Brieven aan Frits Smit Kleine

[p. 22]

27 december 1878

Uit deze brief valt af te leiden dat SK. kortere of langere tijd bij de familie van E. in Velp heeft gelogeerd, waarover E. hem in dit schrijven - men mag wel zeggen onder invloed van de opvattingen van Taine - enige gedetailleerde inlichtingen verstrekt. Van E.'s moeder, wier meisjesnaam Anna Elisabeth Petronella Verwey Mejan luidde, waren Klaas en Henri broers. E. spreekt n.a.v. Henri immers over de koppeling Mejan en van Reede; zijn grootvader van moeders zijde nu, mr. Gerardus Wouter Verwey Mejan, was gehuwd met Henrietta Elisabeth Baronesse van Reede van Oudtshoorn. - Het ambtenaarstype in een provinciestadje waarover E. schrijft had hij nodig als model voor Jan uit de novelle ‘Fanny’, in Een Drietal Novellen (W.C. de Graaff, Haarlem 1879), waaraan hij toen werkte, en die inderdaad van 10 tot 4 van huis is. Het verhaal verscheen eerst in De Banier 1879 II p. 1-91. - Over de verhouding van E. en zijn broer Gerard staan ons geen feitelijke gegevens ten dienste. - De Bretonsche Jonker is de titel, door Busken Huet gegeven aan zijn vertaling van het verhaal Jean de Thommaray van Jules Sandeau. Het werd in 1873 gepubliceerd in Huet's Algemeen Dagblad van Nederlandsch Indië en in 1878 in Nederland.

's Hage 27 Dec. 1878

Amice,

Ziehier de beantwoording van je vraag:

1^o	De man, Klaas, doof, dom, zeer goedhartig, gebukt onder een toestand dien hij niet meer afschudden kan, slachtoffer van zijn broeder, ook zenuwachtig gelijk al wat Mejan heet.
2^o	De vrouw Gesina, vulgo Gees. Gezonde boerin, leep maar onontwikkeld, schijnbare goedhartigheid, verborgen geilheid meer de zaak zelve dan een bepaald individu begeerend, thans lijdend aan asthma.
3^o	Der Dritte im Bunde Henri. Mephisto op en top, aan wien de grootste idealist geen enkelen edelen kant zou kunnen vinden. Oorspronkelijk officier zonder moed of ambitie, ontslag genomen omdat zijn kameraden den zwendelaar ten slotte uitkotsten, daarbij brandgierig, heeft gereisd (Egypte, Noorwegen enz.) zonder zelfs miauw te kunnen zeggen bij zijn terugkomst, heeft uiteindelijk zijn verveling en zijn angst voor den dood bij zijn vriend en broeder ingekwartierd, is nu rechtens eigenaar van stal en kelder, maar feitelijk onbeperkt heerscher in huis. Al zijn domme broeders trachtte hij op de een of andere wijze naar den kelder te helpen, terwijl in hem het verstand van zijn vader insliep. Van zijn moeder heeft hij het egoïsme en de geilheid, in 't algemeen is hij het best geslaagd product van de koppeling Mejan en v Reede. Vol uien, in vuilheden van Raden niets toegevend, royaal als hij van het geld zijns broeders trakteert.

[p. 23]

4^o	Oudste zoon, waterhoofd, te lang in de moeder blijven zitten, ontwikkeling der voortplantingsorganen ten koste van de hersenen, vreet en aait zijn zusters (Gerard. N.B Alle Gerards in de familie (5) zijn mislukt.)
5^o	Oudste dochter, Anna, Wulpsch en leep. Hérédité de la mère.
6^o	Jongste dochter, Henriette, Leep, valsch, wulpsch maar wel aardig. Hérédité de l'oncle.

Milieu. Atmosfeer van domheid en lage passiën. Gevoel van minderheid dat hen bang maakt met anderen omtegaan en tegelijkertijd van den kant der mannen pretensiën op stand en naam.

Wees een beetje voornaam, lach om oome Henri, bemoei je niet meer met tante dan juist genoeg om te zeggen dat het eten lekker is, vertel eens dat ik van plan ben oom Henri inlichtingen aangaande Egypte te komen vragen (ik vraag ze natuurlijk zonder noodzaak) doe mijn groeten aan allen, spreek niet te veel over Letterkunde (zij lezen de Vragen des tijds) vraag veel over Velp, jacht, tuinbouw en den koning, maar zeg weinig. Spreek nooit over de verhouding van mijn broer en mij.

Henri biljart meesterlijk. Drink smakelijk mede en eet vooral veel.

____________________

De Bretonsche jonker viel mij tegen. Karakter te ingewikkeld om zo kort te behandelen, alles te verhalend, weinig teekening.

Ik moet in een provinciestadje een ambtenaarstype hebben bijv. ter secretarie. Noem mij eens een betrekking bijv. van ƒ1500-2000 of 2500 Hij moet van 10-4 uur uit kunnen blijven. Leeftijd 30-35 jaar. Zend mij bij gelegenheid eens formulier en adres ter ontslagneming uit de Hervormde kerk.

Hoe heette het jonge mensch met wien wij Dinsdag de Witte verlieten? Maakt gunstigen indruk.

Je begrijpt dat een digestie bezoek bij ons pas de rigueur is en dat bezoeken zeer dikwijls ten onpas bij mijne moeder komen.

Veel succes op Velp

Je hebt met je mooie moraal mijn moeder zoo ingepakt dat zij spoedig hoopt het vervolg er van te mogen hooren.

tt

Marcellus Emants