Inwijding

[p. 413]

Epiloog

Ruim een maand na Tonia's begrafenis traden twee jonge advokaten op het gewone avonduur de Witte binnen en ze waren de glazen tochtdeur nog niet door gegaan, of de vraag had geklonken: ‘Nu... wat zeg je van van Onderwaarden?’

‘Hebbe ze 'm benoemd? Is-t-ie Kommies-griffier?’

‘Hij is 't.’

‘Da's toch ook weer 'n fijne benoeming! Op de griffie heeft ie zich onmogelik gemaakt door z'n slordigheid... hoeveel zake door 'm verknoeid zijn van de weinige, die-d-ie gehad heeft, zou 'k liever niet uitrekene... en als-t-ie op zulke verdienste z'n aansprake durft gronden om Kommies-griffier te worde, dan zet... God betere 't... de Tweede Kamer 'n man als van Nooten voor hem op zij. Is dat nu geen schandaal?’

‘Natuurlik is 't 'n schandaal; maar dat zijn immers de meeste benoeminge. Je vergeet, dat van Onderwaarden de grote verdienste bezit van d'r 'n oom op na te houwe, die professor Huizingen heet.’

‘Heeft die 't 'm gelapt?’

‘Wat zal 'k je zegge? Oom en neef zijn van 't zelfde deeg gekneed... allebei intriegantjes en tegelijkertijd bang zich aan koud water te brande. 'n Beetje konkele is al wat ze durve; maar met konkele... als je goed weet

[p. 414]

te konkele, kom je soms verbazend ver. Bij zulke benoeminge vechte haast altoos twee honden om 'n been. Achter die twee kandiedate staan twee partijen en... dan loopt de derde, die geen partij achter zich heeft, met de kluif weg. Oom... de deftige professor, de staatsman achter de scherme, de integere mens door mede- en tegenstander gelijkelik geëerd... die lepe oom heeft alles bijtijds goed ingezien en toen...’

‘Toen is-t-ie aan 't konkele gegaan. Ik snap d'r alles van; maar nu zou 'k toch wel 'ns wille wete, waaraan de Kamerlede bewere, dat ze van Onderwaardens geschiktheid voor 't Kommies-griffierschap kunne beoordele.’

‘Waarschijnlik aan de kompliementjes, die Theodoortje op z'n honderd viezietes aan ieder onder vier oge gemaakt heeft. En dan... als je lid van de Kamer ben, kan je immers alles beoordele. Maar... alle gekheid op 'n stokkie... jij miskent van Onderwaarden toch. Op de griffie mag-t-ie slordig en lui zijn geweest... voor mijn part heeft ie al z'n zake tot nog toe verknoeid... ik ken 'm van Utrecht en ik verzeker je, dat ie lang niet onknap of ongeschikt is. Als-t-ie maar eenmaal z'n draai genome heeft, zal-d-ie 'n heel bruikbaar ambtenaar worde.’

‘Ik heb 't meer hore zegge; maar sedert ie aan de scharrel is geraakt... en dat is-t-ie, geloof ik, dadelik na z'n promosie...’

‘Ach, praat toch niet na, wat er wordt geleuterd! Van Onderwaarden is net zo min 'n scharrelaar als jij of ik. Hij had 'n meid... da's de hele geschiedenis; maar die is dood en nu zou 't me niets verwondere, als-t-ie binnekort 'n schitterend huwelik deed, want ambiezieus is-t-ie en uitgerekend...’

‘Stiekem is-t-ie. Hij heeft 't achter de mouw. Ik mag 'm niet. Als 't 'm in z'n kraam te pas komt, acht ik 'm in staat... z'n best vrind zonder enige aanleiding de rug toe te draaie.’

‘Nu... zo erg is 't niet. Ik ken Theodoortje. Hij is 'n beetje karakterloos, da's waar; maar daar boft ie bij. Wat doet iemand tegenwoordig nog met 'n karakter?... Maar z'n beste vrind de rug toe te draaie... nee, dat geloof ik niet. Hij zal 'm late lope... da's alles en dat zal 'm toch nog spijte. Hij is heus niet slechter dan de meeste mense.’

‘Jij hebt 'n fijn iedee van de mense... Overigens... wat mij betreft, moge ze 'm mienister make.’

‘Zover zal-d-ie 't wel niet brenge. Daarvoor mist ie de nodige brutaliteit. In Utrecht dorst ie nooit op de voorgrond te kome. Eigenlik is-t-ie bedeesd.’

[p. 415]

‘Maar verwaand en middelmatig... zoals trouwens alle verwaande lui.’ ‘Ja wel; maar die verwaandheid durft ie alleen tone, wanneer-d-ie heel zeker is van z'n zaak en 'n goed mienister... dat zal je me toegeve... moet zich juist des te onbeschaamder were, naarmate-d-ie zich minder zeker voelt. - Nee... mienister, dat zie ik van Onderwaarden niet worde; maar, dat ie 't aardig ver zal brenge... tot 'n man van gewicht... let 's op, wat ik je voorspel. Hij krijgt de Nederlandse leeuw... zeker op z'n tijd... misschien nog wel iets vroeger.’