Brieven (herziene editie)

E. du Perron
aan
N. van Suchtelen (De Wereldbibliotheek)

Den Haag^1., 28 april 1940

Zondag

Zeer geachte Heer van Suchtelen,

Onder ons gezegd: ik vrees dat het literaire nieuwtjesjagersvak, door den heer ‘Lecq’ beoefend, hem noodeloos onbescheiden maakt, en aanleiding geeft tot pijnlijke situaties die vermeden hadden kunnen worden. De heer Lecq maakt misbruik van zijn positie van hulp in een uitgeverij of boekhandel om dingen in de krant^2. te zetten die niet voor publicatie bestemd waren. En liet hij het daar dan maar bij! Maar hij gebruikt zijn literaire relaties dan ook nog, om zich weer in uitgeverskringen welingelicht te betoonen.

Vergeeft u mij deze kleine inleiding, maar u wenscht van mij vertrouwelijk bericht^3. en uw vertrouwen in mij gaat niet verder dan dat u mij meedeelt ‘redenen’ te hebben om... te vermoeden wat u nu dan vermoedt. De heer Lecq had mij sindsdien echter alweer ingelicht dat hij u had ingelicht.

Ik heb mij doodgewoon tot Contact gewend om te hooren wat dit alles te beduiden had. Hun antwoord is voor mij bevredigend geweest. Ik schrijf u hier nu precies hoe ik denk dat de vork in de steel zit.

Inderdaad heeft Contact mij nu al maanden geleden gevraagd^4. Le Rouge et le Noir voor hen te vertalen. Ik heb aangenomen, maar onder voorwaarde dat ik niet op een bepaalde tijd klaar moest zijn. Intusschen had ik inderdaad aangenomen, en zij schrijven nu dat zij dat als een definitieve toezegging mijnerzijds hadden opgevat. Ik van mijn kant werd ziek, moest verhuizen, maakte ander werk af en wachtte nog steeds op een accoord dat voor mij definitief zou zijn. Intusschen hadden zij dat boek met mij als vertaler op hun aanbiedingslijst gezet (maar ze schrijven mij nu, dat die lijst niet voor publicatie bestemd was). Een dag of tien geleden hoorde ik van iemand dat ik in het Holl. Weekbl. als vertaler van dat boek opgegeven was, nl. door den heer ‘Lecq’. Toen ik den heer Lecq nu een week geleden hier ontmoette, heb ik hem gevraagd hoe hij eraan kwam en hem daarbij verteld dat volgens mij nog niets vaststond. Contact heb ik over die zaak toen niet geschreven, omdat het mij eig. niet zooveel schelen kon en omdat ik in beginsel best bereid bleef dat boek te vertalen; graag zelfs. Mijn bedoeling was niet dat de heer Lecq weer van mijn mededeeling bij ù gebruik zou maken.

Na uw brief heb ik mij met Contact dus hierover in verbinding gesteld. Het blijkt nu, dat zij meenden dat ik allang begonnen was en zij meenen dat zij mij zelfs aan mijn toezegging van toen kunnen ‘houden’. Ik heb hun geschreven^5. - meteen - dat ik geen lust had tegenover u erom te liegen en dat ik u dus ronduit zeggen zou dat ik nog heelemaal niet aan die vertaling begonnen ben. Dit zeg ik u nu dus, conform de waarheid.

De rest is, dunkt mij, iets dat u beter met Contact kunt regelen. Ik voor mij zie niet in waarom u niet doodgewoon de vertaling van mej. Pit zoudt publiceeren. Wil Contact per se dat ik dat boek dan toch nog voor hen vertaal en beroepen zij zich op mijn toezegging (van Januari jl. meen ik), dan zie ik niet goed dat ik weigeren kan. Maar ik zie er óók met plezier van af. Voor mij zou de zaak pas interessant worden wanneer mej. Pit bleek een slechte vertaling van Stendhal te hebben gegeven. In dat geval zou het zin hebben dat ik probeerde een betere te leveren. Maar voor een competitie ‘in den blinde’, met tot resultaat 2 vertalingen van hetzelfde boek van Stendhal op ongeveer hetzelfde tijdstip, voel ik begrijpelijkerwijs een maar matige geestdrift.

