De Amsterdamse boekhandel 1680-1725. Deel 3. Gegevens over de vervaardigers, hun internationale relaties en de uitgaven A-M

Braakman (Adriaan) 1664-1720, Geref.

Leven

Ged. Zuiderkerk 4-5-1664, begr. N.Z. Kapel 6-2-1720 (onverm.), zoon van Adriaan Braakman, koopman, en Maria Schelte, ondertr. kerk 2-4-1695 Christina Stephinia van Velsen, geb. 's Hertogenbosch 1669/70, begr. N.Z. Kapel 14-7-1723 (onverm.), dochter van Nicolaas van Velsen, commies van 's lands magazijn en forten in Den Haag (N.A. 6463, 339 en 6478, 286).

2-12-1697 test. voor not. de Wilde (N.A. 6454, 52).

24-10-1722 test. voor idem (N.A. 6462, 75).

Adressen

23-10-1692 Beursstraat bij de Dam. Hij huurde van 1-5-1693 (maar misschien al iets eerder) tot 1-5-1712 van de stad Beursstraat 6, eerst voor f 430. -, later voor f 440. -; 1720 Prinsengracht bij de Leidsestraat, 1722 en 1723 Singel in het Klooster. Uithangteken de Stad Amsterdam.

Boekhandel

23-10-1691 poorter als boekverkoper, 29-10-1691 gildelid, betaalt tot en met 1713, dan uitgescheiden. Op 21-7-1713 werd François Beetjens, de knecht van Braakman, in de Blomdwarsstraat voor overlieden geciteerd om het gilde te kopen (G.A. 90).

9-3-1694 boete van f 100. - wegens het verkopen van een libel (Schoutsrol).

19-9-1696 fiat op rekwest van de executeurs van Abraham Wolfgang, om de boeken, die Braakman op de veiling van 16-12-1694 heeft gekocht (105 Conjurations de Fuesque (zie Willems 1352) à 3/8 st. en Godard met platen, figuren en het recht van copie voor f 1100. -) en ondanks verschillende aanmaningen niet heeft laten afhalen, te mogen verkopen (R.A. 775, 109).

26-7-1708 verklaring voor not. van der Groe van Abraham Bosman en Adriaan Braakman, dat de 420 exemplaren van het Theatre Italien, die aan Bosman verhypothekiseerd waren, door Braakman aan Hendrik Schelte zijn verkocht en door Bosman zijn geleverd, welke laatste van de koopsom f 850. - heeft ontvangen ter afdoening van zijn vordering, terwijl de rest van de koopsom, f 830. -, is uitgekeerd aan Adriaans broer Schelte Braakman (N.A. 6611, 901).

24-2-1711 kocht von Uffenbach bij hem voor f 5. - Koerbag's Woordenboek en vertelde Braakman hem, dat de schrijver hiervoor geruime tijd in het Rasphuis had gezeten (Merkwürdige Reisen III 554).

20-2-1716 verkoop door Braakman van een privilege (KS 560).

13-7-1723 beneficie van inventaris (cred. o.a. Coenraet Kops, wed. Paulus Stegman en Sonen en Dominicus Josephus de Haan), zie ook A.C. 6-7-1724. (R.A. 2044, 127).

13-15-10-1723 veiling van o.a. boeken van de weduwe Braakman (G.A. 99).

[p. 44]

Uitgeverij

Van 1692 tot 1708 verschenen uitgaven op zijn naam, vrijwel uitsluitend in het Frans, in 1701, 1702 en 1703 telkens een uitgaaf in het Hollands, in 1706 in het Frans en Hollands.

23-10-1692, 21-7- en 17-9-1693, 12-6-1694, 23-8-1695 adv. van Franse nadrukken (A.C.).

22-8-1693 verklaring van Braakman, dat de Menagiana of Recueil des bons mots door hem te Amsterdam zijn gedrukt, ofschoon op het titelblad Parijs is gezet, hetwelk alleen is geschied tot beter debiet (KS 908-909 en A.C. 23-10-1692 en 21-7-1693).

