Walden in droom en daad

Walden-dagboek en notulen van Frederik van Eeden e.a. 1898-1903

[Hs. A′] Zondag 6 april.

Vereenigde vergadering van Walden en Blaricum, te Blaricum, waarbij De Koe, Van Eeden, Rypma van Walden, later ook Van Rees en Polak (Groningen) aanwezig waren. Er werd gesproken over de zaken van Blaricum, waarbij gewezen werd op gebrek aan practisch inzicht. De uitbreiding der bakkerij werd te groot geacht aangezien er geen nauwkeurig berekening was gemaakt.

Van Rees: J. van Rees (ca 1855-1928). Een van de voormannen van de christen-anarchistische beweging. Verschafte een groot deel van het beginkapitaal van de kolonie te Blaricum en vulde dikwijls de tekorten aan. Hij had daardoor veel invloed op de gang van zaken, maar woonde zelf niet in de kolonie. Zijn positie is vergelijkbaar met die van Van Eeden op Walden. Hij was tevens hoogleraar histologie te Amsterdam.

Polak: C.J. Polak. Een der voorlopige oprichters van de vereniging G.G.B., die zomer 1901 een circulaire ondertekenden die in het land verspreid werd.

Groningen: In de stad Groningen bezat G.G.B. destijds ook al een afdeling.

gebrek aan practisch inzicht: Walden hield meer rekening met praktische economische wetten terwijl in Blaricum het visoen, het ideaal centraal

[p. 145]

stond. Zo stelde Van Eeden geheel andere eisen aan aspirant-kolonisten dan bijv. Felix Ortt (discussie in De Pionier, eind 1902). De eerste legde nadruk op de wil tot werken, de laatste op een zekere geestelijke rijping. Een nauwer contact met Walden en G.G.B. bracht de Blaricumse kolonisten er echter toe zich nauwgezetter op de praktijk toe te leggen en hun vaak energieverspillende ‘hobbies’ wat terzijde te zetten. Zo was Blaricum bijvoorbeeld in grote moeilijkheden geraakt doordat men landbouw zonder vee (de noodzakelijke mestbereiders, vooral bij schrale grond!) wilde bedrijven, dit uit vegetarisch oogpunt (het vee was immers uiteindelijk bestemd om geslacht te worden). Ook heeft de mening dat elke ontbeerlijke zaak weelde was. Blaricum parten gespeeld. Zelfs de meest primitieve hulpmiddelen wees men tenslotte van de hand.

bakkerij: Reeds in 1900 bakte Enzlin in de Blaricumse bakkerij zeer smakelijk tarwebrood, waarvoor hij ook al een klant buiten de kolonie had. Weldra begon hij met het vervaardigen van sportbeschuit, dat ruimer aftrek vond. Er is overleg geweest over een fusie der beide koloniebakkerijen. Walden wilde echter de bakkerij op haar eigen terrein gevestigd hebben (meer ruimte, meer afzetgelegenheid), waartegen Blaricum zich verzette. Zo bleef ieder op zijn eigen plaats en werd de afspraak gemaakt, dat elk zich zonder de ander te hinderen zou uitbreiden. 1902 was een welvarend jaar voor de Blaricumse kolonie. De bakkerij werd toen wel degelijk vernieuwd, wellicht met een gewijzigd bestek n.a.v. de adviezen van Walden op de gemeenschappelijke vergadering.