Brieven (herziene editie)

E. du Perron
aan
V.E. van Vriesland

Brussel, 16 september 1930

Brussel, Dinsdagavond.

Beste Vic,

Veel dank voor je langen brief, dien ik extra apprecieer, gegeven je omstandigheden. Maar voor niets ter wereld zou ik je willen verplichten mij Von Kleist in het Hollandsch voor te lezen; zoo bedoelde ik het ook niet, ik zou je vertaling wenschen te bezitten, that was the question. Enfin, wie weet? vroeger of later....

Ik antwoord nu op je vragen. Ik woon in Brussel, maar ga af en toe mijn moeder opzoeken in Gistoux - let daar dus niet op en schrijf me naar Br., dat is veiliger.

Ik ga morgen naar Stols om hem te vragen jou direct de andere proef en de copie te zenden (als dat intusschen niet reeds gebeurd is).^1. - Je hebt groot gelijk de Exaltatiën elders uit te geven, als het onder betere voorwaarden gebeurt, maar doe het, en den tijd daarvoor ‘maak’ je nog wel, dat is wiedes.

Ik kan mij voorstellen dat het gedwongen werkje zwaar valt - ik zou ook geen raad weten als ik er zóó vóór stond - maar te oordeelen naar de resultaten is het niet boven je kracht. Van verschillende zijden (Bouws, Greshoff, etc.) hoorde ik dat de N.R.C. nog nooit zoo'n soliede poëziekritiek had als nu; - ik las trouwens je groote artikel over de Vr. Bl-groep, naar aanleiding van Binnendijk, en vond het magistraal. Je moet heusch deze kronieken verzamelen en uitgeven; vooral niet laten ‘verjaren’! Een enkele studie van vroeger, als over De Haan, kan er dan ook best bij. Wat moeten Marsman en Binnendijk van je? en waarom zou je je verdedigen? Of doe het, met 4 of 5 zinnen. B. alzoo mag toch tevreden zijn?

Weet jij wie dat zielige stukje heeft geschreven in De Telegraaf,^3. over Boutens, mij en vele anderen? Iemand die niet teekent, maar de Morgengedachten een zalig gedicht vindt en De Douairière mislukt, (evenals tal van andere sonnetten uit Parlando). Ik sta dus goddank nog steeds niet ‘in het teeken’ van de publieke gunst: Borel trachtte mijn pose onder de ernst van Jef Last te verpletteren, Coenen was zuur, zooals ik je al schreef, Uyldert was zichzelf gelijk, Donker schreef een niet dom, maar superieurderig en wat ouwehoerig stuk over Parlando in DGW. (dat ik in drukproef las), en nu komt deze anonieme mijnheer mij wat kraken. Maar ik sta er zóó tegenover, Vic, dat ik eigenlijk maar in één kritiek over Parlando belang stel, en wel in de jouwe; niet omdat ik vooruit weet dat je mijn bundeltje gunstig gezind bent, maar omdat je de eenige kritikus bent die volkomen geörienteerd is, volgens mijn bescheiden meening; die niet à priori vanuit een Duitsche, Engelsche, vitalistische, ernstvolle of andere ‘gezichtshoek’ oordeelt. Al de anderen - ook als zij intelligent zijn, (laat ik noemen: Marsman, Donker, Helman, en ook mijzelf-) hebben als kritikus eigenlijk niet genoeg gelezen, d.w.z. niet genoeg op ‘velerlei’ gebied; dàt ist mangel.

Waarom zou je de tooneelkritiek van De Telegraaf niet nemen?^4. Je bent ervoor geknipt; en dit werk is tenminste een variatie, lijkt me, op het andere. Laat de schilderijen dan maar staan.) Ikzelf, als ik in Holland woonde, zou graag een jaar lang tooneelkritiek bedrijven, maar dan niet à la Scholte, maar à la Maurice Boissard^5.. Een meneer die is ‘gaan kijken’ en precies maar vertelt wat-i er nu eigenlijk van denkt. De vraag is maar wie de mijnheer is. Jij zou het zoo niet doen, dat weet ik; maar je toon zou toch evenzeer verschillen van die van Scholte (die ik overigens lang niet slecht, maar een beetje pedant - pédant - vind). Ik zou er injouw plaats toch ernstig over denken; laat dan desnoods een ander werkje wat loopen; iets wat minder goed betaald wordt...

Wat die dienst betreft die ik je bewezen zou hebben, dat is natuurlijk onzin. Ik wou dat ik iets serieus voor je kon doen. Als je behoefte aan rust hebt, kom dan (met mij samen!) wat in Gistoux logeeren, zou ik haast zeggen, maar jij kòmt niet meer uit Holland! Een vreemd idee dat je je broer zou ‘uitvreten’. Als je daar gaat logeeren - zou je niet iets kunnen vinden wat je uit het tegenwoordige geploeter haalde? You never can tell; maar de ware oorzaak zit natuurlijk elders; in het gevoel dat je bindt aan Zwitserland en Holland. Die banden zijn niet zoomaar door te snijden, ik weet het tot mijn eigen schade.

Dat avant-garde-tijdschrift in 3 talen^6. lijkt mij cu-ri-eus.... Is je vers^7. daarvoor bestemd? Ik vind het zéér goed: in zijn luchtige manier om iets gruwelijks weer te geven; en het Fransch lijkt mij even knap als smetteloos.^* Maar ik heb het aan mijn ouden vriend Pascal Pia gestuurd, met verzoek het goed te lezen en er dan zijn meening over te zeggen. Zoodra het hier terug is, zend ik het je of schrijf ik je wat P. ervan heeft gezegd. - Je zou later eigenlijk een apart Fransch bundeltje moeten uitgeven, als Voorw. Uitzicht uitverkocht is; de Samenspraken en andere Holl. verzen bijeen en een ander boekje voor het Fransch (misschien in Frankrijk uitgeven - daarmee zou ik je wschl. wel kunnen helpen.)

Ik geloof dat ik nu op alles heb geantwoord en van hier is geen nieuws; dus hier maar een ferme poot. Tot eind van de maand, van aangezicht tot aangezicht. Hoû je goed, Vic, en geloof me steeds van harte je

Ed.

Kan je mij het prospectus van Bijleveld zenden? Ik zag het niet. Sta jij er ook bij? In conterfeitsel?? Ik wel, hè? (Ik zond dat portret vóór de publicatie van de eerste serie Letterkundigen; Scheveningen; fl.1,60 het dozijn.)^8.

1. Dit slaat op Van Vrieslands vertaling van Rilke, De wijze van liefde en dood van den cornet Christoffel Rilke (Kaleidoskoop 1, 1930).

3. Niet achterhaald.

4. Van Vriesland heeft dat niet gedaan.

5. Pseudoniem waaronder Léautaud zijn toneelkritieken schreef

6. Niet bekend welk tijdschrift bedoeld wordt.

7. ‘Évolution’.

* Je hebt op deze copie ‘questions’ in het enkelvoud geschreven, natuurlijk een slip of the pen - ik veranderde dat alvorens het naar P. te zenden.

8. ‘Portretten van letterkundigen’ in prentbriefkaartvorm, uitgegeven door Jacrov te Scheveningen; een ‘Eerste serie’ verscheen in 1930, maar een portret van DP was daar niet bij.