21-7- en 17-9-1693 adv. van uitgaaf en van het verschijnen van La Physique occulte van L.L. de Vallemont (A.C.). In deze uitgaaf met titelplaat van P. Picard vindt men achterin het Franse privilege van 20-11-1692 voor de Vallemont, door hem aan Jean Anisson afgestaan, afgedrukt en een ‘Catalogue des livres nouveaux qui se vendent a Amsterdam chez Adriaan Braakman’.

23-8-1695 adv. van het Theatre Italien (A.C.), oct. 1697 privilege van de Staten van Holland voor Braakman, oct. 1700 privilege voor herdruk. Op 8-10-1699 schreef Bayle aan Janiçon: ‘Adrien Braakman, libraire à Amsterdam, donnera bientot au public un livre intitulé, Le Théatre Italien, en six volumes, avec des figures et les airs des chansons notez et gravez. Le tout mis au jour par le Sr. Evariste Ghérardi, dit Arlequin, auteur du premier volume du livre, qui a ci-devant paru sous le nom des Scenes Françoises de ce théatre. On dit que cet ouvrage sera dans sa derniere perfection’. (Bayle, Lettres 1714, 676, waaraan Marchand de volgende noot toevoegde: ‘Sur l'édition de Paris, qui parut en 1701, chez Witte, en 6 volumes in 12. On ne doit point être surpris de voir Mr. Bayle donner ici, en 1699, le titre d'un ouvrage qui ne parut à Paris qu'en 1701. On en avoit commencé l'impression dès ce tems-là; et un libraire de Paris, que je ne nommerai point, quoiqu'il soit mort présentement, en envoioit les feuilles en Hollande, à mesure qu'elles s'imprimoient et à mesure qu'il les tiroit d'un compagnon imprimeur, qu'il avoit corrompû’). Op 5-3-1701 adverteerde Braakman Le Theatre Italien du fameux E. Gherardi ou le Recueil general de toutes les comedies et scenes françoises, de verbeterde nadruk van de Parijse editie, met de mededeling: ‘Les libraires des pais etrangers qui en prendront nombre d'exemplaires dans la nouveauté auront un prix fort raisonnable’. (A.C.). De verschillende delen van Le Theatre Italien (1695 etc.) hebben telkens achterin een catalogus met Franse boeken, die bij hem te koop zijn.

Juni-juli en aug.-sept. 1697 bericht, dat de Difficultés proposées au reverend pere Bouhours de la comp. de Jesus sur la traduction françoise des quatre évangelistes. A Amsterdam, chez Adrian Braakman, 1697, 12^o gedrukt is te Parijs en naar men meent geschreven door R. Simon. (Neocorus 266 en 368).

1698 liet hij bij Boulesteys de la Contie de Iconologie ou la science des emblemes, devises etc. drukken, waarin een catalogus met Franse boeken, die bij hem te koop waren, is opgenomen.

1708 gaf hij als laatste werk samen met Petrus Schenk uit Le Théatre de Bellone contenant 50 nouvelles cartes geographiques des Pais Bas Espagnols, Provinces-Unies, haute et basse Allemagne... où l'on fait à present la guerre.

Bijzonderheden

18-12-1698 adv. over zoekgeraakte jongen, berichten te brengen bij Adriaan Braakman (A.C.).

17-2-1720 fiat van schepenen op rekwest van de weduwe om voor de opvoeding van haar kinderen de rente van het geld, hun nagelaten door hun oom Schelte Braakman, te mogen ontvangen, daar haar man, die die rente trok, enige dagen geleden dood is gevonden in een stoep van een kelder, geheel beroofd, en dat hij niets heeft nagelaten, zodat zij het geld voor de begrafenis heeft moeten lenen (R.A. 842, 127).