Uitgevershistories nu daargelaten: gelooft u erg aan juffrouwen die Stendhal kunnen vertalen op de manier waarop hij recht heeft? Alles kàn natuurlijk maar ik had, eerlijk gezegd, eerder van u verwacht, dat u zich voor deze vertaling tot mij zou wenden, dan van een mij toen nagenoeg onbekende uitgeverij als Contact. Of vindt u dat L'Abbesse de Castro een stendhaliaansche tournure behouden heeft in het Hollandsch van mej. de Meyier?^6. Daarin zouden wij dan van meening verschillen.

Mij op het standpunt ‘Stendhal’ plaatsend, zou ik dus zeggen: geeft mej. Pit hem niet beter weer dan mej. de Meyier het deed, dan zal ik graag gebruik maken van de uitnoodiging van welken uitgever ook, om te probeeren het anders te doen, - en in het bizonder voor een boek dat mij zoo lief is als Le Rouge et le Noir. Maar is mej. Pit de ééne vrouw in Holland die stendhaliaansch nederlandsch van zich weet te geven, dan zou ik alleen nog maar lust hebben om haar en u complimenten te maken, - met een heerlijk opgelucht gevoel van zelf thuis te kunnen blijven.^7.

Beschouwt u dezen brief niet als aan een uitgever geschreven, maar aan u persoonlijk, en, zooals u mij vroeg, ‘vertrouwelijk’. Daar ik nu eenmaal a heb gezegd tegen Contact, wacht ik nu verder af of ze mij dwingen willen ook b te zeggen. Misschien denken ze dat ze er zelf niet meer af kunnen, omdat ze die vertaling nu eenmaal op hun aanbiedingslijst hebben gezet. Krijgt u gedaan dat ze daar nog iets aan veranderen, dan hoor ik dat dus wel.^8.

Met beleefde groeten, hoogachtend,

EduPerron

1. Geschreven op briefpapier van café-restaurant ‘Riche’, Buitenhof 5 te Den Haag.

2. In de rubriek Echo's van Het Hollandsche weekblad 8 (1940) 14 (6 april) was ondertekend door LECQ. (= K. Lekkerkerker) het bericht opgenomen: ‘Bij de Uitgeverij Contact te Amsterdam zal van de hand van E. du Perron de eerste volledige Nederlandsche vertaling van het hoofdwerk van Stendhal verschijnen onder den titel “Rood-Zwart”.’

3. Van Suchtelen had na het bericht van LECQ. Contact gevraagd hoe ver DP met zijn vertaling was. Volgens Contact had DP zijn vertaling al voor de helft af. Op 25 april 1940 schreef Van Suchtelen DP, dat hij aan deze mededeling twijfelde en vertrouwelijk bericht wilde. De vertaling van Mary Pit was volgens zijn zeggen al voor driekwart af.

4. Vgl. 4005 van 11 februari 1940 (Brieven VIII, p. 484-485). Contact publiceerdetenslotte in 1942 in de reeks De onsterfelijken: Rood en zwart, kroniek van de XIX^de eeuw, in de vertaling van D[avid] de Jong jr.

5. Niet teruggevonden.

6. De abdis van Castro, Amsterdam 1922, vertaald door Fenna de Meyier.

7. Stendhal, Rood en zwart, Kroniek van de negentiende eeuw, vertaald door Mary A. Pit, Amsterdam: Wereldbibliotheek, 1948.

8. Van Suchtelen antwoordde op 2 mei 1940, dat hij zijn informatie niet van LECQ. had, maar van iemand die hem kende. Hij had overleg gevoerd met Contact en was van plan de vertaling van Mary Pit in 1941 te publiceren. Een regeling met Contact ‘waardoor we elkaar niet in de wielen behoeven te ryden’ was niet uitgesloten.