Brieven. Deel 8. 3 december 1938-9 mei 1940

4039. Aan L.J. Welter: Den Haag, 12 maart 1940aant.

Den Haag, 12 Maart 1940.

Beste Kriek en Joke,

Jullie beide brieven zijn terecht gekomen, zelfs kort achter elkaar.

[p. 527]

Dat ik niet eerder terugschreef komt door de drukte, en vooral door de pen-arbeid; er zijn werkelijk dagen dat ik snak naar een jaar zonder één letter voor oogen, gedrukt of gepend! Nu lig ik met mijn 2^e griep van dezen winter en profiteer van de gedwongen vakantie om even te antwoorden. Later schrijf ik beter en Bep ook.

Eerstens de zaken dan. Heel veel dank voor alle moeite die je al deed en je onverzwakte aandacht hiervoor, Kriek.^1. Ik hoorde dat Ben longontsteking had en dat hij nu Kastelijn^2. erin zou halen. Misschien is dat inderdaad nog het beste; maar, entre nous, en al zal hij veel vertellen van zijn oude vriendschap voor me en dat hij mij als jongen gekend heeft enz., pas op voor Kastelijn. Wil hij de boel voor mij ook ‘redden’, dan is er geen handiger dan hij, maar blijf bedacht op trucage. Jij kunt altijd zeggen dat je de verantwoording om dit of dat te beslissen niet op je durft nemen of zoo. Ik wantrouw Ben niet, maar, vooral gegeven de situatie (zijn eigen verliezen elders) kan het zijn dat hij mij liefst met zoo weinig mogelijk afscheept. Ik meen dat ‘officieel’ mijn moeder nog ± fl. 20.000 moest hebben. Maar zet niets scherp, vooral niet zoolang de oude vrouw Crone leeft. Voor de rest ben ik het hartgrondig met de redeneering eens die je me schreef, Ben en Freddy^3. hebben wat, hoe dan ook; ik heb niets.

Doe verder - voor de details - in dit geval alles wat je zelf het beste lijkt. Ik weet er immers toch niets van af, zeker niet van hieruit; speculaties met het oog op de gemeente en zoo kan jij van B. zorg uit 100 × beter beoordeelen. Maar laat die schuldhistorie wèl afgeloopen zijn met de verkoop van dezen grond. Dwz. zie toe dat je niet bedot wordt wat die verkoop zelf betreft, maar gaat het vrij eerlijk toe en krijg ik er f 12.500 voor - f 1000. kreeg ik al, voor de terugreis! - dan ben ik best tevreden, heusch. Tenminste, als de grond dan achteraf niet blijkt f 40.000 te hebben opgebracht voor Ben!

Jullie brieven gaven weer een flinke vleug Indië en daar zijn we - in zoo'n brief - dol op, daar praten we een heele avond over na. Maar Bep en ik zijn er echt naar van, dat Joke nu eventjes 3 maanden in het geniep door malaria tropica geteisterd werd. Zooiets moest toch niet kunnen voorkomen! Die malaria heeft jullie huis wèl bezocht, dat is zeker. Hoe gaat het er nu mee? Heeft de behandeling succes gehad? Wie van jullie is er nu al het best van af?

1. Zie 3779 n 1 en 3829.

2. Mr. L.J.C. Kastelijn, advocaat in Bandoeng.

3. Broer van Ben Crone.

[p. 528]

Dat jij nu ook al in het journalistieke bent!^4. Dat had ik nooit achter je gezocht, dat je dat ook nog eens zou entameeren; maar enfin, als het zijn nut heeft... Mijn artikelenschrijverij houdt me van allerlei beter werk af, en het moet ook. En als ik dan net wil doen alsof die artikelenschrijverij niet meetelt, begint het lieve gevoel van overwerking, waar ik nu weer mee rondsukkel. Enfin, er komen binnenkort eventjes 4 boekjes van me uit, 1 in de Vr. Bladen vmdl., dat zie je dus vanzelf. En dat Hogendorp-archief is zóó rijk en boeiend, dat ik er nog op stukken na niet mee klaar ben; dat is dus een geluk en een ongeluk tegelijk.

Wij gaan over een week van hier, omdat Den Haag te duur voor ons wordt. Wij gaan nu in Bergen - ik om weer wat te rusten en te wandelen - en hm ja, artikelen te schrijven, ja dàt wel, natuurlijk - en daar gaan we dan probeeren een huis te vinden dat ruim en goedkoop genoeg is. Vinden we dat, dan is er groote kans dat we daar gaan wonen. Vinden we 't niet, dan?... Wassenaar of Scheveningen dan misschien? In ieder geval moet ik naar hier terug, over een tijdje, voor dat Archief. Zijn we dan al in Bergen ‘gevestigd’, dan ga ik alleen en logeer hier dan bij Ter Braak bv., maar mislukt het bergensche probeersel, dan gaat de heele famiglia weer mee terug naar hier en dan moeten we zoo gauw mogelijk zien ons hier in de buurt ergens te ‘vestigen’. Dat hoor je dus allemaal nog wel, hoe dat alles precies loopt of geloopen is.

