Brieven. Deel 9. 26 september 1920-9 mei 1940

(1990)–E. du Perron– rechtenstatus

Aanvullingen en verbeteringen

In dit overzicht worden fouten, verschrijvingen of eigenaardigheden van E.du Perron zelf, conform het gekozen editiemodel, niet verbeterd. Voor het overige bevat het alle correcties en tekstaanvullingen op de teksten van de brieven in de eerste acht delen.

Bij de correctie op de teksten van de redactie (inleidingen, annotaties) kon soberheid worden betracht. In de regel zijn alleen aperte fouten, foutieve verwijzingen en belangrijke omissies hersteld, tenzij dit al elders is gebeurd: in een eerder deel, in de Nalezing of in het Algemeen register. Het register bevat de laatste kennis die de redactie heeft kunnen vergaren.

Dit overzicht herhaalt gewoonlijk de foute versie niet, maar biedt alleen de correctie of aanvulling, bijvoorbeeld (in deel l):

42,3 v.o.: maintenant

betekent: lees op p. 42, regel 3 van onderen ‘maintenant’ voor ‘maintenant’.

Een volledig overzicht van aanvullingen en verbeteringen bevindt zich in het editie-archief van de Brieven van E.du Perron, dat is te raadplegen in het Letterkundig Museum.

Brieven I

15,15 v. o.: aanpassing aan

26,13 v.o.: te Batavia in december 1937.

26,9 v.o.: 1 juni

29,2: 9 september 1922

36, n.1: vallée de l'Alzette

42,3 v.o.: maintenant

49,1 v.o.: openingsrede

49, n.1: zie Brieven IX, p. 19, br. 4117.

52,6 v.o.: boekspreking, arm.: In De driehoek zijn geen boekbesprekingen van P. van Ostaijen opgenomen.

59,6: route chose

59,9: regel hoort onderaan de blz., boven de noten.

59, n.3 r.3: vrinden!

63, n.1: frontispice

66,9 v.o., het portret door Topp, ann.: Zie voor een reproductie van deze portrettekening van Van Ostaijen door Arnold Topp: Gerrit Borgers, Paul van Ostaijen, Een documentatie, deel 1, Den Haag 1971, p.261.

71,2 v.o.: boeken:

72,11 v.o.: Happy

77,8: wanneer

79,10 v.o., koning, arm.: Dit is het gedicht ‘Oefenplaats’ (Vw 1, p. 17).

84,5: perfekt

87,8: persoonlik

88, n.4: (juni), p. 145-152.

93,2 v.o.: Jacques

95,6 v.o.: na het sterretje begint een nieuwe alinea.

101,15: interesseeren

101, n.3: Het overzicht, 22/23/24, febr. 1925, p. 181.

115,20: teruggebracht

120, 24/25: Anatole

125,4 v.o.: men ziet

127,10 v.o.: werkzaamheden')

128, n.2 r.3: ‘Al pratende met... Alie Smeding’ van G.H. Pannekoek Jr. stond in nr.8 (20 augustus 1927).

133,19: in gevaar

136, n.1: Vw 2, p. 30-31.

136, n.2: zie Brieven IX, p. 22 (br.4119) en het erratum bij p. 859 in G. Borgers, Paul van Ostaijen, Een documentatie, deel 2, Den Haag 1971.

140,7, ann.: Van Ostaijen antwoordde op 27 oktober 1927: ‘Het laatste woord van “Alpenjagerslied” is, meen ik, zo te lezen: “niet te lezen in gezelschap van niet... duizelvrije mensen”, ofwel “duizelvrijen”.’ Zie Borgere, a.w., p. 880.

142.3 v.o.: gelijk met deze

149,12, arm.: Van Ostaijen had o.a. uitstel tot februari voorgesteld. Zie Borgers, a.w., p. 900-902.

160, n.2 r.2: nogmaals

160, n.2 r.3: spreekwoord

162,3 v.o.: Gobineau

164,7: Dostojevski, ann.: Zie br. 78.

164,7: bundeltje

168,7 v.o.: geweest

168,1 v.o., arm.: Volgens een brief van Van Ostaijen aan DP van 21 december 1927 heeft Greshoff hem geen brief geschreven. Zie Borgers, a.w., p. 942.

