Brieven (herziene editie)

E. du Perron
aan
J. Greshoff

Parijs, 20 april 1935

Parijs, Zaterdag.

Beste Jan,

Dank voor je briefkaart, die de mijne kruiste. Bep en Alain maken het best, zijn gisteren thuisgekomen, wat natuurlijk eenige drukte geeft, vooral voordat alles weer loopt. Bep zal bovendien nog een dag of 4 in bed moeten blijven. Ik heb het dus druk als ‘kraamheer’.

Wat je me van Ducroo schreef doet me veel genoegen. Het lijkt mij ook zeer juist, die moeilijkheid van mensch worden, tant mieux als dàt er uit te voorschijn komt.^1. Ik had bij het overlezen (schreef ik je dat al niet?) de indruk dat alles even onbeduidend was en als droog zand aan elkaar hing en dat Coenen volmaakt gelijk had!

Ik ben benieuwd naar de reacties van Henny, Jany, Menno, als alles bij elkaar zal zijn. Voor wie schrijf je zoo'n boek, als voor je vrienden en de onbekende vrienden die je misschien ergens hebben kan? En toch heeft van géén van mijn andere boeken de ‘weerklank naar buiten’ mij zoo benieuwd als van dit. Ook al om uitgeversredenen, want als ik nog geld had zou ik niets liever willen dan altijd voor de happy few te schrijven. Nu hoop ik half en half - en natuurlijk totaal ten onrechte - op de mogelijkheid van een malentendu als bij La Condition Humaine. Als alle ‘bewonderaars’ van dat boek het kenden in zijn werkelijke waarde zou de wereld een heel stuk dichter bij hel en hemel zijn!

Het beste lijkt mij dat je nu ophoudt met lezen - daar waar je bent is het juist heel geschikt daarvoor^2. - tot je de complete rest hebt. Anders verlies je zeker het verband, het ‘rhythme’ zooals de cineasten zouden zeggen, en daarover zou ik juist eenige zekerheid willen hebben. Als je de politieke slot-hoofdstukken apart leest, en niet als onmiddellijk vervolg van het voorgaande, moèt alles haast beroerd lijken.

Je krijgt nu nog ± 100 blzn., dus nog ⅕ van het geheel. Voldoende om je een overzicht ook op de ‘afloop’ te geven.

Dat antwoord van Rebel geeft dus nieuwe hoop.^3. Maar kan je, als je er nu mee doorgaat, toch niet vragen dat ze zich, per brief of hoe dan ook, ‘engageeren’? Dat je er wat op wacht is voor iemand in jouw omstandigheden alleen ‘zoo erg’ niet, als je zeker bent dat je het geld later ook krijgt. Als jij ze dus niet in de steek laat, is het niet meer dan billijk lijkt me (vooral uit zakenmansoogpunt beschouwd) dat ze je een zekere garantie geven.

En nu het gekste! Een 3 of 4 dagen geleden kreeg ik een verzoek van de Groene (geteekend Foppema of zoo?) of ik de rubriek van J.v.N. tijdelijk wou overnemen^4.: in principe tot zijn oog weer beter is. Ik heb dat aangenomen: 1^o omdat ik, door Slau's optreden, met Vic en de N.R.C. gebrouilleerd ben, 2^o.omdat ik niet op die plaats zal blijven, àls J.v.N. inderdaad erop terug wil. Ik heb dus gezegd dat ik in principe bereid was, mits met medeweten van J.v.N., en wacht nu op antwoord over de condities. En daar komt je verhaal!^5. Trek er je conclusies uit. In ieder geval is - zelfs als ze jou ‘aan het lijntje wilden houden’ tot ze over mij zekerheid hadden - de manier allerbelabberdst. Verwijs ze naar de Mengelstoffen, en je verdere kronieken overal, met een verneukeratief geluid. Ik zal je melden wat voor antwoord ik krijg.

Later meer dus. Hartelijk gegroet door je

E.

P.S. - Ik heb de Groene in geen tijden gezien en vertrouwde er een beetje op dat de nieuwe redactie geschikter is dan de vorige, maar dat lijkt er niet hard op.^6. Het kan dus best zijn dat ik toch nog afzeg, of anders zeer gauw ruzie krijg. Als ik je eenig plezier ermee kan doen, kan het trouwens so wie so omgaand...

1. Op een briefkaart van 19 april 1935, aanwezig op het Letterkundig Museum, schreef Greshoff DP: ‘Ik las in één stuk, ademloos, H.L.V.H. Het is een tragisch boek. Ik was vergeten, dat het zóó verschrikkelijk moeilijk is om langzamerhand een klein beetje mensch te worden’.

2. Op dat moment had Greshoff de tekst t/m het begin van hoofdstuk 29 ‘Terug in Parijs’.

3. Hoofdredakteur van de Nieuwe Arnhemsche courant.

4. Van Nijlen verzorgde de rubriek Franse letteren.

5. Greshoff had gevraagd, of hij de rubriek kon overnemen en had als antwoord gekregen, dat hij een proefstukje moest insturen.

6. De redaktie van De groene Amsterdammer was sinds het eerste nummer van april (6 april) uitgebreid met P.H. Ritter Jr. en N.J.C.M. Kappeyne van de Coppello.