Brieven (herziene editie)

E. du Perron
aan
H. de Vries

Parijs, 25 april 1935

In De Nacht, in ieder geval opnemen: Mijn Broer! Ik voel ook veel voor: De Zwever en De Verdwenenen. En, om de muziek misschien, voor Oorlogs-Tarantella.

En die andere Tarantella's, kunnen die er niet bij?

In Vlamrood zou ik Vergelding behouden.

Verder voel ik ook wat voor De Zee, en nogal veel voor Zonsopgang.

Parijs, 25 April.

Beste Hendrik,

Het bovenstaande teekende ik op, na je keuze met de 2 boekjes te hebben vergeleken. De alphabetische orde is natuurlijk zinneloos! Òf een ‘innerlijke bouw’, die deze lezer wschl. ontsnappen zal, maar die voor jou bestaat, of een zooveel mogelijk chrónologische ordening, die mij altijd het meeste zegt, en ook allerlei herhalingen en andere feilen het best en het meest ongezocht verklaart. Je keuze lijkt mij zeer goed; alleen ben je m.i. wat tè streng geweest; en als je Mijn Broer weglaat ben je ‘misdadig’!

Bep en het kind maken het goed; alleen neemt zoo'n wezentje, zonder het zelf te merken, alles in beslag, en goed ook!

O ja, nog iets: ik vind Koorts geen goed begin-gedicht. Zet dan liever De Twintigjarige voorop, dat is maar een kleine omzetting.

Wat je over Vestdijk zegt is grootendeels wat ik er ook van denk; toch geloof ik niet dat hij in proza ‘sterker’ is dan Slauerhoff; wel véél bewuster, véél meer precies wetend wat hij wil en wat hij niet wil, veel meer knap, op de manier van Poe zelfs. Ik geloof overigens dat hij ongemeen begaafd is, en alles kan waar hij zich toe zet. Verder verwijderen Slau en Vestdijk zich toch steeds meer van elkaar; gesteld dat hun ‘werelden’ nog wel aan elkaar grenzen, dan is hun kunstenaarschap toch absoluut andersoortig. Slauerhoff is zeker veel meer dichter, op dezelfde manier alsjij (al werkjij technisch misschien veel meer als Vestdijk); en wat je het ‘rauschgift’ noemt is bij Slauerhoff zeker veel sterker aanwezig, is zelfs, goedbeschouwd, een bestaansvoorwaarde voor zijn talent; - is dat trouwens niet kenmerkend voor het dichterschap? Niet dat Slauerhoff niet lucide zou zijn, maar zijn luciditeit streeft toch naar een andere wereld, waar hij het best op zijn plaats zou zijn^*; Vestdijk en ik probeeren ons te arrangeeren (dat is slecht hollandsch: te verstaan, zoo goed en zoo kwaad als het kan, meestal het laatste) met deze wereld. Toch denk ik dat jij den novellenbundel De dood betrapt, die van Vestdijk binnenkort uitkomt, extra naar je hart zal vinden. Sommige bladzijden had jij kunnen illustreeren. Jij en Vestdijk hebben 2 dingen gemeen: een uiterst gewetensvolle techniek bij het kunstenaarschap, en den 'Goya-kant, die voor een groot deel plastisch is, lijkt mij.

Mijn boek gewordt je wschl. over 14 dagen. Het gaat bijna tegen de kunst in: ik heb erop gezweet om de herinneringen vooral, zoo vertrouwd en zoo natuurlijk mogelijk te laten. Sommige blzn. zijn 3,4 × bewerkt om eruit te zien als een ‘geraffineerd klad’. In de gesprekken is de techniek veel bewuster toegepast^**; dat moest ook wel, omdat gesprekken anders al heel gauw in een stijllooze gezelligheid ontaarden, cher au coeur du bon Jan Lubbes, zooals je weet.

Ik heb meer dan mijn bekomst van proeven nakijken, want het kreng is uitgedijd tot ± 500 blzn. compresdruk (zeker een kleine 700 gewone blzn.) Dat is veel, maar er staat dan ook een ‘ondervinding’ in van ± 35 jaar! Ik ben benieuwd hoe je dit alles lezen zult: geboeid, of eerder geschokt, zoowel door vorm als door inhoud.^*** Schrijf het me precies, al is het kort.

En geloof me, met veel hartelijks, ook van Bep, steeds je

E.

* in de een of andere Camoës-vcrmomming.

** ik bedoel nu: ook voor den lezer.

*** En tenslotte verveeld, in dat geval vrees ik.