177,1 v.o., ann.: Het aandeel van Burssens, evenals van de andere redacteuren, in de kosten van de circulaire voor Avontuur bedroeg 24 Belgische frank (Borgers, a.w., p. 940)

187,2 v.o., arm.: Van Ostaijen schreef DP op 28 december 1927: ‘Maar misschien heb ik me vergist, bedacht ik. Het is toen dat ik deze Lecocqhinderlaag gebruikte en je schreef, “dat ik als redakteur wel niet goed verkiesbaar was”.’ Zie Borgers, a.w., p. 953-954

190,2: du P.-over-v.O.

190,3-191,16, ann.: Vgl. Cahiers van een lezer, Vw 2, p. 70-72

198,13, ann.: Van Ostaijen aan DP, 7 januari 1928: Ja, dat woord van Creixams, het is prachtig als je het zo hoort!’ Maar wat het was, vermeldt de brief niet (Borgers, a.w., p. 978).

200,11, arm.: Van Ostaijen had meer dan 38 graden koorts en mocht niet vervoerd worden.

206, 17/18, ann.: De tekening van Ch. Roelofsz werd op één bladzijde opgenomen in het tweede nummer van Avontuur (p.2).

233, n.2: Choura was de Russische koosnaam voor hun zoontje Alexander.

239,2: elkaar

243, 15/16, ann.: De aanhaling komt uit Gide, Lesfaux-monnayeurs. Vgl. DP, Vw 2, p.45.

256, n.4 r.2: 1929

257, n.6 r.2: tweede cahier niet opgenomen. Wel die uit het eerste

269,11: September

270,10: carte blanche

283, n.2: Mogelijk Cécile et ses amours (Parijs 1923), roman van Jean Pellerin (1885-1921).

284, n.2: De jongste broer

297,19: dit

302, n.3: van Van Nijlen en van Greshoff, wiens portret hij schilderde.

303,3 v.o.: Littéraires

306, 7/8 v.o.: cursief vanwege een streep ernaast, niet eronder.

307, 8 en 9: de nootcijfers hadden hier aan het begin van de regel moeten staan.

312, n.2: Bétina

320,13 v.o.: Brussel, 14 februari 1929

321, n.3: p.61

324,17, jongedame, ann.: Victor J. Brunclair, ‘Pantalonnade’, in Vlaamsche arbeid 23 (1928) 6^bis, p. 329, met de regels ‘Colombine met de crinoline/ Gwendoline met de mandoline’.

325, boven de noten: onderaan br. 251 is weggevallen de regel: Réflexions faite, attends. Je lirai le plus vite possible L'Enfant Sauvage (die doorloopt op de volgende bladzijde).

326,3: vervalt.

327,14 v.o.: ethische

341,3 v.o.: steeds

352, n.2 bij br.281: p.349-351

367, n.1: Werk van Louis Couperus (1931)

383, n.2: Nederland 78 (1926) 8 (augustus), p.763-764.

392,4 v.o.: iets anders

393,12: D.G.W.

394,3: met wien ik

396,15: de regel achter het sterretje hoort onderaan de bladzijde, boven de noten.

414, n.l.: Vw 3, p.274

415,5 v.o.: monologue

415, n.2: Lady Chatterley's Lover.

416, n.5: Maison Blok: boekhandel, uitgeverij en antiquariaat in de Prinsestraat

416, n.6: Anonieme detective-serie. Niet bekend of het om vertaalde of oorspronkelijk Nederlandse verhalen gaat.

428, n.5 r.1. 22-jarige

431,11: op dezelfde manier

437, n.1 bij br.359: Harry Domela. Zie Brieven VIII, p.573 n.7.

442,6 v.o.: Lugano, 26 december

443, n.4: Frederik A.A. van der Hoeven (1869-1950).

444,9 v.o.: zoover

450,1 en 451,6 v.o.: R. Petrucci-Verwée

459,1: Alpha corrompu

460,16: toen

468,5 v.o.: Norine

473,14: maken

477,11: volgende

Brieven II

8,11/12: Binnendijk, ‘Prisma of dogma?’,

12,8/9 v.o.: troost je

20,6 v.o.: foto, arm.: Zie G.H, 's-Gravesande, E du Perron, 's-Gravenhage

1947, t.o. p.49: A. Roland Holst en E.du Perron te Ascona.

