Exordium magnum

Hoe dat die zielen beghencnisse deden auer ene zielen

IN dat mynre britanien was op ene tyt een wertlick mensche. al was he becommert mit weerltliken saken ende mit sorghe sins huuses hie was nochtans ghelouich ende anxtuoldich ende na sinre manieren ynnich in holdinge der gheboden godes. Onder ander guede werken die hie hemelike ofte apenbaerlike dede. soe hadde hie hem seluen dese ghewoente ghemaket dat wanner hie totter kerken ghinck ofte vander kerken quam ofte van wat ander oersake dat hie ouer den kerchof ghinck dat hie dan ynnichlike bedede voer die sielen der ghelouiger menschen die daer rusteden. Ende het is gheschiet alse die tyt ghecoemen was dat hie van deser boser weerlt varen solde. soe lach hie toe bedde. Ende alse he voelde dat hie biden dode was soe sande hie inder nacht toe sinen preister biddende dat hie hem ghewerdichde oen te visitieren mytten sacramente des heren. Den preister verdroet tot hem te gaen ende sande in sine stede sinen dyaken gheheten daniel dat een man was van gueden leuen. Die gherne ghehoersam was ende haestelike veruullede dat hem gheboden was. naden dat he den steruenden manne dat sacrament ghegeuen hadde en vertoech hie niet weder toe huus te gaen. Toe hantes alse die sieke man arm van tytliken guede ryc van verdiensten ontfanghen hadde tot sinre beschermenisse xpistum den heren. gheuer der ewiger ghesontheit. ende der onuergancliker rycdome soe starf hie blidelike. ende alsoe wy ghelouen soe is hie inghegaen die poerten des paradises ende heuet ontfangen de luchtige woenynghe der saliger gheesten mitten ghenen die hem ghewerdicht heuet te werden een ontfanger der armen. Doe die diaken wedercomende nakede der kerken dore. soe vant hie die dore open die hie ghelaten hadde vastelike ghesloten. Ende doe hie hem hier van seer verwonderde ende manigherhande ghedachten ouerlechde in sinre herten. soe waert hie te hantes mitter godliker macht gheuestiget inder seluer stede dat he hem seluen daer van niet wegghen en mochte. Ende siet op den kerchoeue waert haestelike ene stemme ghehoert ropende ende seggende. Alle ghelouige staet op haestelike staet op ende gaet wt uwen grauen alle die syt ofte rustet op desen kerchoeue op dat wy te gader coemende inder kerken begencnisse doen ouer die siele onses alre liefsten vriendes die ghestoruen is. ende dat wy hem wedergheuen voer dat guet dat hie ons ghedaen heuet. want alsoe dicke alse hie ouer desen kerchof plach te gaen soe plach hie een sonderlinck ghebet voer ons te doen. Tot deser stemmen begonnen die doden haestelike op te staen ende alse sie ghingen wt horen grauen soe gheschiede daer geen groet gheluut ende klateringe. Inder kerken schenen te staen vele waskeersen harwerde ende darwerde an de want. die mit enen groeten lichte verluchteden de selue kerke. Doe die doden in der kerken ghegaen weren. begonnen sie daer te gader den

[p. 54]

heren te loeuen mit sueten sange ende hoechliken te singhen die ampte der commendacien ofte der begancnisse. alsoe dat wanner die ene sechde die collecten ende ghebede dat die andere antwoerden amen. ende die andere antwoerdinge als men pleget te doen inden choer daer men singet. Doe die commendacie ofte begencnisse ghedaen was. soe waerter weder gheropen dat een yeghelick tot sine stede weder solde gaen. Doe sie wtter kerken weren ghegaen. soe waert daer weder een gheluut ende rammelinge der graue doese hem daer ynne weder lechden. Doe begonnen allentelen te vergaen de lichten die men sach in der kerken. alsoe langhe dat sie alte male wtginghen. Doe dit veruult was soe waert die dyaken ontbonden vander stede daer hie gheuestighet was. ende ghinc in der kerken ende settede daer die vate der sacramenten die hie mit hem ghenomen hadde. Ende alse hie quam tot de woenstat des preisters. soe badt die preister den diaken dat hie haestelike te bedde solde gaen ende slapen. hie antwoerde hem. Ten hoert mi niet toe dat ic rusten solde meer het hoert dy meer op te staen ende te arbeiden. want die sieke man is nu ghestoruen tot welkes begancnisse wy moeten gaen. nauwe en hadde hie die woerde gheeyndet. ende siet die bode quam baetschappende den doet des voerghenoemden mannes. ende biddende dat die preister daer comen wolde. Die preister stont op ende toech daer mitten diaken sonder merren ende dede den dienste ouer den goddienstigen doden alse hie schuldich was. Die diaken en was niet ondancbaer der waldaden der gracien godes die oen alsoe ghewerdelike gheuandet hadde. mer seer beweghen van der visionen die hie ghesien hadde liet hie achter al dat hie hadde ofte verkrigen mochte. ende ghenc wt sinen lande ende van sinen maghen ofte vrienden. ende nam an dat gheestelike habyt in sanctus meertyns cloester toe toers. Daer hie oec een gheestelick leuen leidende was. ende voer die ghelouige sielen biddende was. daer he alsoe voert ghinc in verdiensten dat hie inden seluen cloester prioer gheset waert. Doe die abbet des seluen cloesters vernoemen hadde de waerheit van deser apenbaeringhe want hie een guet ende gheestelic man was soe danckede hie gode. ende settede een ghemene ewe in sin cloester. dat alsoe dicke alse yemant vanden brueders ghinge op den kerchof alsoe dicke solde hie ten mynnesten een pater noster lesen voer die ghelouighe sielen welker lichaeme daer rusteden van enen ridder de ouermids die ghelouige sielen verloest waert