Brieven. Deel 8. 3 december 1938-9 mei 1940

3957. Aan J. Last: Den Haag, 14 januari 1940

Den Haag, 14 Jan. '40.

Beste Last,

Zooals Van Lier je telefonisch al zei, ben ik met griep behept. Daarom kort, punt voor punt.

Gelijk hiermee mijn art.^1. over je Hollander dat gisteren uit Indië kwam. Verder je ms.^2. terug. Ik voel maar heel weinig voor dit werk, en het is zeker volstrekt niet wat ik bedoelde. De stukken over die gevangenis en die verhouding van dien jongen met de gevangenen is voor mij door-en-door ‘kitschig’; als je je eigen leven vertelde, en veel eenvoudiger, zou mij dat 10 × meer boeien.

De Bevrijde Eros herlas ik. Ik begrijp wat je me in Parijs zei: dat je echt van dit werk houdt. Mij ligt het ver, - begrijpelijkerwijs; hoewel sommige van de kortere verzen mij wel goed lijken.

In Bloedkoraal een paar mooie dingen. Maar je Spaansche Tragedie^3. is en blijft het eenige ding waar ik een eenvoudig en echt contact mee heb. Het spijt me werkelijk dat ik je altijd zoo onbevredigend moet schrijven, maar jouw werk en mijn smaak - of hoe je't anders zeggen wilt - loopen uiteen, dat is duidelijk. Ik zeg niet dat ik gelijk heb, maar van mij uit kan je niet anders verwachten dan wat ik vind, als ‘oordeel’. De Kruisgang zal ik t.g.t. lezen (ik ben er nog steeds niet aan toe), maar ik schrijf er niet over, tenzij ik het werkelijk goed vind, want om weer zoo'n stuk te schrijven als over de Vl. Hollander is toch onnoodig.

Bloedbruiloft zeer goed; jammer dat het slot ontbreekt. Don Q. in

1. Onder de kop ‘Een kruistocht tegen het onrecht’ in BN van 2 december 1939 (av.) (Vw 6, p. 477-453) besprak DP van Last De vliegende Hollander. Amsterdam (1939) en Zuiderzee, Herziene uitgave met een voorwoord van André Gide. Amsterdam 1939 (De salamander).

2. Niet achterhaald.

3. Werd door DP besproken, zie 3554 n 3.

[p. 440]

de Loopgraaf ook met plezier gelezen, maar vooral in de verhalende gedeelten, bv. over dien kapitein Pignatelli; de beschouwende, hoewel mij zeer juist voorkomende, zijn minder ‘pakkend’.

Ik stuur je hierbij een en ander terug. Moet je Eros en Bloedkoraal terug hebben? Schrijf dat even.

De Kadt heb ik geschr.^4. dat hij je je brief moest terugzenden.

Zoodra ik tijd vind, ga ik naar je tentoonstelling.^5.

Ik heb die eene teek.^6. van je (die je mij gaf) ook nog naar K.K.K. gezonden, zoodat ze er 5 van je hebben. Maar van Braat kreeg ik een brief dat de clichés nu duurder werden en dat ze niet alles konden plaatsen. Wat er nu geplaatst wordt en wat niet wordt dus daar in Amsterdam beslist; niet door mij.

Dit is voor vandaag alles. Ik ben nog vrij beroerd van die griep; excuseer het korte stijltje.

Hartelijke groeten,

EduP.

O ja, hierbij ook nog je verzen, die ik van G.N. teruggestuurd kreeg. Geef ze aan Cola Debrot voor Criterium.^7. Zijn adres is: bij Molenijsen, Wouwermanstraat 21, Amsterdam. Hij heeft ook telefoon: 96409; misschien wil je hem eerst erover spreken. Noem gerust mij, als dat eenig nut voor je heeft; ik denk van niet.

In je ms. staat nog iets dat je veranderen moet: die executie met het zwaard waarbij die oogen nog 2 × knipperen. Waar kan dat gebeurd zijn? In Indië worden sinds jaar en dag de menschen opgehangen, in de Comp. tijd geradbraakt en gevierendeeld, soms, maar van hoofden afslaan weet ik niet. In Atjeh misschien? Maar dan moet je van den beul een ‘masôsé’^8. maken en dan worden die doctoren weer onwaarschijnlijk.

4. Brief niet teruggevonden. Zie voor de brief van Last 3933 n 6.

5. Niet achterhaald.

6. Bij DP's artikel ‘Bij een handvol auteurstekeningen’ (zie 3952 n 1) werden op p. 57 twee tekeningen van Last geplaatst, ‘Haven’ en ‘Capitan Bodega’.

7. Gedichten van Last werden niet in Criterium opgenomen.

8. Marechaussee.