22,2 v.o.: Nederlander

29,4 prijs

43, n.4: DGW van december 1929

51, n.4: DGW van oktober 1930

59,14 v.o.: gevaarlijker ziek dan

94, n.6: een repliek

99, n.1 bij br.442: Herbert Philippeau

111,13: G. Wauters

140, n.2: de zestigste verjaardag

161,4: votre

183, n.2: DGW zelf: het april-nr., dat DP nog niet ontvangen had.

185, n.4: André Maurois, Byron, Parijs 1930.

196, n.1. De Engelse Boekhandel W.H. Smith had sinds 1920 een filiaal aan de Grasmarkt (rue du Marché aux Herbes) in Brussel.

211, n.1: DGW van mei 1930

214,8: het nootcijfer 1 vervalt.

214, onderaan: noot 1 toevoegen: Dubbel onderstreept.

226, n.8: Rie Gilhuys

248, n.3: Maar zie Vw 2, p.191 (noot van december 1930) en 5, p.267

268, n.5: DVB van mei en juli 1930

285, n.3: DP doelt hier op de Memoirs of Harriette Wilson, written by herself (1825). Harriette Wilson-Dubochet (1786-1846) was een beroemde courtisane en schreef twee sleutelromans.

313, n.1: J.C. Schröder (1871-1938)

331,5: het nootcijfer 1 vervalt.

338,3: ook hen even

377,10 v.o.: signaleer ik

377, n.3: De ingezonden brief aan de redactie van Het vaderland werd onder de titel ‘Een kwalijke beschuldiging’ afgedrukt in DGW 30 (1931) 1 (20 jan.), p.20. Niet in Vw.

380, n.7: verteller = vertaler

400, n.4: DVB, februari 1931

407, n.1: Leiding 2 (februari 1931)

421, n.4: in 1932 verschenen

444, n.1: DGW 30 (1931) 350

467,13: Vriesl.⁴

469, n.1: C.C. Bender

470, n.1: Jeanne Ney

Brieven III

14, n.1: 796

19, n.1 r: Souvenirs d'un terroriste

19, n.12: p.78-82; Vw 2, p.61-64)

36, n.2: Tula da Vista

52, n.4: 136 = 154-159

60, n.4: een spotnaam voor Borel.

63, n.1 r.1/2: Maar zie 4136 en 4137 in Brieven IX, p. 37 en 39.

93, n.1: Grotendeels gebaseerd op Maurits Wagenvoort.

106/107: het P.S. en P.P.S. horen niet hier, maar bij br.520 (11), waar zij ook zijn afgedrukt.

128, n.5: 766 n 2 = 907 n 1

133, n.2: Op 5 juh 1931 sprak Greshoff van 14 uur tot 14.30 uur in de AVRO-rubriek ‘Boekenhalfuur’ over ‘De Nederlander en het boek’.

161,6 v.o.: Gistoux, eind juli 1931

185,6 v.o.: ter Braak () 29 augustus 1931

206, n.1: Vw 1, p. 109). De ‘Onverschenene’ (r.9 v.o.) verwijst naar J.H. Leopolds slotregel ‘eene, onverschenene, ademloos gewacht’ van ‘Gij, eersteling’ uit ‘Scherzo’ in Verzen, Rotterdam 1913, p.23. DP citeerde de volledige regel in Het land van herkomst, p.439 (Vw 3, p.489).

208,16: beter doen dan dit

213, n.1: p.130

223,18: ‘Panopticum’, ann.: In dit geval: DP, ‘De dichter en de denker’, over Nijhoff, in Forum 1 (1932) 1 (11 november 1931) p.75-76 (Vw 2, p.447-448)

246, n.3: en Nutteloos verzet.

252, n.3: p.114).

255, n.2: Vw 1

257, n.2: Vw 1

258,10 v.o.: Br. 1066 had gedateerd moeten worden 8 mei 1932.

