te wekken meer vleiend dan vrijmoedig te spreken tot andere zaken over.

Toen ik kort geleden in Haarlem verbleef - ik was als afgevaardigde van mijn zeer genadige vorst, de kardinaal van Mainz^3. naar Brabant gestuurd - en ik met de vroedschap verschillende gesprekken voerde, kwamen wij toevallig over het kiezen van een pensionaris (zoals zij hem doorgaans noemen) te spreken. Want degene die nu dit ambt vervult, is vanwege zijn ouderdom en omdat hij vaak aan verlamming lijdt, hiervoor minder geschikt. Daar-

1. Quirinus Talesius.

2. Georgius van Trepizond (Trabzon); mogelijk een manuscript van diens Latijnse vertaling van Chrysostomus.

3. Albert van Brandenburg.

[p. 83]

naast is een ander, een jongeman aan wie dit ambt was toegekend en in wiens levensonderhoud onze burgemeesters voorzagen om in Den Haag de praktijk van het recht te leren, overleden. Bovendien heeft een andere jongeman aan wie de burgemeesters op mijn advies hadden besloten dit ambt toe te wijzen, een wijding ontvangen; daarom komt hij voor deze functie, omdat zij natuurlijk werelds is, niet in aanmerking. Toen ik dit onze vriend Quirinus vertelde, begreep ik dat hij dit ambt, als het hem werd aangeboden, niet zou afwijzen. Integendeel, hij vroeg mij mijn vader Jacob van Montfoort de Hoeff, nu burgemeester in Haarlem,^4. hierover te schrijven om na te gaan of de vroedschap dit ambt aan Quirinus wilde toewijzen. Ik denk - ik zou zelfs durven zeggen, ik weet - dat dit zonder problemen zal gebeuren, als Erasmus zo vriendelijk zou zijn Quirinus die hij al door en door^5. kent, zelfs met een enkel woord bij mijn vader en Frans de Witte, de burgemeesters, aan te bevelen. Want zij zouden veel belangrijkere dingen doen om u een gunst te bewijzen. Ze waren immers van plan voor het vervullen van dit ambt een jongeman op hun kosten in Frankrijk te onderhouden, zodat hij daardoor met zijn kennis van het recht en het Frans beter geschikt zou zijn. Verder zal ik eerst mijn vader schrijven en alles onderzoeken om daarna Quirinus hiervan op de hoogte te stellen, zodat u door hem wordt geïnformeerd en u als u wilt met meer succes kunt schrijven.^6. Want ik zou niet willen dat u iets tevergeefs aan onze stad vraagt. Het ga u goed en geef Quirinus de schuld dat ik u heb durven schrijven.

Augsburg, 20 september 1530

Van harte uw Pieter van Montfoort de Hoeff

Aan de meest geleerde heer in de heilige theologie en alle geesteswetenschappen Desiderius Erasmus van Rotterdam, zijn meester die de hoogste achting verdient. Te Freiburg im Breisgau

4. Onjuiste mededeling; Van Montfoort was sinds 1529 geen burgemeester meer.

5. Letterlijk ‘van binnen en op de huid’; Persius 3, 30.

6. Er is geen brief bekend waarin Erasmus Quirinus aanbeveelt voor deze functie. In 1532 werd Quirinus pensionaris.