De kanker der steden

[p. t.o. 3]

Bladz. 27.
Ik moet u mijn kompliment maken, Mejuffer Blinkhout, (sprak de bultin) over de collectie dansers, met wie ik u zag rondsnorren!

[p. 5]

Voorwoord.

Tot den dag van heden schilderden wy byna uitsluitelyk Limburger tafereelen, die aen de afgeteekende, soms ruwe, doch altyd eenvoudige zeden van gindsche bevolking ontleend werden. Daervan getuigen de werken: Bokkenryders, Teuten, Verwoesting van Maestricht, Vadermoorder, het Meilief van Geleen en meer andere verspreide stukken.

Thans wegen wy eenen beslissenden stap op het gebied der zeden van onze volkryke kringen. Het zyn de groote steden, welke eenen onwederstaenbaren invloed uitoefenen op het staetsbestuer; welke de eenvoudige buitenlieden uitlokken, daer zy aen dezelve glans en weelde voorspiegelen; welke den toon geven aen de zeden.

Het is derhalve aen den schryvers ten pligt geworden, een waekzaem en oplettend oog te houden op deze

[p. 6]

verbazend aengroeijende volksmassas, en aen onze zedige Vlamingen te doen zien, hoe daer kankers bestaen, die geheel het maetschappelyke leven in gevaer brengen, ja met eene volslagene vernieling bedreigen.

Levensgenot is de algemeene leus;... Geld verwerven, is het middel om tot levensgenot te geraken.

Onzedigheid, goddeloosheid en allerlei ontzenuwende kwalen zyn de noodlottige gevolgen van de zinnenverdooving. Om het benoodigde geld te verzamelen, slaet de wulpschaerd over tot woekery, bedrog, knevelary en gedrochtelyke middelen.

In Oscar Gullivers hebben wy eenen van deze daghelden afgeschetst, welke zyn jeugdig leven, zyne frissche krachten toewydt aen allerlei ongebondenheden; welke geld te samenwoekert, om hetzelve met volle handen achter de tooneelschermen te zaeyen! - Indien deze man zyn afgesloofd lichaem aen eene jeugdige, ondervindinglooze gade biedt, dan mag en moet men zich verwachten aen eene gedrochtelyke huishouding, aen walgelyke tafereelen. Deze zal de lezer hier ontmoeten in eene kiesche, doch ware, snydende tael.

De schets van dit monster is geenszins overdreven, en dergelyke Gullivers woonen in menigte onder ons.

In Kunegonde Blinkhout vindt de lezer een slagoffer van ondervindinglooze ouders, die den glans der wereld boven de deugd plaetsen... Eene ware martelares, omdat zy hare eer en hare pligten niet wil onder de voelen

[p. 7]

trappen. Wanneer zy door de overmaet van het lyden gezuiverd en verlicht is, dan vindt zy met den schilder Goudaert, haren tweeden echtgenoot, het ware geluk in stille deugd.

Naest deze hoofdpersoonen, bewegen zich al de overigen, als byplaneeten (satellieten), om het tafereel te verlevendigen.

De kastydingen van den booswicht zyn hard; doch enkelyk geëvenredigd met de grofheid der euveldaden.

Graef Von Mirbach is een van degene jonge lieden, die zich wel eenen oogenblik kunnen laten voortslepen door hunne driften; maer die tot de deugd terugkeeren, zoodra de blinddoek van hunne oogen valt. Voor zulke mannen valt niet te wanhopen.

Wy hebben den Kanker der steden gewetenvol geschreven, met de innige overtuiging, dat wy een goed werk verrigten, en bydragen zullen tot verbetering der openbare zedelykheid.

Eecloo, 12 van wynmaend 1859.

Ecrevisse.