260, n.1: Vw 1

272, 5 en 6 v.o.: 1932

274, n.1: H. Scholtes ‘Critiek’ in Filmliga van maart 1932, p.81-84, was een bespreking van de films Twenty four hours en Shanghai Express; de reactie van Ter Braak hierop in zijn artikel ‘Naar een Concertgebouw voor de filmkunst? Ten afscheid’, Filmliga, april 1932, p.89-92.

296, n.4: Wilhelmine Heimburg (pseud. van Berthe Behrens, 1850-1912), populair Duits schrijfster.

298,13: stukje is over

302, n.5: P. Louÿs, Pibrac, quatrains e'rotiques, Parijs 1932.

305,12 v.o.: niet eens

317, n.1 bij br. 1166, r.3: Van Geuns

368,10 v.o.: Je stuk, arm.: Zie 4163 n.3 in Brieven IX, p. 84

371,3 v.o.: Edgaar er

376,4 v.o.: S. Leclercq-Moens

408,15: gelijk

413,9: Dat is dat

415,10 v.o.: Van Kampen

442,18: een kritiek

446,10: pastiche

457,2: Aan H. Marsman: Bellevue, 17 november 1932

465,5 v.o.: Bellevue, 23 november 1932

476,18: filosofia nova, arm.: Verwijzing naar Stendhal (Pensées, Filosofia nova, éd. Martineau, Parijs 1931, 2 delen).

485,7 v.o.: Mijn moeder

488,9 v.o.: blijkt. (Ook geen aanhalingsteken.)

498, n.4 r.1/2: p.318-324

507,7 v.o.: de val van het ministerie, arm.: Op 14 december 1932 was het kabinet Edouard Herriot (juni-december 1932) gevallen, op 18 december trad het kabinet van de radicaal-socialist Joseph Paul-Boncour aan (dat op 28 januari 1933 al ten val kwam).

522,2: Malraux

528,13: Aan F. Hellens

Brieven IV

61, n.2: p.177-183 () een stuk tegen Forum, Ter Braak en DP

65,3: nootcijfer 1 vervalt.

83, n.3 en 6: maar in GN, zie br.1926 n.4

86,14: Amerikaansche vriendin, ann.: Claire Parker.

139,2 v.0. t/m 140,5: deze regels (Ik denk wel... je EdP) komen te vervallen. Ze zijn afkomstig uit br.1606.

154,5 v.o.: vraaggesprek met Marsman door Den Doolaard, zie n.3 bij br. 1585.

154,5 v.o.: Is dat

157, mi bij br.1610 r.3: Vw 5 = 6.

182,12: het nootcijfer 6 vervalt.

212,10/11: ann.: Zie br.4197 in Brieven IX, p. 125-128.

212,4 v.o.: en tante de Sturler

241, n.2: (Vw 2, p.621-634)

248,15: Simone est

253,3 v. o.: Emaux et Camées

254,6/7: arm.: Van der Bosch = E.van der Borch van Verwolde.

267,8 v.o.: is het idee om

283,7: afdeeling

286,11.3: vervalt (Bittericon = Pikinkut).

304, n.3: (Vw 2, p.653-665).

307,11: 1796. Aan H. Marsman en J. Greshoff

328,18: Kol Nidrei, ann.: Aramees gebed, dat op de vooravond van Grote Verzoendag door de voorzanger in de synagoge wordt gezongen. E.du Perron-de Roos hoorde Kol Nidrei op 9 september 1933. De vluchtelingen waren, al naar gelang de Parijse synagoge die zij bezochten, Duitse of Poolse Joden. De zanger Al Jolson (1883-1950), wiens oorspronkelijke naam Joseph Rosenblatt of Asa Yoelson was, zong Kol Nidrei in een van de eerste geluidsfilms, The jazz Singer (1927).

342,2: 1841 () 22 en 24 oktober 1933

359, n.1 r.5: (‘Hôtel Legrand’)

442,19: onmiddellijk

473,1/2 v.o.: December-Forum

491, n.1: Olivier Patru, La vie de Monsieur d'Ablancourt, suivie du discours et des lettres de M. d'Ablancourt à Monsieur Patru. Préface par M. Valery Larbaud. Maestricht: A.A.M. Stols, 1934

494, 1: 2013. Aan V. Larbaud: Parijs, 22 maart 1934

494, na 11 (EdP.) toevoegen: Paris, ce 22 mars 34.

