Het goud der gouden eeuw

[p. 71]

Adam in ballingschap

Rei van wachtengelen, Adam, Eva

Zang

Dansen we, Gods naam ter ere,
Die gelieven samenvoegt,
Zo gezaligd en vernoegd.
Laat ze beiden keer in kere,¹⁾
In het midden van de rei,
Op kornet²⁾ en hofschalmei,
Harpen, fluiten, luiten, velen,³⁾
En de bevende orgelkelen,
Trippelende zwei in zwei,
De ene ronde in de andere mengelen,
Tegen stroom, en dan voor stroom,
Binnen mensen, buiten engelen,
Luister scherp naar wet en toom.
Laat ons op de pennen⁴⁾ zweven,
Dan, van bloemwerk ondersteund,
Met de voeten kringen weven,
Dat de paradijsgrond dreunt.
Nu voor 't reppen van de voeten,
Laat ons dit volschapen paar
Eerst eerbiedig gaan begroeten:
Want het voegt de bruiloftsschaar
Dat ze eerbiedig oorlof vragen.
Vangen we aan op hun behagen.

Tegenzang

O gelukkige gepaarde,
Bruigom met lauwrier bekranst,
En gij bruid, waar 't al om danst,
Wat in hemel en op aarde
Zich in uw geluk verblijdt,
Gunt uw gasten, dat ze om strijd,
Gode en u ter ere, trippelen,
En rondom u henen hippelen.
Laat ons dus de bruiloftstijd
Vieren: want de feestgenoden
Voegt geen stilte op 't hoge feest,
Maar een dans, van God geboden.
In de hemel zweeft geen geest,

1) telkens weer

2) hoorn

3) vedels

4) vleugels

[p. 72]

 

Of hij slijt met lof te zingen

 

En een godsdans de eeuwigheid,

 

Voor de schepper aller dingen,

 

Eindeloos in Majesteit.

 

Laat ge u dit verzoek gevallen,

 

Treedt zelf voor, wij vangen aan,

 

Hand aan hand, dus met ons allen

 

Ene ring om u te slaan,

 

Op de galm der feestschalmeien.

 

Zet de wijs in voor de reien.

 

II Zang Adam:

 

Laat ons dan de feestdans leren

 

En de trant

 

Van de grote Heer der Heren,

 

En de hemel nabootseren

 

Met verstand.

 

Volgt de vaste en wufte lichten

 

Op hun spoor.

 

Dat 's op de aarde een hemel stichten.

 

Elke star bewaart haar plichten

 

In Gods koor.

 

Zeven losse¹⁾ dansen binnen

 

't Vaste vier,

 

Dat rondom om prijs te winnen,

 

Zeven telt aan 's hemels tinnen,

 

In hun zwier.

 

Dat ik dan de zon uitbeelde,

 

Gij, mijn bruid,

 

't Maanlicht, 't welk me nooit verveelde.

 

Scherpe prikkel van mijn weelde,

 

Dans vooruit.

 

II Tegenzang Eva:

 

'k Laat de voordans aan mij lenen.

 

Volg me na.

 

Worde ik heel of half beschenen,

 

Of is al mijn glans verdwenen

 

Van mijn gâ:

 

'k Zal me troosten in het dwalen

 

Voor een wijl,

1) zeven... losse zwier: uit de achtste sfeer (nl. van de vuurhemel, waar de vaste sterren staan) worden 7 planeten gesteld of gezien, die in lange of korte banen een prijsloop schijnen te houden

[p. 73]

 

Totdat uit uw rijke stralen

 

Ik weer licht bij u mag halen,

 

Naar die stijl.¹⁾

 

Komt uw aanschijn mij belonken

 

Half of gans,

 

'k Zal van zuivre liefde ontvonken,

 

Om de luister, mij geschonken,

 

Schoon van glans.

 

Hou de voortrant, naar 't betamen,

 

Hoog en laag.

 

Laat ons scheiden en verzâmen,

 

Waar we aan de eerste kennis kwamen

 

Blijde en graag.

 

Toegang Rei:

 

Onder de drie paar hemelingen,²⁾

 

Die rondom

 

Die volschone bruidegom,³⁾

 

Alle in ongelijke kringen,

 

Licht van zijne toorts ontvingen,

 

Op hun streek,⁴⁾

 

Een de morgenster geleek,⁵⁾

 

Dan weer de avondster in 't wijzen,⁶⁾

 

Want zij danst hem voor in 't rijzen,

 

Of volgt trouw zijn hemelbaan

 

Achteraan.

joost van den vondel (1587-1679)

1) volgens de manier van de maan t.o.v. de zon

2) de zes planeten

3) de zon, en hier: Adam

4) baan

5) dit slaat op Venus en Eva

6) en wordt dan weer aangewezen als de avondster