Exordium magnum

hoe dat onse lieue here te hulpe quam der armoede der bruederen van cistercien

Op ene tyt alse dat cloester van cistercium benauwet was myt groeter armoede. doen riep die eerwerdighe abbet stephanus enen van den broeders ende sprekende tot hem inden gheest godes seghede hie. Alre liefste broeder du sietste wal dat wy benauwet syn myt groeter armoede ende het is daer by dat onse brueders in perikel vallen soelen van hongher ende kolde ende van ander moeyenyssen ten sy saeke dat men hem haestelike te hulpe te coeme. Daer om ganck toe vercelliacum toe mercten die korteliken anstaende syn. ende koep daer drie waghen ende tot enen yegheliken waghen drie starke trecpeerde die wy seer behoeuen onse guet mede toe vueren. Ende wanneer du die waghene gheladen hebste myt wande myt etekost ende myt ander noetdruftighe dinghe soe salstu se ons brenghen myt blytschappen ende voerspoedicheit. Die broeder antwoerdende sechde. Heer vader ic bin bereit ghehoersam te wesen dynen gheboeden ist saeke dattu my gheueste ghelt dit guet mede toe koepen. Die eersame abbet betruwende groeteliken in synre armoeden vander barmherticheit godes. antwoerde broeder wete waerlike dat alse ic sorchuoldich ende anxtuoldich sochte waer mede dat ic te hulpe mochte coemen onser bruederen noetdrufticheit. soe syn allene drie pennynghe gheuonden in al desen huuse. wilstu soe neme dese Ende wat dy voert ontbreket dat sal die gracie ons heren ihesu xpisti versien. Ganc sekerlike want die here sal mytty senden synen engel ende sal dynen wech voerspoedich maken. Die broeder wanderde ende quam te vercelliacum ende waert ontfanghen ter herberge van enen ghelouighen ende anxtuoldighen manne. Doe hie bekande die saken waer om die broeder wtghecoemen was. ende der broederen noetdrufticheit. soe ghinc hie te handes toe enen ouerriken menschen synen naebure die te maele siec was ende syn guet gaf den armen. Ende doe hie te weten hadde ghedaen den sieken mensche de armoede der moniken van cistercien. welker hillicheit inden lande wal bekant was. soe waert die voerghenoemde brueder gheropen toe synen huuse. ende hie ontfenc vanden sieken mensche toe synre aelmysse alsulken summe van ghelde. dat hie mytten ghelde al kofte dat hem die abbet beuoelen hadde. Hie kofte drie waghen ende neghen menpeerde ende

[p. 3]

loet die waghene myt alre hande guet dat he bekande den broederen noetdruftich te wesen Ende alsoe als die abbet prophetiert hadde die ledich totter market quam toech vol wederomme totten synen. Doe hie nakede den cloester van cistercium sande he enen boeden die den abbet te weten solde doen syne toecomste. ende oec wat hie verworuen hadde. Doe dat de eersame vader ghehoert hadde verblide hie hem seer inden heren. hie riep te gader die broeders ende sechde. God heer des ontbarmens god des ontbarmens heuet vrilike ende myldelike ghedaen. Heer onse procuratoer ende hierde du hebste waerliken myldeliken ende hoechliken myt ons gedaen. opluekende dyne hant ende veruullende onse armoede myt dynre benedixcien. Doe ghingen sie myt eenre gheordinierder processien den broeder te ghemoede totter poerten toe. al soe dat die abbet seluen ghecledet ghinc myt ghewieden clederen myt des abbetes staue. die dienres ghingen voer hem mytten cruce ende ghewyeden water. Sie ontfenghen die aelmyssen hoechlike myt groeter dancbaerheit. niet als ghegeuen van enen menschen mer als ene benedixcie ghesant vanden hemel vanden here. Als men verstaen mach soe wolde dese vroede ende gheestelike man vermanen syne kinder die theghenwoerdich weren. ende die noch toecoemende solden wesen myt deser hoechlike ontfanginghe der gauen godes dat sie myt stedigher ghedachten ontholden solden die ghenade deses myrakels. ende daer wt leren solden in al hoerre noetdrufticheiden myt enen goddienstighen betruwen vermeten vander barmherticheit godes. die nummer achter en laet die ghene die in hem hoepen. mer is altoes synen armen een alre guedertierenste troester ende hulper inder tribulacien. vanden daghe ende voertan alse vander ghenaden godes altoes oueruloedich syn inden huuse die gheestelike guede. alsoe en hebben daer niet ontbroeken die tytlike guede. al is dat saeke dat die spaericheit. in allen dinghen gheholden werdet nae der insettinghe der orden