533,17: 1689. Aan P.F.R. Shiell

537,1: 2013. Aan V. Larbaud: Parijs, 22 maart 1934

537, na 12 (EdP.) toevoegen: Parijs, 22 maart 34.

Brieven V

10, n.1 bij 2065; 11, n.1 bij 2067; 12, n.1 bij 2069: Cl. Piccardy is de fotograaf van de reproductie. ‘Portrait de Stendhal en costume de consul' (1836) werd geschilderd door Silvestro Valeri (1814-1902).

38,4 v.0.: en er

65, n.1: In Blocnote kleinformaat, p.101-106; vgl. 4248 n.5 in Brieven IX, p. 185.

65, n.2: de rubriek ‘Commentaren’ (ook 119, n.2)

67,3: 2161 (643)

68,1 v.o.: 2163 (644)

83,7 v.o.: Place du Marshan

86,9 v.o.: Parijs, 5 augustus 1934

90,1 v.o.: Hôtel

103,15: o vriend en En [...]

104, n.1 bij br.2229: Inmiddels aanwezig in het Letterkundig Museum.

108, n.1 bij br.2236: Elisabeth de Roos, ‘Kroniek der Fransche letteren’, op p.325-336.

114, n.2: koning Alexander I

130,6: nieuwe inrichting, arm.: Piscine Molitor (zie br.2607).

131,1: symptomen

146,1/2: niet dat over Perzië, ann.: Niet gerealiseerd romanproject. Malraux verbleef in juni/juli 1929 in Ispahan en keerde er terug in 1931 en 1932.

196, n.1: De Koninklijke Bibliotheek bezit een exemplaar van Het land van herkomst met het prospectus. De tekst werd afgedrukt in Tirade 29 (1985) 300 (september/december 1985), p.861-863

202, n.8: Balans verscheen in 1931.

205,11: Alphonse Daudet

217,12: Aan M. ter Braak: Parijs, 15 en 19 januari 1935

231,8: na-Varangot

243,11 v.o.: Boekengemeenschap, ann.: De Nederlandse vereniging De Boekengemeenschap wilde boeken gaan uitgeven voor haar leden en voor de boekhandel. Het lag in de bedoeling om zonder winstbejag tegen een contributie van 6 gulden per jaar 5 goede romans van plm. 14 vel te leveren in een uitstekende uitvoering.

261,5: België-poëzieboek: nootcijfer 1 toevoegen.

261,8: nootcijfer 1 vervalt.

297,2 v.o.: mijn onderbuurman, ann.: de fotograaf Roger Parry.

308,15: ‘Goya’-kant

325,13: Ducroo in 3 dln., arm.: Het met witte bladen doorschoten exemplaar van Het land van herkomst, waarin DP vele aantekeningen maakte. Een groot deel daarvan werd opgenomen in de 13^de [= 141^de] druk van de roman (Amsterdam 1989).

329, n.2: E.du Perron, Schrijversprentenboek 13 (Den Haag 1969), p.8, afb.19 (vgl. br. 3240, Brieven VII p.47)

332, n.1: en ‘Een getuigenis van een generatie’ in DGW 34 (1935) 4 (april), p.35-36

338,18: die fotograaf, ann.: Roger Parry.

340, n.2: P.H. Ritter jr. besprak Het land van herkomst in de AVRO-rubriek ‘Boekenhalfuur’ op zondag 2 juni 1935 van 14 uur tot 14.30 (tekst in L.M.).

347,3 v.o.: We zitten hier

348, n.2: op 2 juni

370, n.3: 2565 = 2606.

371,1 v.o.: Nijhoff). Het is verder een genot, en van een griezelig soort, om een afle-

374,2: fascisme

374,12: overwinning, arm.: Bij gemeenteraadsverkiezingen op 12 mei 1935.

378, n.3: Chiaromonte (1905-1972)

387,16: wat je

447, n.2: De eerste uitgave is van , 860.