Schrijf ons tot half April weer naar: Nesdijk 19, Bergen (N.H.) of naar Batten, Sportlaan 125, Den Haag, als je onzeker bent, - want dit laatste adres is altijd goed.

Hugo^5. heb ik, naast zijn vader staande, nog even door de telefoon gehoord, zooals je weten zult. Hij klonk goed, in die halve minuut. Hoe was hij? hoe vonden jullie hem? Welke berichten hoor je nu over hem? Ik heb nog steeds geen brief van hem zelf, hoewel dat nu alweer 20 dagen geleden is.

Dat rapport van Joke over het archief van Bob^6. was knallend. Ik vertel hier - op het R.A. en zoo - ook met kracht rond dat hij het zoo prachtig voor mekaar krijgt. Maar de collega's vinden het toch

4. Welter was correspondent voor Buitenzorg van het Bataviaasch nieuwsblad.

5. Hugo Samkalden was op 21 februari 1940 ontslagen uit de strafgevangenis Soekamiskin te Bandoeng.

6. Het Landsarchief te Batavia, waarvan dr. F.R.J. Verhoeven hoofd was.

[p. 529]

niet te pas komen dat ‘men’ daar in Indië zulke baantjes krijgt zonder de juiste diploma's. - Ik zond Bob een foto van Bakhuizen van den Brink, naar het ex. in het R.A. hier, dat het scherpste is, dat ik ken. Bij het vergrooten is het waziger geworden, maar toch nog goed duidelijk, lijkt me. Vraag hem er bij gelegenheid eens naar. Maar dat Schilder^7. weg is, is een verlies dat Bakhuizen niet zal weten weg te schilderen - portret voor portret, bedoel ik. Verder is dat mopje over de Gravenkrabber^8. als juffrouw van de r. bij ons in bizonder dankbare aarde gevallen, Joke, dat begrijp je!

Van Van de Wetering^9. heb ik nooit gehoord. Als hij in K. en O. schreef, moet dat van vóór mijn tijd zijn geweest. Overigens hoor ik - van Walraven - dat Z. tegenwoordig erg mak is.

Nu zou ik jullie nog hoopen moeten vertellen van hier, maar gegeven de nasale en gutturale explosies waaraan mijn griep mij onderhevig maakt, stel ik dat uit tot een volgende keer. Schrijf gauw eens naar Bergen, dan krijg je van daar een hupscher brief, met medewerking van Bep. Die verd... Stalin-vertaling is dan ook af. Nu is Maart een kritieke maand voor deze schaapskooi waarin we zitten, zegt iedereen, dus dit alles natuurlijk onder voorwaarde dat we dan niet door de moffenbommen tot potaard zijn omgeschapen.

Heel veel hartelijks 2 × 2, een hand van jullie

E.^10.

Beste lieden, we hebben veel plezier van jullie brieven. Stuur ook eens kiekjes; vooral Trui moet zienderoogen veranderen. Wat een ellendig gesukkel hebben jullie gehad; gaat het nu beter? Alain is mooi geacclimatiseerd; Eddy en ik griepen nogal eens, en ik eet doozen vol gemalen rails en zie er niettemin nog steeds uit als de dood van Yperen. Maar ik bemin Holland toch meer dan ik gedacht had, hoewel ik het nog steeds een pietsie melancholiek vind, en in 't voorjaar het heimwee naar Parijs nogal sterk begint te prikken. Ik heb, al zeg ik het zelf, Eddy krachtig met vertalen geholpen - dat is dus al een vooruitgang op Indië - en ben er zeer algemeen ontwikkeld

7. H.A. Schilder, volontair op het Landsarchief.

8. P.C. Bloys van Treslong Prins, vgl. 4006 n 7.

9. Waarschijnlijk F.H. van de Wetering, hoofdambtenaar op het departement van binnenlands bestuur; er verscheen geen artikel van hem in K&O.

10. DP had op een apart velletje papier de ligging van zijn geboortehuis Gedong Menoe in Meester Cornelis aangegeven; zie bijlage 6.

[p. 530]

door geraakt... Le Rouge et le Noir is naar jullie afgezonden - vindt het mooi!

Veel hartelijks, en spoedig meer,

je Bep

Wordt er iets aan de Bogors malariamoerassen gedaan?