453, n.4: Vrijdag 1 november 1935 was Allerheiligen.

Brieven VI

10,4/5: werkte DP aan het eerste deel van zijn novelle (), dat hij

17, n.1: Maar zie Brieven IX, vanaf p. 187, br. 4251.

25,12 ook aan Rien

60, n.2: Robert Aren (1898-1975), secretaris van de directeur van de uit geverij Nouvelle Revue Française, Gaston Gallimard.

62, n.3: Johan de Meester (1860-1931)

67, na 23, je EdP: P.S.-Ik doe morgen alles op de bus, vandaag is het Zondag.

68,5: emigrant, arm.: A. Parfentieff.

68, n.1 bij br. 2771: Pensionnat de l'Athénée Provincial du Centre te Morlanwelz-Mariemont, België.

69,6 v.o.: voor schrijven

75,16: dan u het zelf zou kunnen

81, n.2: van 1933

109, n.2: en Homeros, De Ilias. Vert. door C. Vosmaer, Leiden 1880.

127,1: Aan R.A.J. van Lier

139,12: Saint-Brieuc

146, n.3: Gaston Vidal, Saint Just, Parijs, 1923

151, n.2: 2847 n 1 = n 2.

192,2/3: rotkanes

202,9 v.o.: dit boek, arm.: Nieuw Nederlandsch biographisch woordenboek.

215, n.1 r.3-5: vervallen. De portretten zijn die van Hardy, zie br.2974; de brief waarin DP vragen over Hardy stelde is niet teruggevonden.

257, n.6: hotel Parkzicht.

264, n.4: 7 (juli) = 35 (1937) 7 (juli)

271, n.1 r.2/3: met een brief van oktober 1936 (3069) en een van 23 juni 1937 (3215)

293, n.1: Werk van Creixams; zie br.1810 (Brieven IV), 1992 (Brieven IV) en 2320 (Brieven V).

331,n.5: 3082 n3 = n2.

333, n.4: Foto gepubliceerd in Actueel wereldnieuws en sport in beeld van 5 december 1936; overgenomen in E. du Perron, Schrijversprentenboek 13 (Den Haag 1969), p.42, afb.112.

335, n.2: vervalt.

336,20: dan dat we ieder

337, n.5: ‘De grijze dashond’, eerste deel (29 gedichten); ook in GNingeleid door Vestdijk.

364,n-3: Bespreking door H. Marsman van J. Greshoff, Gedichten, 1907-1936 in de NRC van 5 november 1936.

387,20: mijn poëem

387, n.4: G.L. Funke (1836-1885)

408,2 v.o.: één sterretje

409, n.3: Mr. A.J. van Kesteren, inspecteur van de Pandhuisdienst te Batavia.

412, n.1 r.8: Op 3 mei 1940 keerde hij in Nederland terug.

433, n.2: P.J.A. Idenburg (1896-1976), directeur van het Departement van Onderwijs en Eeredienst.

437,21: hebben me

443, n.1: E.F.E. Douwes Dekker (1879-1950)

444, n.7 r.3: de verwijzing naar Vw 4 vervalt.

445, 3 v.o.: klaviervirtuozen

449, n.z: Onder het kopje ‘Tijdschriften’ in de rubriek Letteren en Kunst in de NRC van 24 april 1937 (av.).

476, n.1: DP schreef deze brief (3207) achterop een drukproefpagina van Marsmans Nieuwe gedichten.

499,12: 3084 = 3085

Brieven VII

20,9 v.o.: Menno schreef me

31, n.4: François Porché, Verlaine tel qu'il fut, Parijs 1933.

54,3 bij elkaar opgeteld.

54, n.1 r.4: Armijn Pané (1908-1970)

62,6: ‘wereldwijs’

67, n.1: De Sumatraan Soetan Takdir Alisjahbana, de op Timor uit Sumatraanse ouders geboren Soetan Mohammed Sjah en de Batakker Armijn Pané.

70,9: verkeerd van me zijn

79, n.9: vervalt; zie de aanvulling bij 67 n.1.

90, n.3: Het onvoltooid verleden, Kultuur-historische studies

109,3 v.o.: dat ik me

116, n.1: 3268 = 3269 n 4.

119, n.7: En van 16 november tot 3 december 1935 (zie br.2726-2760, Brieven VI).

128,5: Morier, Hadj Babi

128,11: Hume, The Mystery of a Hansom Cab

134,n.9: 3135 n1 = n2.

164, n.5: 3268 = 3269 n 4

186, n.6 r.4/5: Een eerdere herdruk verzorgde Stols voor de Nederlandsche Boekenclub, Den Haag 1941.

188,8 v.o.: Anders slaat

198,10: zweert bij

200, n.11: Vw 3, p. 118 en 205

200, n.3: Ragnar is een personage in de roman Flucht in den Norden van Klaus Mann: ‘es gibt nichts mehr von ihm zu erzahlen, als dass er da stand, Jüngling mit dem ragenden Geschlecht, die schmalen Augen schimmernd, die feuchten dunklen Lippen halb offen wie aufeinem Vasenbilde’ (Querido Verlag, Amsterdam 1934, p.140).

223, n.11 v.o.: wie betaalt

224, n.2: Zie br.4289 in Brieven IX, p. 237-238.

225, n.4: J. Greshoff, Gedichten, 4^e verm. uitg.; Stols, Maastricht 1938.

227, 1 v.o.: zijn zoowat

236,12: Blocnote13

236,19: nootcijfer 13 vervalt, essay over autobiografie, ann.: Dat is niet gebeurd (vgl. 3313 n.9).

255, n.8: Muller, Handleiding voor de archiefambtenaar.

264,7 v.o.: in de

270, n.8 r.3/4: 12 februari en 29 januari 1938 ((Vw 6, p.228-233 en 221-224).

282, n.4 r.2/3 v.o.: dl.99

307,5: moet 't bij

311,12: nootcijfer 1 vervalt.

311, n.1: landsarchivaris van 1922 tot 1937

314,1: bij-versnaperingen

321, n.1: jrg. 6 (1938) nr.2, p.14.

331, n.1: H. Marsman, ‘Menno ter Braak’, in GN 36 (1938) 7 (juli), p.55-97.

346,1 v.o.: den lande

348, n.2 r.2: 13 november 1935 (av.) en 5 juni 1936 (av.)

348, n.2 r.3: 152-156, 172-177 en 180-183

350, n.1: Een grottencomplex waar een rivier met donderend geraas doorheenstroomt, in de omgeving van Sitoe Goenoeng.

374, n.7 r.4: (Vw 6, p.275-280)

377, n.1 r.3: G.G. van der Kop (1892-1941)

388, n.1: Van Stein Callenfels heeft model gestaan voor de geleerde in Het land van herkomst die ‘toean boetò’ wordt genoemd (p.305-306; Vw 3, p.340-341). Zie ook br.2525 (Brieven V, 330).

402,4/5 v.o.: Kraspoekol

408, n.6 r.4: 201-261

414,7 v.o.: Als ik u op uw vragen

415,6: ideeën

417,6 v.o.: leering

418,6: het eerste is nuttiger

418,9 v.o.: Mr. Cornelis, zondag.

419,13: reële

424,9 v.o.: wat doe diè

434,6: nootcijfer 1 hoort bij variatie (r.5).

434, boven de noten noot 1 en 2 toevoegen: Dubbel onderstreept.

437,6: dubbele reactie, ann.: J. Greshoffbesprak in een bijdrage in de rubriek Memorandum onder de titel ‘Letterkundig leven in Nederland’ Het vide zegel van Vestdijk en De man van Lebak van DP in Kroniek van kunst en kultuur 3 (1937-1938) 3 (januari 1938), p.85-86.

452, n.10: Zie br.3055 n.1 (Brieven VI, 289).

453,15 v.o.: Sibylle

457, n.5: 1934 = 1939.

461,10: V.C.-club

463,2 v.o.: ik moet er u helaas

464,1: van mijn vrouw ook, en

470, n.1: Zie over het verhaal Jeannine's luciditeit’ van Van Moerkerken br.3964 n.3 (Brieven VIII, 448)

475,3 v.o.: verschrikkelijk

477,5: Indonesische

477,13: nú tenminste

477,11 v.o.:spraakgebruikig

478, n.3: ‘Het smalle ravijn’

480, n.5: Stols 1938

492, n.6: Zie 3519 n 4 en 5 (3464 vervalt).

494 n.1: Vw 3, p.687-688.

497,14: (évanouissement)

498,17: t.o.v. iemand als u,

498,10 v.o.: Noesantara

498,5 v.o.: ‘brilliant

498,4 v.o.: ‘eerlijke vechter’

498,2 v.o.: mijne

499, n.3: Budihardjo Mangoenkoesoemo (1886-1938) of Samsoel Maarif Mangoenkoesoemo (1897-1938).

501, n.5: ‘Een werkelijke functie had ik in Brussel niet. Ik was niet verbonden aan Het Hollandsche Weekblad, zoals Adriaan van der Veen was geweest, of Greshoffs “secretaris”, waarvoor enkele anderen zijn doorgegaan. Ik was iemand die bij hem zijn leerschool vond, als het ware op het atelier. Hij liet mij stukjes schrijven die hij zelf, al of niet, geschreven zou hebben als kunstcorrespondent van Het Vaderland en de Nieuwe Rotterdamsche Courant, over tentoonstellingen, een toneelstuk, een boek, een literaire bijeenkomst.’ Pierre H. Dubois: Memoranda. Hermetisch en besterd. Literair leven in jaren van onrust, Den Haag 1987, p.85-86.

502, n.3: Zie 3519 n 4 en 5 (de rest vervalt).

508, n.2 r.2: (enigszins gewijzigd in Vw 7, p.447-453)

512, n.1 bij br.3558: Zie de aanvulling bij p.499, n.3.

513,8: zéker

513,17: wat hierin ‘oostersche ziel’ is

513,20: Dit wil niet zeggen

514, n.2: de rubriek ‘Kritische aantekeningen’

523,11: 3565. Briefkaart aan

523,8 v.o.: bij je aan in Buitenzorg

529, n.7 r.4: 1938 = 1939

533,1 v.o.: het nootcijfer 3 vervalt.

536,15 v.o.: Wees maar blij

536,13 v.o.: den volgenden dag

536,2 v.o.:logeeren

536, n.2: 3766 = 3767 n 1.

537,12: dat onder je landgenooten

537,22: een fraaie algemeene

Brieven VIII

29, n.4 r.4: Wél nog, ook door Hugo Samkalden, in Djåwå, juni 1939.

59,18: Le Mariage

76 n.1 = n.2 en n.2 = n.1.

100, n.1: Kartono Mangoenkoesoemo (1907-1939)

115,5: al eens gepubliceerd

122,7/8 v.o.: nootcijfer 5 vervalt; Heb je die 3 stukken van mij over oude stenen nog geplaatst?: niet cursief.

122, n.5: vervalt.

144, n.1: en 3653 n 3.

150, n.1 r.3: Soenilo = Soesilo

150, n.3: Soejitno = Soeroto

179, n.3: Zie ook 3664 n.3

188,5: liever toch

193, n.7 r.3: Actueel wereldnieuws

207, 6: 2 + de helft

278, n.3: De eerste foto in S. Vestdijk, Gestalten tegenover mij, Den Haag 1961, p.151 (rechts).

337, n.1: Maria Dorothea (Mies) Schieveen Borgman-Roland Holst (1865-1929), een tante van A. Roland Holst, en haar man Piet Jacob Schieveen Borgman (1868-1924).

339, n.5: Guurtje Meijer (1908-1989), kindermeisje bij de familie DP in Bergen.

357, n.6 r.3: die op jeugdige leeftijd met zijn ouders uit de Oekraine naar Parijs was gekomen en later tot Fransman werd genaturaliseerd.

395,10: Artinah

395, n. 10: Artinah Samsoedin (1913-1985).

467, n.3: ‘Brastagi’, in Huize Johan de Witt, Kneuterdijk 6.

535, n.3: Haagsch maandblad 14 (1937)

556, 2 v.o.: gelachen

591,18: ‘e’'s

595,13 v.o.: Bergen, 8 mei 1940

Vorige Volgende